|
Artel kompaniyasining boshqaruvning iqtisodiy usullaridan samarali foydalanish
|
| bet | 10/12 | | Sana | 22.06.2024 | | Hajmi | 58,42 Kb. | | #265076 |
Bog'liq BOSHQARUV (3)II – BOB. ARTEL KOMPANIYASINING BOSHQARUV STRUKTURASI
2.1 Artel kompaniyasining boshqaruvning iqtisodiy usullaridan samarali foydalanish
O‘zbekistonning yetakchi ishlab chiqarish kompaniyalaridan biri bo‘lgan Artel maishiy elektronika va maishiy texnika ishlab chiqarishga ixtisoslashgan. 2011 yilda tashkil etilganidan buyon Artel jadal rivojlanib, 10 000 dan ortiq kishini ish bilan ta'minladi va 20 dan ortiq mamlakatlarga eksport qildi. Kompaniyaning muvaffaqiyati uning resurslarni optimallashtirish, samaradorlikni oshirish va bozor imkoniyatlarini kengaytirish imkonini bergan boshqaruvning iqtisodiy usullaridan samarali foydalanishi bilan bog'liq.
Xarajatlarni boshqarish
Artel muvaffaqiyatining asoslaridan biri uning qat'iy xarajatlarni boshqarish strategiyasidir. Artel tejamkor ishlab chiqarish usullarini qo'llash va ishlab chiqarish jarayonlarini doimiy ravishda takomillashtirish orqali, Artel chiqindilarni kamaytirishga va samaradorlikni oshirishga muvaffaq bo'ldi. Masalan, 2022 yilda kompaniya ishlab chiqarish tannarxini o'tgan yilga nisbatan 15 foizga kamaytirgani haqida xabar berdi. Ushbu tejamkorlik chorasi Artelga ichki va xalqaro bozorlarda hal qiluvchi ahamiyatga ega bo'lgan raqobatbardosh narxlarni taklif qilish imkonini berdi.
Bundan tashqari, Artelning zamonaviy texnologiyalarga kiritgan sarmoyasi xarajatlarni kamaytirishda muhim rol o'ynadi. Kompaniya 2021 yilda avtomatlashtirilgan ishlab chiqarish liniyalariga 50 million dollar sarmoya kiritdi, bu esa ishlab chiqarish quvvatini 20 foizga oshirib, mehnat xarajatlarini 10 foizga qisqartirdi. Texnologiyaga bo'lgan bunday investitsiyalar nafaqat operatsion xarajatlarni kamaytiradi, balki mahsulot sifatini yaxshilaydi, shu bilan mijozlar ehtiyojini qondirish va brendga sodiqlikni oshiradi.
Innovatsiyalar va mahsulotlarni ishlab chiqish
Innovatsiyalar Artel kompaniyasining iqtisodiy boshqaruv yondashuvidagi yana bir asosiy omil hisoblanadi. Kompaniya yillik daromadining taxminan 5 foizini tadqiqot va ishlanmalarga (R&D) ajratadi. Ushbu investitsiya natijasida 100 dan ortiq turli xil maishiy texnika va maishiy elektronika modellarini o'z ichiga olgan turli xil mahsulot portfeli paydo bo'ldi. Masalan, Artel kompaniyasining 2023-yilda ishga tushirilgan energiya tejamkor muzlatgichlarining yangi liniyasi dastlabki olti oy ichida sotuvlar hajmi 25 foizga oshgani, bu bozorning innovatsion va ekologik toza mahsulotlarga ijobiy munosabatini ta’kidladi.
Bundan tashqari, Artelning xalqaro texnologiya hamkorlari bilan hamkorligi bilim va tajribani uzatishni osonlashtirib, kompaniyaga sanoat tendentsiyalaridan oldinda turish imkonini berdi. Ushbu strategik hamkorlik jahon standartlariga javob beradigan ilg'or mahsulotlarni ishlab chiqishda muhim rol o'ynadi va shu tariqa Artelning tashqi bozorlarda raqobatbardoshligini oshirdi.
Bozorni kengaytirish
Artel bozorining strategik kengayishi uning o'sishiga sezilarli hissa qo'shdi. Kompaniyaning eksport strategiyasi har qanday yagona bozorga qaramlikni kamaytirish uchun bozor bazasini diversifikatsiya qilishga qaratilgan. 2022-yilda Artel 150 million dollarlik mahsulot eksport qildi, bu o‘tgan yilga nisbatan 30 foizga ko‘pdir. Ushbu o'sish Rossiya, Turkiya va Yaqin Sharq kabi yangi bozorlarga muvaffaqiyatli kirish orqali amalga oshirildi.
