39
salbiy rol o`ynaydi.
SHunday qilib,
Minuxin
chizmasida oilaviy o`zaro aloqalar turlicha
munosabatlar tizimi shaklida tasavvur etiladi.
Amerikalik tadqiqotchi
Myurrey Bouen
(1913-1990)
–
AQSHda XX asrning
boshlarida boshlangan oilani himoya qilish harakatining asoschilaridan bo`lgan,
ushbu harakatdan ko`zlangan maqsad
–
oilani alohida tadqiqotlar
ob’ektiga
aylantirish, shu orqali uning inson salomatligidagi
benazir rolidan foydalanish,
hattoki, ruhan bemor bo`lganlarni davolashda oilaning imkoniyatlaridan
foydalanish
g’
oyasini
targ’ib
etishdan iboratdir. Bouen fikricha, inson o`z umrini
o`tkazadigan ijtimoiy guruhlardan eng muhimi
–
bu oiladir. SHu bois ham har bir
shaxsni o`rganish uning oilasini o`rganishdan
boshlanmog’i
lozim. Ammo,
ta’kidlaydi
, muallif, inson qanchalik biologik tuzilmali, hissiyotlarga boy
emotsional tizimga ega bo`lmasin, u sekin-asta o`z
oilasi
qobig’idan
ajralib,
shaxsiy xususiyatlarda boshqalardan o`zgacha, ajralib, differentsiallashib boravedi.
Ana shunday tafovutlanish,
ya’ni
, hayoti mobaynida o`ziga xos xislatlar egasi
bo`lish, ota-onasi va yaqinlaridan farqlanuvchi sifatlarga ega bo`lib borish darajasi
har bir insonda turlicha sodir bo`ladi. Har bir shaxsning hayotdagi insoniy
burchlaridan biri ham ayni shu
“
alohidalikka, boshqachalikka
”
intilish va o`zgalar
bilan hamjihatlikda yashash ko`nikmalarini orttirib borishdir. Bouen turli
odamlarda testlar o`tkazib, ana shu farqlilikning shkalasini yaratdi. Unga ko`ra,
shkalaning pastida joylashganlar (0 dan 25 ballgacha olganlar) odatda xavotirli
hayot kechiradi va ko`pincha o`zgalarga tobe bo`lmaslikka
intiladi, turli
vaziyatlardan chiqib ketish yo`llarini yaxshi bilmaydi, nisbatan sokin va
turg’un
turmush tarzini boshdan kechiradi, biror xavf yoki mushkulotni sezib qolsa,
yolg’izlikni
, hech kimga ko`rinmaslikni afzal ko`radi.
Bunday mijozlar bilan
ishlash texnikasi shunga
bog’liqki
, ularni eng avvalo turli vaziyatlarda turlicha
harakat qilish modellariga, ongi va aqli bilan bo`lib o`tgan voqea va hodisalarni
tahlil qilishga o`rgatishdan iboratdir.
Uning aksi bo`lgan, farqlar shkalasida yuqori ballarga ega bo`lganlar hamisha
ko`pchilik ichida yuradi, ular bilan hamkorlik darajasi yuqori bo`lib,
har qanday
40
mushkul vaziyatlarda ham o`zini qo`lga olib, muammoni yechishning yo`llarini
muvaffaqiyat bilan topadi. Uning munosabatlardagi egiluvchanligi shu qadar
samaraliki, u kerak bo`lsa, odamlar bilan til topishish uchun o`z individualligidan
ham voz kechib, odamlarga kirishib keta oladi, turli stress holatlarda iroda kuchini
ishga solib, vaziyatni yengib chiqa oladi.
Bouen oiladagi o`zaro munosabatlar tizimini tasavvur qilish uchun fanga
