Loyihaning institutsinal tahlili
Loyihadan manfaatdor institutlarning tahlili:
Ma’muriyatni baholash,texnik salohiyat, inson resurslari va b.
Boshqaruv tizimini o‘rganish va qaror qabul qilish sxemasi
Institutsional rivojlanish bo‘yicha taklif berish
Qonun va normativ hujjatlarni o‘rganish:
Qonuniy muhitni mosligini o‘rganish
Qonuniy muhitni mosligi bo‘yicha takliflar berish
Manfaatdor tomonlarni loyihaga mumkin bo‘lgan ta’sirini baholash:
Loyihalarni amalga oshirishdan keyingi bosqichga doim ham yetarlicha e’tibor berilavermaydi. Ko‘pincha bu holat qaror qabul qiluvchi shaxslarning asosiy e’tibori investistiyalash bosqichiga jamlangani holda, ekspluatatsiya va joriy xizmat masalalari e’tibordan chetda qolishida namoyon bo‘ladi. Buning oqibatida loyihadan olinayotgan daromad kamayadi, asosiy fondlar qisqarib ketadi hamda tashkiliy tuzilma rivojlanishida jiddiy moliyaviy va boshqaruv muammolari kelib chiqadi.
Loyihani amalga oshirishdan manfaatdor bir qancha tashkilotlar va shaxslarni sanab o‘tish mumkin (Masalan, xorijiy investorlar, siyosatchilar, kompaniyalar va kasaba uyushmalari).
Lekin loyiha tugallanishi bilanoq uni samarali ekspluatatsiya qilish uchun zarur bo‘lgan resurlar bilan ta’minlash hamda ma’muriy boshqaruv tizimi tomonidan yetarlicha e’tibor berish borasida muammolar paydo bo‘ladi.
Qisqa xulosalar
1.Institutsional tahlilning maqsad va vazifalari ishlab chiqilishi lozim. Ularni investorlar, ta’sischilar va loyiha rahbarlari aniq bilishlari kerak.
2.Institustional tahlilning yondashuvlari va ko‘rsatkichlari bilish kerak. Ular loyihani kelgusida bir tekis amalga oshirilishini ta’minlaydi va sifatini belgilaydi.
3. Loyiha ishlab chiqishda institutsional muammolar identifikatsiya va tahlil qilinadi.
4.Investitsiya loyihasida loyiha maqsadiga unga aloqador bo‘lgan institutlar adekvat (mos va ma’qul) kelishi lozim.
5.Institutsional tahlilda loyihaga aloqador bo‘lgan qonunlar va me’yoriy-huquqiy materiallar tahlil qilinadi. Amaldagi qonun va me’yoriy-huquqiy materiallardagi nomuvofiqlik va to‘siqlarni inkor etib bo‘lmaydi. Agar shunday to‘siqlar bo‘lsa ularni yechish va qonunchilikda qulay muhit yaratish takliflari ishlab chiqiladi. Bu holatni xalqaro moliya institutlari misolida ko‘proq ko‘rish mumkin.
6.Institutsional tahlilda qanday tartibda va protsedurada loyihaga doir qarorlar qabul qilinishi muhimdir. Soddalashgan tartiblarni joriy qilinishi bunga misol bo‘la oladi.
7.Institutsional tahlilda institutlar, ularning kadrlari, informatsiya oqimi, institutning layoqatligi kabi yo‘nalishda tahlil olib boriladi va tegishli xulosa va takliflar ishlab chiqiladi.
8.Institutsional tahlilning o‘ziga xos yondashuvlari, komponentlari va ko‘rsatkichlari mavjud.
9. O‘zbekistonda institutsional islohotlarni amalga oshirilishi va investitsiya loyihalariga ularning aloqadorligi.
10.Institutsional tahlil. Jahon banki va O‘zbekiston hukumati o‘rtasida “O‘zbekistonda paxtachilik industriyasini takomillashtirish loyihasi”.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:
1.O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi.T.: O‘zbekiston, 2016-y.
2.O‘zbekiston Respublikasining “Investitsiya faoliyati to‘g‘risida”gi Qonuni. 2014-yil
9-dekabr.
3.Qosimov M.S., Investitsiya loyihalar tahlili. Darslik. T: TDIU. 2019. “Iqtisodiyot”
4.Qosimov M.S., Abduvaliyev A. Loyihalar tahlili. O‘quv qo‘llanma. T: TDIU 2018 “Iqtisodiyot”
5.M.S.Qosimov, G.Ya. Muxamedjanova. Investitsiya loyihalari tahlili. Toshkent:.TDIU 2011 y
|
