|
Globallashuv jarayonida inson resurslarini boshqarishda raqamli transformasiya
|
| bet | 17/48 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 0,53 Mb. | | #230247 |
Bog'liq Документ Microsoft Word (2)Business Performance Management (BPM) (biznes samaradorligini boshqarish) — egalik qiluvchilarni, menedjerlarni, personallarni va tashqi kontragentlarni umumiy integratsiyalashgan boshqaruv muxiti chegaralarida birlashtirish yoʻli bilan barcha darajada oʻz faoliyatining samaradorligini boshqarish va kompaniyaning oʻz xolatini baxolashni yaxshilash qobiliyatiga yoʻnaltirilgan, boshqaruv qarorlarini qabul qilishning jarayonga yoʻnaltirilgan, yaxlit yondoshuv.
BPM – tizimi ishtirokchilar orasida ishlar oqimini taqsimlaydi, shu orqali biznes jarayonlarni boshqarishni ta’minlaydi. Oʻz-oʻzidan biznes jarayonlarni avtomatlashtirish, tizimni tadbiq qilishning ustuvor maqsadi deb qaralmaydi va xisob-kitoblar bu yerda BPM tizimi tadbiqidan soʻng kompaniyaning biznes-jarayonlarni boshqarishda instrument paydo boʻlishi uchun qilinadi.
BPM tizimlari xususiyatlari
BPM asosida uzluksiz siklni boshqarish gʻoyasi yotadi. U oʻz ichiga quyidagilarni oladi:
- rivojlanish maqsadlarni aniqlash;
- bu maqsadlarga eriish uchun cheklovlarni aniqlash faktorlarini modellashtirish;
- qoʻyilgan maqsadga erishish uchun olib boruvchi xarakatlarni rejalashtirish;
- samaradorlikning asosiy koʻrsatkichlari xolati va ularning rejadan ogʻishini kuzatish imkonini beruvchi doimiy monitoring;
- samaradorlikning tabiatini yaxshiroq xis etish imkonini beruvchi erishilgan natijalar taxlili;
- boshqaruvchilarga kelgusi qarorlarni qabul qilish uchun yordam beruvchi xisobotlarni tuzish.
Analitika vositalari va arxitekturasi BPM- tizimi tarkibida uchta qavatni ajratib koʻrsatiladi.
- Ma’lumotlarni boshqarish va ma’lumotlar ombori qavati. Bular tashkilotning qayd etish tizimlaridan integratsiyalashgan instrumentlar yordamida axborot bilan toʻldiriladi;
- VRM- ilovalar qavati. Boshqaruv va xisobotlarni tayyorlashning integratsiyalashgan qoʻllab- quvvatlash uchun amaliy modullardan tashkil topgan;
- Hisobotlar va taxlil qavati.
Tayyor VRM-instrumental yechim (BI) va amaliy (VRM) komponentlardan tashkil topgan.
- BI-instrumentlar ma’lumotlar omborini yaratish va toʻldirish, taxlil va xisobotlarni chop etish uchun qoʻllaniladi.
- VRM-ilovalar — boshqaruv funksiyalarini va xisobot koʻrsatkichlalarini qoʻllab-quvvatlash uchun qoʻllaniladi.
Istalgan BPM - tizimi modulli tashkil etishini nazarda tutadi va oʻz ichiga quyidagilarni oladi:
- jarayonlarni koʻrish, tavsiflash, taxlil qilish uchun moʻljallangan grafik funksiyalari.
- VRM jarayonlarining nazoratlarini amalga oshirish topshiriqlarini bajaruvchi server.
- jarayonni bajarish davomida oʻzgartirish funksiyalarini bajaruvchi tezkor ishlash vositalari.
- monitoring va boshqaruv instrumentlari
VRM-tizimi ikki pogʻonali biznes analitikaga ega:
- Birinchi pogʻonada biznes-faolligi monitoringi- Business Activity Monitoring (VAM) instrumentariysi mavjud. Bunda real vaqtda jarayon natijaviyligi asosiy koʻrsatkichlarining taxlili orqali biznes jarayonlarini boshqarish sodir boʻladi.
- Ikkinchi pogʻonada avtomatlashtirilgan biznes-jarayonlarni BI (Busines Intelligent) taxlili sodir boʻladi. Biznes- jarayon taxlili, uni doimo mukammallashtirish uchun amalga oshiriladi.
VRM tizimlarini tadbiqining afzalliklari:
- Ma’lumotlarni koʻrish va taxlil qilish uchun turli ilovalar va ma’lumotlar omboridan bitta tizimda axborotlarni konsolidatsiyalash.
