m —
5.41.8;
T.Potapova - delfin usulida 100
m
- 1.23.3;
A.Gerasimov - erkin usuida 400
m -
4.56.5.
0 ‘zbekistonlik suzuvchilar yana “Lokomotiv” va “Spartak”
KSJ MK birinchiliklarida ishtirok etdilar, bunda, ayniqsa,
T.Potapova (hozir 0 ‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan murabbiy T.F.
Lyagina) delfm usulida 100
m
masofaga suzish bo‘yicha
“Lokomotiv” KSJ chempioni b o iib , spartakchi R.Gribkova erkin
usuida 400
m
ga suzishda g‘alabaga erishib, o‘zlarini ko‘rsatdilar.
Boshqa ko‘pgina o‘zbek suzuvchilari ham yaxshi natijalarni
namoyish etdilar, bu ulaming mazkur KSJ lar terma jamoalari
tarkibiga kirishiga hamda “Komsomolskaya pravda” gazetasi
sovrini musobaqalarida ishtirok etishiga imkon berdi.
28
Yozgi mavsumda shiddatli tayyorgarlik ko‘rgan suzuvchi-
larimiz 0 ‘zbekistonning IX Spartakiadasida qatnashdilar va sobiq
SSSR xalqiari spartakiadasida nisbatan muvaffaqiyatli ishtirok
etdilar. Yuqori ochko to‘plagan respublika jamoasi barcha 0 ‘rta
Osiyo respublikalari, Armaniston, Litva, Latviya, Moldaviya, shu
ningdek, Karelo-Finskaya ASSR jamoalaridan o ‘zib, 9-o‘rinni
qo‘lga kiritdi. Bu yirik bellashuvlarda T.Potapova batterflyay usu
lida 100
m
ga suzib, beshinchi o‘rinni (1.22,5) va A.Gerasimov 200
m
ga delfin usulida suzib, sakkizinchi o‘rinni (2.48,7) egalladilar.
1957-yilda Chirchiq shahrida suvi isitiladigan 50 metrlik yozgi
basseyn qurildi. Shu yili Andijonda ham xuddi Chirchiqdagidek
suvi isitiladigan 25 metrli suzish basseynini qurish ishlari boshlab
yuborildi (1959-yilda ishga tushirildi). Toshkentning Suvorov nomli
bilim yurtida ham kichikroq vanna qurildi, bu yerda suzishga
o‘rgatish vaqtida vannaning uzunligi uncha katta bo‘lmagani uchun
rezina amortizatorlar o ‘rnatilib, ular suzuvchining holatini barqaror-
lashtirishga yordam berardi.
1957-yilda 0 ‘zbekiston suzuvchilari butunittifoq miqyosda o ‘z
o‘rinlarini
saqlab
qoldilar,
0 ‘rta
Osiyo
respublikalari
va
Qozog‘iston xalqiari spartakiadasida esa deyarli barcha masofalarda
birinchi
0
‘rinlami egallab, jamoa hisobida yirik g'alabani qo‘lga
kiritdilar. L.Kolesnikov, ayniqsa, qolganlardan ajralib turdi: u 200
m
ga brass usulida suzishda yaxshi natija ko‘satdi (2.44,8) va tez orada
sport ustasi, sobiq SSSR va Yevropa chempioni bo‘ldi.
Suzish bilan shug‘ullanuvchilar soni oshib bordi, sport ma-
horatining umumiy darajasi ancha ko‘tarildi, yosh, iste’dodli suzuv
chilar paydo boidilar. 1958-yilning 15-17-iyun kunlari Toshkentda
o‘tkazilgan Xitoy va 0 ‘zbekiston terma jamoalarining xalqaro
o‘rtoqlik uchrashuvi respublikada suzishning rivojlanishi tarixida
muhim voqea b o id i. Uchrashuv o'zbek suzuvchilarining g ‘alabasi
bilan yakunlandi.
0 ‘zbek suzuvchilari Kasaba uyushmalari KSJ lari Butunittifoq
spartakiadasida ham muvaffaqiyatli qatnashdilar. Toshkent parovoz
ta ’mirlash zavodi suzuvchilar jamoasi 5-o‘rinni egalladi, ayollar
orasidagi 4x100
m
kombinatsiyali suzish estafetasida O.Gotmanova,
N.Karaulova, T.Potapova hamda N.Indyukovadan iborat guruh birin-
29
chi o ‘rinni oldi. Batterflyay usulida 100
m
suzishda T.Potapova oltin
medalni q o ig a kiritib, sport ustasi m e’yorlarini bajardi.
X Butuno‘zbek spartakiadasida ishtirokchilar soni eng ko‘p
b o iib (143), unda barcha viloyatlar, Qoraqalpog1 iston ASSR va
Toshkent shahri suzuvchilari qatnashdir. Shunga qaramay, 1958-yil
sobiq SSSR birinchiligida terma jamoamiz yana to‘qqizinchi o ‘rin-
dan yuqori ko‘tarila olmadi.
