41
Ikkinchi toifa oilada
a’zolardan
biri to`laligicha boshqasiga tobe bo`lib oladi,
o`zidagi avtonomiyadan ataylab voz kechadi.
Natijada
bunday oilada ikkita
“yolg’on
, yashirin
“
Men
”
lar paydo bo`ladi, bir shaxs ikkinchisi ustidan to`la
hukmronlik qila boshlaydi. Bunday nikohlar odatda mustahkam bo`lishiga
qaramay, uni tashkil etuvchilardan biri
–
tobe
“
Men
”
turli psixosomatik va
ruhiy
kasalliklarga chalinib boradi, farzandlar ham shu munosabatlarga
ko`nikib boraveradi. Aytish joizki, o`zbek oilalari orasida ayni mana shu toifa
oilalar ko`p.
Uchinchi toifali oilada o`zaro munosabatlar bir maromda kechaveradi, lekin
oilaning mu
t’e
, tobe
a’zosi
tobora bolalarga
bog’lanib
, o`zidagi
kamchiliklarni, xavotir va qo`rquvni bora-bora bolalarga yuklaydigan, ularni
kerak bo`lsa, ayblashga o`rganib qoladi.
Bu
ba’zan
oilaviy nizolarga sabab
bo`lishim mumkin. Masalan, agar bola yo nogiron, yoki yagona, erka farzand
bo`lsa, barcha nuqsonlar
uning shu maqomiga
bog’liq
tarzda namoyon
etilaveradi, onaning kamchiligi bolaning nochorligi yoki erkalatib
yuborganlik niqobi ostida yashiriladi. Boshqa bolalarga xos bo`lgan u yoki bu
muammo ham ayni shu bir bola tufayli paydo bo`lganday tasavvur etiladi.
Bouen
amalga oshirgan tahlillar Amerika muhitidan olinganday tuyulsa-da,
oila universal ijtimoiy institut sifatida
barcha hududlarda ham umumiy, ham
hududiy qonuniyatlarga bo`ysungani sababli, yuqorida qayd etilgan holatlar va oila
tiplari bizda ham mavjud. SHuning uchun ham biz misol tariqasida bir nechta
nazariy hamda amaliy yondoshuvlarni ko`rib chiqdik. O`zbekistondagi oilalarning
milliy o`ziga xosligi bo`lishiga qaramay, insoniyat taraqqiyoti mobaynida
shakllangan ijtimoiy institut sifatida unda ham universal,
umummilliy jihatlar va
ular bo`ysunadigan qonuniyatlarning mavjudligi hech kimga sir emas.