- Moliyalashtirish, rejalashtirish, modellashtirish va taxlilning samarali funksionallari uchun moliyaviy ilovalar.
- Barcha mutaxassislarning rejalashtirish va bashorat qilishdagi urinishlarini yagona baoshqaruv tizimiga birlashtirish.
- Qoʻshma korxonalar va filiallardan zarur boʻlgan ma’lumotlarni yigʻish vaqtini qisqartirish.
Koʻp sonli turli koʻrsatkichlardan foydalanish xisobidan kompaniya faoliyati xaqida toʻlq tasavvurga ega boʻlish.
Biznesni rentabelligini oshirish uchun BPR biznes-jarayonini amalga oshirish zarur. BPR biznes jarayonini amalga oshirish uchun qancha qadamlar talab qilinadi? Biznes jarayonlarini reinjiniring (BPR) bosqichlari quyidagilar:
1-qadam: Biznes maqsadi.
Biznes jarayonlari reinjiniringi (BPR)dagi birinchi qadam biznes jarayoni uchun maqsadlarini aniqlashdir. Maqsadlar va umidlar aniq belgilab qoʻyilganidan soʻng, biznes jarayonidagi qiyinchiliklarni aniqlash mumkin.
2-qadam: Mavjud biznes jarayonini tahlil qilish.
BPR biznes jarayoni orqali yangi biznes jarayoniga oʻtishdan oldin, jarayonlarning joriy holatini tekshirish juda muhimdir. Biznes jarayonlari reinjiniringini (BPR) tahlil qilish uchun faqat jarayonni yakunlash bosqichlarini koʻrib chiqish kifoya. Chuqur tahlildan soʻng mahsulot sifatini pasaytiradigan va harajatlarni oshiradigan sabablarni aniqlash mumkin.
3-qadam: Boʻshliqlarni topish.
Biznes jarayonlari reinjiniringining uchinchi bosqichi asosiy samaradorlik koʻrsatkichlari sifatida ham tanilgan - asosiy koʻrsatkichlarni aniqlashdir. Reinjiniring jarayonida KPI ni belgilash barqaror biznes jarayonlari maqsadlariga erishishdagi samaradorlik haqida taxminiy tasavvurga ega boʻlishga yordam beradi. Biznes jarayonlari uchun asosiy ishlash koʻrsatkichlarini aniqlaganidan soʻng, ishlab chiqarish bilan bogʻliq boʻlgan sikl vaqtlarini va jarayonlarni tahlil qilish kerak.
4-qadam: Test ishini tanlash.
Biznes-jarayonlarni qayta muhandislik (BPR) ning toʻrtinchi bosqichi - bu jarayonni qayta qurish bilan bogʻliq barcha jarayonlarni koʻrib chiqish. Barcha biznes jarayonlari orasida koʻproq daromad olish uchun samarali faoliyatni ta’kidlash kerak. Jarayonning samaradorligini aniqlagandan soʻng, biznesning strategik maqsadlariga erishishga yordam beradigan rejani bashorat qilish kerak.
5-qadam: Oʻz taxminlaringizni yarating va sinab koʻring.
BPR biznes jarayonining beshinchi bosqichi yangi ish jarayoni va jarayonlarni rejalashtirishdir. BPR yordamida yangi jarayonlarni rejalashtirganingizdan soʻng, boshqa manfaatdor tomonlarni xabardor qilish uchun yigʻilish oʻtkazishingiz kerak. Endi qayta koʻrib chiqilgan jarayonlarni tahlil qilish uchun sinov gipotezasini yaratish kerak.
6-qadam: Yangi biznes jarayonini amalga oshirish.
BPR biznes jarayonining navbatdagi bosqichi yangi biznes jarayonini amalga oshirish uchun mablagʻlar mavjudligini taʻminlashdir.
7-qadam: Samaradorlikni tahlil qilish.
Biznes jarayonlari reinjiniringining (BPR) yakuniy bosqichi yangi biznes-jarayonning ishlashini kuzatishdir. Shu maqsadda, yaxshi baholash uchun biznes jarayoni samaradorligi koʻrsatkichlarini solishtirish uchun KPI dan foydalanish mumkin. Biznes jarayonlari reinjiniringini (BPR) amalga oshirishda maqsad mavjud byudjet doirasida mavjud jarayonlarni yaxshilash boʻlishi kerak. Biznes jarayonlari reinjiniringi koʻproq foyda olish va mijozlardan ijobiy fikrlarni olish uchun biznes jarayonlarini oʻzgartirishdan iborat.
