• Hujayra membranasi orqali moddalar harakati3
    		•

    Membrananing kimyoviy tarkibi1




    Download 5,62 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet18/113
    Sana06.06.2024
    Hajmi5,62 Mb.
    #260794
    1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   113
    Bog'liq
    NamDU-ARM-1159-Hujayra biologiyasi

    3. Membrananing kimyoviy tarkibi1
    Membranalar bu lipid oqsilliy agregatlar va shu komponentlar 
    nokavalent bogMamlar bilan bir biriga birikkan. Membranani aso- 
    sida bimolekulyar lipdli qatlami membrane strukturasining asosi. 
    Membrana oqsillari k o ‘p fimksiyalami o‘ziga olgan strukturaning 
    tarkibiy qismi. Lipid va oqsillaming nisbati har xil hujayralarda har 
    xil boMishi mumkin. Masalan plazmalemma va golji aparati da mem­
    branasi, shunngdek bakteriya va o ‘simlik va hayvonlarda turlicha 
    bo‘ladi. Qoning qizil hujayralari bilan solishtirsa mitoxondriyaning 
    ichki membranasida oqsillar ko‘p. Mitoxondriyaning ichki memfra- 
    nasida oqsilli electron oMkazuvchanlik zanjiri bor va bu joyda lipid- 
    lami soni kamayadi. Nerv hujayralarini miyelen qobigMda lipid qa- 
    tlam qalin boMadi va oqsillar kamroq boMadi. M embranlalarda albatta 
    uglevodlar ham bor ular yoki lipidga yoki oqsilga2 birkkan boMadi 
    (4.4 с rasm). Lipid bi qatlamni tabiati va ahamiyati. Har bir hujayra 
    membranalarini tipi faqat o‘ziga hos boMgan lipidlardan iborat. Lip­
    idlar membranadagi oqsillarga ham ta ’sir koMsatadi. Membranalar bu 
    doimo uzulmas va sinmas strukturalar. Lipidlami bi qatlam boMgani 
    uchun membranalar kurtaklanib ko'payadi. Biqatlamni muxum xu- 
    susiyatlaridan yana biri u o ‘z o ‘zini tiklashi mumkin. Bu jarayonni 
    probirkalarda ham koMsatsa boMadi. 
    [1] page (125-127)
    Hujayra membranasi orqali moddalar harakati3
    MaMum darajada plazmatik membrana ikki vazifaga hos bir to- 
    mondan u hujayrada erib turgan moddalami saqlashi kerak boshqa 
    tomondan plzamalemma modda almashinuvi jarayonini ta’minlashi 
    kerak. Bunda membrana orqali harakatlanishning ikkita yoMi bor pas- 
    siv - diffuziya yoki aktiv bu jarayonga energiya kerak. Moddalar hu- 
    jayradan chiqishi mumkin yoki hujayraga kirib borishi ham mumkin 
    lekin ular ikkalsining biri ko‘proq kuzatiladi. Qaysi modda hujayradan 
    0
    ‘tgan boMsa o ‘shanga asosalnib har xil jarayonlar kuzatiladi : Birin-
    1 
    Gerald Karp. Cell and Molecular Biology. USA, 2013, «Wiley». 113 p.
    2 
    Gerald Karp. Cell and Molecular Biology. USA, 2013, «Wiley». 114 p.
    3 
    Gerald Karp. Cell and Molecular Biology. USA, 2013, «Wiley». 117 p.
    37

    chisi oddoy difluziya lipid bi qatlamdan; Oddiy diffuziya suvli yoki 
    oqsilli kanaldan; Oqsil yordamida obson o ‘tadigan diffuziya; va aktiv 
    transport. Bunda oqsilli “nasos” bo‘lishi shar va bu jarayon konsen- 
    tratsiya gradiyentiga qarshi bo‘radigan jaaryon (4.33 
    ).rasm
    .
    Passwe 
    Actwe
    l

    Download 5,62 Mb.
    1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   113




    Download 5,62 Mb.
    Pdf ko'rish