Образование и инновационные исследования (2021 год №6)
ISSN 2181-1717 (E)
91
http://interscience.uz
olgan holda ishlab chiqilgan mahalliy hujjatlar bilan ham tartibga solinadi.
Bunday mahalliy hujjatlarga talabalar va o’qituvchilar uchun uslubiy ishlanmalar
va tavsiyalar, Nizom va ko’rsatmalar kiradi.
Bizning fikrimizcha, amaliy ko’nikmalarni rivojlantirish murakkab
mashqlarni talab qiladigan mehnat vazifalarini bajarishdan iboratdir. Ularning
aksariyati fanlararo ko’nikmalar hisoblanadi. Masalan, talaba tomonidan
ishlab
chiqarish amaliyoti davrida «Detallarni tayyorlash» bo’yicha
tipik ishlab
chiqarish vazifasini bajarish uchun barcha hisob-kitoblarni amalga oshirish, bir
qismga tegishli bo’lgan texnologik jarayon tavsifini ishlab chiqishi zarur. Texnik
ishining o’ziga xos xususiyatlari shundan iboratki, har-bir talaba ish kitobida
barcha zarur hisob-kitoblarni alohida va qat’iy ketma-ketlikda bajarishi kerak.
Ishlab chiqarish amaliyotining sub’ektiv komponenti ahamiyatini ta’kidlab,
zamonaviy tadqiqotchilar «Kasbiy faoliyatning individual uslubi»ga ega
bo’lgan «Ijodiy shaxs hisoblangan elitar mutaxassislar» tayyorlash uchun texnik
mutaxassisliklarning takomillashgan ta’lim standartlari variantlarini taklif
qilmoqdalar. Ushbu standartlar doirasida olimlar ta’lim muassasalari va ishlab
chiqarish korxonalari o’rtasidagi o’zaro munosabatlarning stiklli tizimini tuzib,
unda ishlab chiqarish amaliyotiga ham o’rin ajratishgan.
Tizim - ta’lim mazmuni; ishlab chiqarishda pedagogik texnologiyalar va
ishlab chiqarish amaliyoti; mutaxassislar tayyorlash sifatini baholash; ishlab
chiqarish ehtiyojlari o’zaro bog’liq va rivojlanayotgan modullar sifatida taqdim
etilgan. Aminmizki, bu modullar yig’indisi talabalar tomonidan ishlab chiqarish
amaliyotini o’tashlari uchun maqbul sharoitlarni tanlash va ularning amaliy
ko’nikmalarini rivojlantirish uchun asos bo’la oladi.
Mashinasozlik
sohasining
yetakchi
tarmoqlarini
rivojlantirish
mexanizmlaridan biri sifatida, texnika oliy ta’lim muassasalari samaradorligini
oshirish bo’yicha chora-tadbirlarda o’z aksini topgan. Ta’lim muassasalari
tarmog’ini maqbullashtirishdan ko’zlangan asosiy vazifalardan biri – ta’lim
muassasasi bitiruvchilarini mehnat bozori talablariga raqobatbardosh etib
tayyorlash hisoblanadi. Talabalarning raqobatbardosh bo’lishi uchun o’quv
jarayonini iloji boricha ishlab chiqarish faoliyatiga yaqinlashtirish lozim.
Shu munosabat bilan olimlar tomonidan kasbiy jihatdan ahamiyatli sifatlarni
shakllantirish uchun tavsiya etilgan pedagogik
shart-sharoitlar majmuini
ta’minlash maqsadga muvofiqdir.
Ushbu tavsiyalar quyidagilarni o’z ichiga oladi:
Amaliyotni o’tash uchun shart-sharoitlarning zamonaviy moddiy-texnik
ta’minoti. Buning uchun amaliyot bazalarini puxta tanlash, shartnomalar tuzish,
tadqiqot ob’ektlarini aniqlash va saralash, amaliyot rejasini ishlab chiqish va
kadrlar bilan tanishish lozim.
Pedagogik kadrlar va ishlab chiqarish ta’limi ustalari bilan ilmiy-uslubiy
ishlar olib borish. Ilmiy-uslubiy ishlardan tashqari, o’qituvchilar va ishlab
chiqarish ustalarining hududiy oliy o’quv yurtlarida
tashkil etiladigan ilmiy-
amaliy anjumanlar, muammoli seminarlar, hamkorlar bilan uchrashuvlar, yuqori
darajadagi mutaxassislarning hududiy va Respublika tanlovlarida ishtirokini
tashkil etish maqsadga muvofiqdir.
Psixologik-pedagogik kuzatuvni tashkil etish. Bu sharoit nafaqat ishlab
