Oilaning chegarasi va hududi




Download 1,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet27/96
Sana18.05.2024
Hajmi1,81 Mb.
#242197
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   96
Bog'liq
оила психологияси китоб

Oilaning chegarasi va hududi
deyilganda, odatda oilaning boshqa 
sotsiomadaniy muhit vakillari bilan aloqasi, ularga 
bog’liqligi
darajasi nazarda 
tutiladi. Satirning fikricha, shunday oilalar ham bo`ladiki, ular boshqalar bilan 
deyarli muloqotga kirmaydi, bu oilaga darvozadan ham, devoridan oshib ham kirib 
bo`lmaydi, u go`yoki o`z 
qobig’iga
o`ralib olganday, o`z navbatida u boshqa 
oilalarga ham qiziqmaydi, oilaviy tantanalarga yaqin qo`shnilarni ham 
chaqirmaydi, o`qishi yoki ishxonasini hisobga olmaganda, boshqa ijtimoiy 
muassasalarga, masalan, teatr, kino, klublarga ham bormaydi. Odatda bunday 

yopiq
” 
turdagi oilalar unchalik inoq-ittifoq ham yashamaydi. Bizning 
sharoitimizda mahalla-kuyning tadbirlari ham ularsiz o`tadi. SHuning uchun ochiq 
turdagi, keng muloqotlarga asoslangan oila baxtli va mustahkam hisoblanadi. Bu 


36 
oilalarning dahlsizligiga ham zarar yetkazmaydi. 
Taniqli amerikalik oilaviy psixoterapevt 
Sal
ь
vador Minuxin
ham o`ziga xos 
kontseptsiyaning asoschisidir. (
Minuxin S., Fishman CH.,
1998). Uning fikricha, 
oila 

murakkab tuzilishga ega bo`lib, tarkibiga ayrim alohida individlarni, bir 
qator tizimlarni qamrab oladi. Ichki tuzilmalar koalitsiyalarga birlashib, oila 
doirasida turli hodisa va jarayonlarni keltirib chiqaradi. Bundan tashqari, har 
qanday oila boshqa o`ziga o`xshash tuzilmalar bilan murakkab munosabatlarni 
o`rnatadiki, bu tashqi tizimlar 
ba’zan
oilani qo`llab-quvvatlash vazifasini ham 
bajaradi. 
Oila 

eng avvalo rivojlanuvchi tuzilma bo`lib, unga yoshga oid qonuniyatlar 
xosdir. CHunki oila 
a’zolari
yillar o`tgani sari rivojlanadi, yetuklikka erishadi, 
qariydi, shu bois ham oila doimiy o`zgarish va rivojlanishlarni boshidan kechiradi. 
Oilaning tarkibiy tuzilmasi ham ilmiy jihatdan muhim bo`lib, uni eng avvalo 
alohida individlar
tashkil etadi. Alohida individ o`z xohish-istaklari, ehtiyojlari, 
motivatsiyasi, hayotiy maqsad-muddaolariga ega dastlabki avtonom birlikdir. Oila 
a’zolari
esa oilaga kirishib, qo`shilib ketganligi nuqtai nazaridan bir-biridan farq 
qiladi. Oilaning ayrim 
a’zolari
butun vujudi, 
borlig’i
bilan oilaviy hayotga 
uyg’unlashga
ketgan bo`lsa, boshqalari uning tarkibiga boshqa tashqi tuzilmalar 
hisobidan qo`shiladi. Masalan, uy bekasi oilaning birinchisi bo`lsa, yangi tushgan 
kelinchak ikkinchi xil oila 
a’zosini
tashkil etadi. Lekin barcha oila 
a’zolari
uning 
psixologik muhitini, undagi samimiyatni barqaror etishga o`z hissasini qo`shadi, 
faqat birinchisi oila manfaatlarini ichkaridan turib, faqat yaxshilikni, barqarorlikni 
o`ylab ish tutsa, boshqalari tashqaridan turli 
ma’lumotlar, “
o`ziga xos havo
” 
olib 
kirish yo`li bilan oila muhitini muvofiqlashtiradi.

Download 1,81 Mb.
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   96




Download 1,81 Mb.
Pdf ko'rish