18
Bunday oilalardagi
ma’naviy
muhit ajrim tufayli paydo bo`lgan noto`liq
oilanikidan farq qiladi. O`zbek onalari bunday holatlarda otasining ruhi hurmatidan
farzandlarida yuksak insoniy fazilatlarni tarbiyalashga intiladi. Bunday o`ziga
xoslik qator tadqiqotlarda alohida qayd etilgan (
G. Yadgarova
, 2003).
Nikohdan tashqari oila
90-chi yillarda ko`paygan oila turi,
unda asosan
yolg’iz
qolgan ayol-ona oilani tebratadi. Bunday oilalar o`sha davrda Rossiyada
20-21 foizni, Buyuk Britaniyada va Frantsiyada
–
32-35 foizni tashkil etgan bo`lib,
ko`proq yoshgina bo`la turib ona bo`lganlar (15-19 yoshlilar)
yoki aksincha,
reproduktiv yoshdan o`tib qolganlar
–
40-44 yoshlilar tashkil etadi. Bu o`rinda
ikkala holatda xotin-qizlarning
nikohga kirmasdan
tug’ish
motivlari turlicha
bo`ladi.
Rossiyada ota-onalardan bittasigina bo`lgan oilalarda 1989 yilda 4,5 mln. bola
yashagan bo`lsa, bu ko`rsatgich 1994 yilda 5 millonga yetdi (
A.G.Volkov,
Ye.L.Soroko,
1999). O`zbekiston sharoitida bu kabi holatlar
favqulotda holatlar
sifatida qaraladi, chunki ayrim udumlar va milliy
qadriyatlarimiz farzandning
nikohdan tashqari paydo bo`lishini qoralaydi, SHunday bo`lsa-da, turli sabablar va
otag’onalarning
vaziyatlar qurboni bo`lishi natijasida mamlkataimizda otalikni
belgilash
holatlari ortib bormoqdaki, unda ham ko`pincha rasman oila nikohsiz
oiladay tasavvur etiladi.
SHa’riy
nikoh o`qilgani bilan rasmiy ravishda
nikohning
o`z vaqtida qayd etilmasligi mentalitetimizga zid bo`lgan shu toifa oilaalrning
rasmiylashtirilib qolishiga sabab bo`lmoqda.