Biznes jarayonlari reinjiniringining afzalliklarini tushunish uchun BPR biznes jarayonlarini muvaffaqiyatli takomillashgan turli sohalardan misollar keltiramiz.
1-misol: Sifat yaxshilanadi.
Farhod tez ovqatlanish restoranida yetkazib beruvchi boʻlib ishlaydi. U yetkazib berish jarayonini tezlashtiradigan yuk tashish usulini joriy qilmoqchi. Shu munosabat bilan, Farhod ikki jamoani buyurtma qilingan ovqatni birlashtirishga majbur qilsa, yetkazib berish jarayoni tezroq ketishiga aniqlik kiritadi. Shunday qilib, biznes jarayonlarini reinjiniring qilish unga mijozlardan ijobiy fikrlar olishga yordam berdi. Bundan tashqari, takomillashtirilgan biznes jarayoni ovqatni tezlashtirish orqali restoranining rentabelligini oshiradi.
2-misol: Texnologiyani yangilash.
Ta’limda oʻqituvchilar oʻquvchilarning qoʻlyozmalarini oʻqishni qiyinlashtiradi. Xuddi shu holat Vasila bilan sodir boʻladi, u ba’zi oʻquvchilarining qoʻlyozmalarini oʻqishda qiynaladi. Har safar u test topshirganida, soʻzlarni tushunish uchun pauza qilishi kerak. Bu uning baholash qobiliyatiga ta’sir qiladi. Baholarni yanada shaffof qilish uchun Vasila qoʻlda testlarni raqamli platformaga oʻtkazishga qaror qildi. Ushbu reinjiniring jarayonini amalga oshirish orqali Vasila va uning hamkasblari testlarni koʻrib chiqish vaqtini qisqartirishdi. Shunday qilib, biznes reinjiniringini amalga oshirish oʻqituvchilarning vaqtini tejashga va ularning oʻqitish usullariga e’tiborini qaratishga yordam beradi.
3-misol: Xodimlarni qisqartirish.
Toxir transport kompaniyasida menejer boʻlib ishlaydi va uning bosh direktori xarajatlarni kamaytirish uchun xodimlar sonini kamaytirishni buyuradi. Rejani amalga oshirish uchun Toxir xuddi shu vazifani bajarayotgan xodimlarni tekshirish uchun biznes-jarayon sxemasini tuzadi. Jarayonni tahlil qilgandan soʻng, u bir ish avtomobil sotish uchun hisob-faktura bilan, ikkinchisi esa avtomobil sotib olish uchun hisob-faktura bilan shugʻullanishini bilib oladi. Biznes-jarayonlarning narxini pasaytirish uchun u biznes-jarayonlarni reinjiniring qilish va shu kabi tadbirlarni birlashtirishga qaror qiladi. Jarayonni qayta ishlab chiqqandan soʻng, u oʻzi direktoriga lavozimni yoʻq qilish toʻgʻrisida qaror qabul qilishni aytadi.
BPR – “Business Process Reengineering” – biznes jarayonlarini maqbullashtirish, osonlashtirish yoki oddiylashtirish hisoblanadi. Har bir davlat xizmati ma’lum bir jarayonlardan iborat boʻlib, ular doimiy ravishda tahlil qilinadi va oʻrganiladi. Mazkur oʻrganish natijasida eskirgan tartibotlar doimiy ravishda BPR qilib boriladi. Davlat xizmatlarining asosan uchta vositasi BPR qilinadi.
Bular: davlat xizmatini olish uchun talab qilinadigan hujjatlarni qisqartirish; davlat xizmatini koʻrsatish muddatini qisqartirish; agar davlat xizmati pullik boʻlsa, pul miqdorini kamaytirish.
Oddiy bir misol, oldinlari avtotransport vositasini boshqarish uchun ishonchnoma rasmiylashtirish yuzasidan navbatlar bilan hisoblaganda kamida 4-6 soat vaqt, yana bir qator hujjatlar talab etilardi. Hozir esa mazkur jarayon toʻliq avtomatlashgan boʻlib, ishonchnomani Yagona portal orqali rasmiylashtirish 3-5 daqiqada talabgordan hech qanday hujjat talab etmagan holda amalga oshirilyapti.
Davlat xizmatlarini BPR qilishda xizmatning talabgorga sodda, oddiy, qulay taqdim etilishi – xizmatdan kompyuter savodxonligiga ega odam foydalanadimi yoki nafaqadagi fuqaromi, hammaga tushunarli boʻlishi muhimdir.
|
| |