Artel o'zining eksport faoliyatini qo'llab-quvvatlash uchun mustahkam distribyutorlik tarmog'ini va turli hududlarga moslashtirilgan mahalliylashtirilgan marketing strategiyalarini yaratdi. Kompaniyaning xalqaro savdo yarmarkalari va ko‘rgazmalardagi ishtiroki ham uning global miqyosdagi ishtirokini oshirishda muhim rol o‘ynadi. Masalan, Las-Vegasda boʻlib oʻtgan 2022-yilgi Consumer Electronics Show (CES) koʻrgazmasida Artel bir necha yirik chakana sotuvchilar bilan shartnomalar tuzdi, ular kelgusi yilda eksport savdolarini 20 foizga oshirishi kutilmoqda.
Inson resurslarini rivojlantirish
Inson kapitaliga sarmoya kiritish Artel iqtisodiy boshqaruvining asosiy jihati hisoblanadi. Korxonada xodimlar malakasini oshirish va mehnat unumdorligini oshirishga qaratilgan kompleks o‘quv dasturlari amalga oshirildi. 2023-yilda Artel xodimlarini o‘qitish va malakasini oshirishga 2 million dollar sarfladi va bu 3000 dan ortiq ishchilarga foyda keltirdi. Bu dasturlar xalqaro bozorlarda samarali muloqot qilish uchun zarur bo‘lgan turli yo‘nalishlarni, jumladan, texnik ko‘nikmalar, boshqaruv malakasini oshirish va chet tillarini qamrab oladi.
Artelning ish samaradorligiga asoslangan rag'batlantirish tizimi xodimlarni rag'batlantirish va mehnat unumdorligini oshirishda samarali bo'ldi. Kompaniyaning ichki so‘roviga ko‘ra, 2022-yilda xodimlarning qoniqish darajasi 18 foizga oshgan va bu umumiy samaradorlikning 12 foizga yaxshilanishiga olib kelgan. Bunday ijobiy ish muhiti nafaqat aylanma sur'atlarini kamaytiradi, balki yuqori darajadagi iste'dodlarni jalb qiladi va kompaniyaning raqobatdosh ustunligini yanada mustahkamlaydi.
Boshqaruvning iqtisodiy usullaridan samarali foydalanish Artelning O'zbekistonda va undan tashqarida muvaffaqiyat qozonishida muhim omil bo'ldi. Xarajatlarni qat'iy boshqarish, doimiy innovatsiyalar, bozorni strategik kengaytirish va inson resurslariga sarmoya kiritish orqali Artel o'zini ishlab chiqarish sanoatida yetakchi sifatida ko'rsatdi. Kompaniyaning dinamik bozor muhitiga moslashish va rivojlanish qobiliyati barqaror o'sish va raqobatbardoshlikka intilayotgan boshqa firmalar uchun namuna bo'lib xizmat qiladi. Artel rivojlanishda davom etar ekan, uning iqtisodiy samaradorlik va innovatsiyalarga sodiqligi, shubhasiz, kelajakdagi yutuqlariga turtki beradi.
Artel ta'minot zanjirini boshqarish uning iqtisodiy strategiyasining yana bir muhim jihati hisoblanadi. Kompaniya kechikishlarni minimallashtiradigan va xarajatlarni kamaytiradigan yuqori samarali ta'minot zanjiri tizimini ishlab chiqdi. Inventarizatsiyani o'z vaqtida (JIT) boshqarishni qo'llash orqali Artel saqlash xarajatlari va isrofgarchilikni sezilarli darajada qisqartirdi. 2022 yilda kompaniya inventarni saqlash xarajatlarining 12 foizga qisqargani haqida xabar berdi, bu esa taxminan 5 million dollarni tejash imkonini berdi.
Bundan tashqari, Artel xomashyo va butlovchi qismlarning barqaror oqimini ta’minlash uchun asosiy yetkazib beruvchilar bilan strategik hamkorlikni yo‘lga qo‘ydi. Ushbu hamkorliklar kompaniyaga yanada yaxshi shartlar va narxlarni kelishib olish, ishlab chiqarish xarajatlarini yanada pasaytirish imkonini berdi. 2023-yilda Artel xomashyo tannarxini 7 foizga pasaytirishga erishdi, bu esa foyda marjasining umumiy yaxshilanishiga yordam berdi.
Marketing va mijozlarni jalb qilish
Samarali marketing va mijozlarni jalb qilish strategiyalari Artel o'sishida markaziy o'rin tutdi. Kompaniya keng auditoriyani qamrab olish uchun an'anaviy va raqamli marketing usullarini qo'llaydi. 2023-yilda Artel oʻzining raqamli marketing byudjetini 20 foizga oshirib, ijtimoiy media kampaniyalari, taʼsir qiluvchi sheriklik va onlayn reklamaga eʼtibor qaratdi. Ushbu sa'y-harakatlar onlayn savdoning 25% ga oshishiga olib keldi, bu texnologiyani yaxshi biladigan iste'molchilarni jalb qilishda raqamli marketing samaradorligini ta'kidladi.
