Gayubova komila anvarovna yulanova nargiza davlatovna akademik yozuv




Download 7,1 Mb.
Pdf ko'rish
bet25/150
Sana09.10.2024
Hajmi7,1 Mb.
#274172
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   150
Bog'liq
Akademik yozuv o\'quv qo\'llanma

 
 
5- topshiriq. 
Ilm-fan rivojiga ulkan hissa qo‘shgan yana qaysi olimlarni 
bilasiz? Mikromatn tayyorlang.
 
 
 
 
 


50 
5-mavzu.
Matnni ma’noviy qismlarga bo‘lish tamoyillari 
 
Nazariy ma’lumot. 
Matnni bo‘limlarga bo‘lish 
deganda uni mantiqiy mustaqil tarkibiy 
qismlarga bo‘lish tushuniladi. Ilmiy ishni bo‘limlarga bo‘lish mavzuni optimal 
ochib berishga xizmat qiladi. Kirish va xulosa qismlari butun ko‘rinishda bo‘lib, 
asosiy qism bob va paragraflarga bo‘linadi. Bu ish raqamlash va sarlavhalarni 
shakllantirish orqali amalga oshiriladi. Bob va paragraflarning sarlavhalari berilgan 
matn kesimida keyingi bayon qilishni belgilab beradi. Har bir sarlavha keyingi 
matn mazmuniga mos keladi. Bunda har bir bob mazmuni paragraflar 
mazmunining mantiqiy yig’indisiga teng. 
 
Matnni bo‘limlarga bo‘lish tamoyillari
1) matnni tarkibiy qismlarga bo‘lish, bir qismni boshqasidan ajratish; 
2) sarlavha va raqamlashni qo‘llash. 
Ilmiy asarda qismlarga bo‘lish ilmiy tadqiqotning mantiqini aks ettirishi kerak. 
Eng oddiy bo‘lim abzats hisoblanadi (matdagi har bir qism birinchi qatorini o‘ng 
tomonga surish); abzats bir fikr yoki mavzudan boshqasiga o‘tilishini anglatadi. 
Abzats bilan matnni bo‘limlarga bo‘lish raqamlanishi mumkin – matn qismlarining 
ketma-ket joylanishi son yoki harf bilan belgilanadi. 
Eng ko‘p qo‘llaniladigan raqamlanish tizimi. 
1. Turli xildagi belgilarni qo‘llash: rim va arab raqamlari, bosh harflar va kichik 
harflar, xat boshi. 
Bunday yondashuvda belgilash tizimi pasayib borish tartibida joylashadi: 
A... B... V... - I... II... III... - 1... 2... 3... - 1)... 2)... 3)... - a)... b)... v)... 
Bunda quyidagi tartibga rioya qilinadi: 
a) qismlarning tartib raqami so‘z bilan ifodalanadi (birinchi qism); 


51 
b) bo‘limlarning raqami bosh harflar bilan ko‘rsatiladi (masalan: A bo‘lim); 
v) boblarning raqami - rim sonlari bilan (I bob); 
g) paragraflar raqami – arab sonlari bilan (§ 1) 
2. Muayyan birikmalarda faqat arab sonlarini qo‘llash. 
Bunday bo‘limlarga bo‘lish tizimida ilmiy asarning eng yirik qismlari raqami bir 
sondan, tarkibidagi qismlar – ikki sondan, uchinchi bosqichdagi bo‘linishi – uch 
sondan iborat bo‘ladi. Masalan, 1. 2. 3. (1 – bo‘lim raqami, 2 – bob raqami, 3 – 
paragraf raqami). 
Bunday raqamlash tizimini qo‘llashda 
qism, bo‘lim, bob, paragraf
so‘zlarini 
ishlatmasa ham bo‘ladi.

Download 7,1 Mb.
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   150




Download 7,1 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Gayubova komila anvarovna yulanova nargiza davlatovna akademik yozuv

Download 7,1 Mb.
Pdf ko'rish