|
Oqsil sintezining boshqarilishiBog'liq O.N. Imomov. Genetika va genomika asoslari asosiy texnologik jarayon va qurilmalar, Sharofat diss.slayd, kompyuter haqida umumiy ma\'lumot Sitora, Birinchi jahon urushining boshlanishi va borishi, Calendar plan-Qattiq jismlar fizikasi (22), eksperement tadqiqot, akt, СИ узб (лаб) , Farg\'ona politexnika insitituti kimyo texnologiya” fakulteti-fayllar.org, Ўзбекистон тарихи модел-папка, @uqituvchiga hujjat sinf rahbari daftari, Chiqish xati, BREND MASHINA, 8-mavzu. Web ilova yaratish asoslari. PHP tili.Oqsil sintezining boshqarilishi
Oqsil sintezi murakkab, ko‘p bosqichli jarayon bo‘lib, DNK, RNK va bevosita oqsil-
sintezlovchi tizimning funksional holatiga bog‘liq. YUqoridan ma’lumki, oqsil sintezida uch xil
RNK ishtirok etadi. Demak, transkripsiya jarayoni oqsil sintezi faolligini belgilovchi asosiy
omildir. Genlarning ekspressiyasi transkripsiyani tezlashtiradi, repressiyasi esa mazkur jarayonni
sekinlashtiradi.
Ribosomada oqsillar sintezini nazorat mexanizmini tushuntirish uchun 1961 yil ikki
fransuz olimlari F.Jakob va J.Mono genlar induksiyasi va repressiya nazariyasini taklif qildilar.
Fransua Jakob
Jak Mono
Olimlar E.Soli ning
-galaktozidaza faolligini induksiyasini tadqiq qilish asosida operon
gipotezasini ishlab chiqqanlar.
DNK- molekulasida muayyan chegaralangan sigment-qismlar bo‘lib, ular i-RNK
molekulasini sintezlashda ishtirok etib, ularni strukturali genlar yoki operon deb ataladi.
Jakob va Mono o‘z tajribalarida o‘rgangan laktozani induksiyalaydigan uchta ferment
-
galaktozidaza, bu ferment laktozani glyukoza va galaktozaga parchalaydi. Ikkinchi ferment
galaktozidpermeaza bo‘lib, u laktozani hujayra membranasidan ko‘chiradi. Uchinchi ferment
galaktozidtransatsetilaza atsetil qoldig‘ini galaktozaga etkazadi. Bu genlarni z, y va
deb atalib,
ular ichak tayoqchasi xromosomasida yonma-yon joylashgan.
116
I
P
O
Z
Y
............
....
.
...
. .
.....
...
..
......
Ген-регулятор
Промотор
Оператор
Лактозали оперон
Репрессор
|
| |