Artel, shuningdek, mijozlarning fikr-mulohazalari va ishtirokiga katta e'tibor beradi. Kompaniya xizmatlar va mahsulot takliflarini yaxshilash uchun mijozlar ma'lumotlarini to'playdigan va tahlil qiladigan keng qamrovli mijozlar bilan munosabatlarni boshqarish (CRM) tizimini joriy qildi. 2022-yilda o‘tkazilgan so‘rov natijalariga ko‘ra, Artel mijozlarining 90 foizi kompaniya mahsulotlari va xizmatlaridan qoniqish hosil qilishgan, bu esa sodiqlikni oshirish va sotishni rag‘batlantirishda mijozlarga yo‘naltirilgan strategiyalar muhimligini ta’kidlagan.
Moliyaviy menejment
Artel kompaniyasining moliyaviy boshqaruv amaliyoti barqarorlik va o'sishni ta'minlashga qaratilgan. Kompaniya o'zining kengaytirish rejalarini qo'llab-quvvatlash uchun ichki mablag'larni tashqi manbalar bilan birlashtirib, moliyalashtirishga muvozanatli yondashadi. 2022 yilda Artel oʻzining yangi ishlab chiqarish quvvatlari va ilmiy-tadqiqot loyihalarini moliyalashtirish uchun oʻz kapitali va qarz mablagʻlari kombinatsiyasi orqali 100 million dollar toʻpladi.
Samarali moliyaviy rejalashtirish va risklarni boshqarish Artelga iqtisodiy noaniqliklarni bartaraf etishga yordam berdi. Masalan, COVID-19 pandemiyasi davrida Artel ta'minot zanjiri uzilishlari va o'zgaruvchan talab ta'sirini yumshatish uchun moliyaviy strategiyalarini tezda moslashtirdi. Kompaniyaning oqilona moliyaviy boshqaruvi unga likvidlikni saqlab qolish va qiyin iqtisodiy muhitga qaramay, asosiy loyihalarga sarmoya kiritishni davom ettirish imkonini berdi.
Artelning korporativ ijtimoiy mas’uliyatga (KSS) sodiqligi uning obro‘sini oshirdi va uning uzoq muddatli muvaffaqiyatiga hissa qo‘shdi. Kompaniya o'z xodimlari, jamoalar va atrof-muhit farovonligini yaxshilashga qaratilgan tashabbuslarda faol ishtirok etadi. 2023 yilda Artel KSM faoliyatiga, jumladan, taʼlim dasturlari, sogʻliqni saqlash tashabbuslari va ekologik barqarorlik loyihalariga 3 million dollar ajratdi.
Artel kompaniyasining KSM bo'yicha sa'y-harakatlarining yorqin misollaridan biri texnik ta'lim va stipendiyalarni ta'minlash bo'yicha mahalliy ta'lim muassasalari bilan hamkorlikdir. Ushbu tashabbus nafaqat jamiyat rivojlanishini qo'llab-quvvatlabgina qolmay, balki kompaniya uchun malakali ishchilarning barqarorligini ta'minlaydi. Bundan tashqari, Artel qayta tiklanadigan energiya manbalaridan foydalanish va chiqindilarni qayta ishlash dasturlarini amalga oshirishni o'z ichiga olgan ekologik izni kamaytirish uchun yashil ishlab chiqarish amaliyotini joriy qildi.
Artelning iqtisodiy hissasi uning korporativ yutuqlaridan tashqarida ham, O'zbekistonning iqtisodiy rivojlanishida muhim rol o'ynaydi. Mamlakatdagi eng yirik ish beruvchilardan biri sifatida Artel barqaror ish o‘rinlari bilan ta’minlab, milliy yalpi ichki mahsulotga hissa qo‘shmoqda. 2022-yilda kompaniya faoliyati O‘zbekiston yalpi ichki mahsulotining qariyb 1,5 foizini tashkil etdi va bu uning milliy iqtisodiyotdagi ahamiyatini ta’kidladi.
Artelning eksport faoliyati O‘zbekistonning savdo balansini oshirishga yordam berdi. Kompaniyaning xalqaro bozorlardagi muvaffaqiyati nafaqat valyuta tushumlarini keltirib chiqarmoqda, balki mamlakatning global iqtisodiy integratsiyasini ham kuchaytirmoqda. Artelning xorijiy investitsiyalar va texnologik hamkorlikni jalb qilish qobiliyati ham bilim va tajribani mahalliy sanoatga o‘tkazishda foydali bo‘ldi.
Artel kompaniyasining iqtisodiy boshqaruv usullaridan unumli foydalanishi uning tez sur’atlar bilan o‘sishi va muvaffaqiyatga erishishida muhim omil bo‘ldi. Kompaniyaning xarajatlarni boshqarish, innovatsiyalar, bozorni kengaytirish, inson resurslarini rivojlantirish, ta'minot zanjiri samaradorligi va moliyaviy ehtiyotkorlikka bo'lgan strategik e'tibori uni ishlab chiqarish sektorida yetakchi o'ringa qo'ydi. Bundan tashqari, Artelning KSMga sodiqligi va uning O‘zbekistonga ijobiy iqtisodiy ta’siri uning boshqaruv amaliyotining kengroq afzalliklarini ta’kidlaydi.
|
| |
