17
ijobiy, ham salbiy jihatlari bor.
Er-xotin oilasi
XX asrning 60-chi yillarida paydo bo`lib, u ham ayollar, ham
bolalar emansipatsiya jarayonlarining oqibati sifatida qaraladi. Bunday oiladagi
o`zaro munosabatlar asosan erkak va xotin o`rtasidagi muomalaga,
uning
qanchalik samimiy, iliqligiga
bog’liq
bo`ladi. Ayolga o`z xohish-irodasini mumkin
qadar namoyon etish, unga
ma’lum
ma’noda
mustaqil erishish imkoniyati
yaratiladi. U ko`p holatlarda turmush
o`rtog’iga
suyukli,
erka va zarur yor rolini
o`ynaydi.
Golod
er-xotinning bir-birlariga yaqin bo`lishlarining 4 xil jihatini
farqlaydi: simpatiya (yoqtirish), samimiyat, minnatdorlik va erotik jihatdan
bog’liqlik
.
Monogam bo`lmagan oila
toifasi chin
ma’noda
nikoh
munosabatlariga
tayanmaydi. Bundan oilaning uch xil ko`rinishi mavjud:
Ajrimlar tufayli paydo bo`lgan noto`liq oila
–
XX asrning oxirlarida
ko`payib ketgan noto`liq oila turi.
Golod
ning
ma’lumotlariga
ko`ra, Rossiyadagi
oilalar ajrimi shu qadar ko`paydiki, har 100 ta nikohga 51 ta oila ajrimi
to`g’ri
keldi. Bunga sabablardan biri ota-onalik
rollarining bajarilmasligi, otaning bola
tarbiyasidan sovuqqonlik bilan chetlashishidir, chunki ko`pgina otalar
ajralishgandan so`ng
ma’lum
muddat o`tgach, farzandlari
bilan umuman yuz
ko`rmas bo`lib ketishadi. Afsuski, O`zbekistonda oila va nikoh
nechog’li
qadrlanmasin, oilaviy ajrimlar ham qayd etiladi. Statistik
ma’lumotlarga
ko`ra,
oxirgi yillarda yiliga o`rtacha 14,5 mingdan 15 mingacha oila ajrimlari qayd
etiladi, ajrimlarning sudlar orqali rasmiylashtiriladigan
turlari FXDYo orqali
rasmiylashtiriladiganidan ko`proqdir. Ajrim bo`lgan oialalrning 70 foizi yosh
oilalar bo`lib, ularda o`rtacha 2,5 ta bola chala yetim bo`lib qoladi. Bu kabi
noto`liq oilalarda o`ziga yarasha ijtimoiy-iqtisodiy muammolar paydo bo`ldaiki,
shu bois ham davlatimizning oila siyosatining mazmuni noto`liq oilalar sonini
kamaytirishga qaratilgandir. Bunda masalaning
moddiy tomonidan ham uning
ma’naviy
-ahloqiy tomonlari bizni ko`proq tashvishga soladi.
