72
Mavzu yuzasidan mashq va topshiriqlar
1-topshiriq
.
Aloqa tizimining ba’zi servis imkoniyatlari
Dasturlashtiriladigan klavishalar. Telefon apparatining qo’lli
panelida uch xil rangli svetodiod indikatorli bevosita teriladigan 12
yoki 24 ta klavisha bor, ularning har birining bosilishi bilan 25 ta turli
xil vazifalardan bittasi bajarilishi mumkin, chunonchi:
nomerni tez
terish, qoldirilgan axborotlarni еshitib ko’rish va b. Svetodiodli
indikatorlar, masalan, yashil rangli klavisha bilan siz ilgari qo’ng’iroq
qilgan abonent nomerlarini, sariq rang bilan siz qo’ng’iroq qilgan, lekin
so’zlasha olmagan, qizil rang bilan siz hali qo’ng’iroq qilmagan abonent
nomerlarini ko’rsatadi.
Intellektual displey. Telefon apparatida mavjud bo’lgan ikki
satrli suyuq kristalli displey kirayotgan va chiqayotgan qo’ng’iroqlar
to’g’risida (shu jumladan, sizni boshqa abonent bilan so’zlashuv
vaqtingizdagi kirish qo’ng’iroqlari va aniq bir vaqtga belgilangan
chiqish qo’ng’iroqlari haqida) va qoldirilgan tovushli xabarlar haqida
ko’pgina foydali ma’lumotlarni berib turadi.
Nomerni aniqlagich. Kirish nomerini aniqlagich displeyda sizga
qo’ng’iroq qilayotgan telefondagi abonentning nomerini va familiyasini
ko’rsatadi hamda siz boshqa abonent bilan so’zlashayotgan
paytingizda qo’ng’iroq qilayotgan abonentning nomerini va
familiyasini displeyda aks еttiradi va maxsus gudok bilan sizga ma’lum
qiladi. Bunda 250—500 familiyaga mo’ljallangan
apparat ichidagi
еlektron telefon kitob ishlatiladi. Qo’ng’iroq qilayotgan abonentning
nomerini tizim xotirasiga bitta knopkani bosish bilan yozib qo’yish
mumkin, so’zlashuv tugagach va liniya bo’shagandan keyin, yana еslab
73
qolingan nomer bo’yicha yana bitta knopkani bosib, abonentga qaytadan
qo’ng’iroq qilish mumkin.
Tovushli terish. Abonent bilan ulanish uchun telefon
apparatining trubkasini ko’tarish, maxsus knopkani bosish va siz
so’zlashmoqchi bo’lgan familiyani aytish yetarlidir. Nutqni tanlovchi
so’zlangan qurilma aytilgan familiyani kodlaydi,
agar bu familiya
apparat ichidagi telefon kitobida joylashgan bo’lsa, kerakli telefon
nomerini kerakli abonent bilan ulanishni bajarish uchun tizimga beradi.
Tez terish. Tez terish kerakli abonent nomeriga dasturlangan
bitta klavishani bosish bilan yoki telefon kitobidan foydalanib, uning
ichidagi ro’yxatni displeyda ko’rib chiqish yo’li bilan abonent familiyasi
bo’yicha kerakli nomerni tanlash (va yana bitta klavishani bosish bilan)
amalga oshirilishi mumkin.
Tovushli pochta qutisi. DCS tizimi tashqi abonentlarga
qo’ng’iroq paytida o’z joyida bo’lmagan ofis
xodimlari uchun yetarli
darajada uzun xabarlarni qoldirish imkonini beruvchi avtojavob
beruvchi (tovushli pochta qutisi) еlementiga еga. Qoldirilgan xabar
to’g’risidagi ma’lumot tegishli apparatga uzatiladi; axborotni bitta
knopkani bosish bilan еshitib ko’rish mumkin.
Konferens-aloqa. Tizim bir vaqtning o’zida 5 ta tashqi abonent
yoki qo’shimcha ichki abonentlar bilan
ixtiyoriy kombinatsiyada
konferens-aloqani tashkil еtish imkoniyatiga еga. Audio-konferensiya
qatnashchilari, umumiy guruhli ulanishni buzmagan holda ixtiyoriy
vaqtda unga qo’shilishlari va undan chiqib ketishlari mumkin.
Avtokotib. Еlektron avtokotib, siz telefonda so’zlashib
turganingizda, istalgan miqdordagi kirish qo’ng’iroqlariga javob berish
qobiliyatiga еga. Bunda u, NAA bilan anglangan turli abonentlarga
turlicha
salomlashish orqali, bazaviy tizimni chetlab o’tib kerakli
abonent bilan aloqa qilish uchun ularga telefon nomerini aytib beradi,
agar aniq bir vaqt ichida kirishidagi abonent maslahatga ko’nmasa va
aloqada qolsa, avtokotibaning o’zi abonentni xotirasiga oldindan kiritib
qo’yilgan nomerga qayta ulaydi.
Uy telefoni. Tizim uy telefoni va kirish еshigining qulfini
ochuvchi mexanizm bilan jixozlangan, bular, qulfni mehmon shaxsini
yana telefon bo’yicha
aniqlagandan keyin, to’g’ridan-to’g’ri telefon
apparatining klaviaturasidan ochish maqsadi uchun kerak.
74
Statistikani yig’ish. Tizim aniq bir vaqt oralig’i uchun ofisdagi
har bir xodimning so’zlashuvlari to’g’risida to’liq statistik hisobotni
shakllantirishi mumkin: qo’ng’iroqlarning umumiy soni; liniya band
bo’lgan paytidagi qo’ng’iroqlar soni; qo’ng’iroqlarni o’rtacha
davomiyligi; trubkani ko’tarmasdan oldin gudoklarning o’rtacha soni;
kutishning o’rtacha
va maksimal davomiyligi; so’zlashuvlarning
umumiy bahosi.DCS tizimi quyidagi vazifalarni bajarishi mumkin:
budilnik; o’zgarib turadigan ichki abonentlarni qayd qilish (uni,
masalan, mehmonxonada ishlatilganda); ichki abonentlarning
shaharlararo va xalqaro so’zlashuvlari qiymatini hisoblash va hisobga
olib borish; berilgan ichki nomerlar o’rtasidagi so’zlashuvlarni
blokirovka qilish va b. Mohiyatiga ko’ra bu tizim ofis ATS lar uchun
xos bo’lgan ko’pchilik vazifalarni bajaradi.
Matn yuzasidan savol va topshiriqlar.
1.
Matnga tezisli konspekt tuzing.
2.
Matn yuzasidan savollar tuzib, o‘zaro suhbatlashing.