0 ‘zbekiston terma jamoasi 1959-yil sobiq SSSR xalqiari II
Spartakiadasiga yanada kuchli g ‘ayrat bilan tayyorlandi. Sportchilar-
ning umumiy jismoniy tayyorgarligiga ko‘proq e ’tibor qaratildi, katta
yuklamalar rejalashtirilgan qishki o ‘quv-mashq yig‘ini Moskvada
oikazildi.
Jiddiy tayyorgarlik o ‘z samarasini berdi. sobiq SSSR xalqiari II
Spartakiadasida respublika terma jamoasining 16 nafar a ’zosi hisob
m e’yorlarini bajardi - I razryaddan yuqoriroq natijalarni ko‘rsatdi.
Bu 0 ‘zbekiston suzuvchilari jamoasining chiqishlari tarixida mislsiz
voqea b o id i (o'tgan yilgi mamlakat birinchiligida o ‘zbekistonlik
suzuvchilar ko‘rsatgan ikkita natijagina birinchi razryad me’yorlari-
dan yuqori edi). Biroq bunday yuqori natijalaming rekord miqdori
ham jamoaga to‘qqizinchi o ‘rinni ta’minlab berdi.
0 ‘tgan spartakiada yakunlari 0 ‘zbekiston murabbiylari va
suzuvchilari oldiga bu “an’ana”ni buzish uchun butun imkoniyatlar-
dan foydalanish vazifasini qo‘ydi. Afsuski, 1960-yiI sobiq SSSR
birinchiligida mazkur reja yana bajarilmadi. Shunday qilib, o ‘zbek
suzuvchilari sport natijalaridagi miqdoriy o‘zgarishlar jamoa egalla-
gan o‘rinda zarur sifatiy siljishlami sodir etmadi.
Respublikaning eng kuchli suzuvchilari bilan olib beriladigan
ishlami tashkiliy jihatdan qayta qurish, xususan, murabbiylar faoli-
yatidagi boshboshdoqlikka barham berishgina shunday siljish uchun
sharoit yaratgan boiardi.
1960-yil sentabrida Respublika oliy sport mahorati maktabi
tashkil etildi. Suzish boiim iga I razryadli va umidli II razryadli
suzuvchilardan 40 nafari qabul qilindi. Bu maktabda suzish bo‘yicha
o‘quv-mashq jarayonini respublikaning eng yaxshi murabbiylari
A.K.Smimov, V.T.Bondarenko, V.P.Lyutiy, A.E.Shpolyanskiy bosh-
qardilar. Terma jamoa yagona reja asosida bir jam oa b o iib qator
yillar davomida musobaqalarga tayyorlanish imkoniga ega b o id i.
30
Sobiq SSSR xalqiari III Spartakiadasiga tayyorgarlikning
istiqbol rejasi ishlab chiqildi, unda, xususan, 1963-yilga qadar
ko‘rsatkichlarni yilma-yil izchil ravishda oshirib borishni ko‘zda
tutgan holda, umumiy jismoniy tayyorgarlik va suzish bo‘yicha
nazorat me’yorlari belgilab berilgan edi.
Shuningdek, mashg‘ulot yuklamalari hajmi va shiddatini jiddiy
oshirish ham hisobga olindi. Qishki mavsumda eng kuchli suzuv
chilar haftada uch marta Chirchiqdagi suvi isitiladigan basseynda
shug'ullanish imkoniga ega bo‘ldilar, ularga “Paxtakor” stadioni
gimnastika zalida shug'ullanishlari uchun ham imkoniyat yaratildi.
1962-1963-yilda (noyabr-mart) butun mashg‘ulotlar vaqtining
80-100% qismini qamrab olgan holda jismoniy tayyorgarlik bilan
muntazam shug'ullanish sportchilami juda chiniqtirdi.
1961-yilda G.S. Titov nomli sportga ixtisoslashgan Respublika
maktab-intematida (keyinroq Respublika Olimpiya zaxiralari o‘quv
yurti, hozirda Respublika Olimpiya zaxiralari kolleji) suzish bo‘limi
ochildi.
1961-yilning boshida Toshkent terma jamoasi Qarag‘anda
shahrida mashq yig‘inini o‘tkazdi va uning yakunida Olmaota
hamda Qarag‘anda terma jamoalari bilan match uchrashuvlari bo‘lib
o'tdi. Batterflyay usulida 100
m
ga suzishdan tashqari qolgan barcha
masofalarda o‘zbek suzuvchilari g ‘olib chiqdilar. Respublika oliy
o‘quv yurtlari jamoalari orasida 0 ‘zbekiston kasaba uyushmalari
spartakiadasi dasturi asosida o ‘tkazilgan yozgi musobaqalar,
shunindek,
Kasaba uyushmalari
Butunittifoq
spartakiadasida
ishtirok etish suzuvchilar uchun yaxshi maktab bo‘ldi.
Bunday ishlar tezda o ‘z natijasini ko‘rsatdi. 1963-yilda sobiq
SSSR xalqiari III Spartakiadasida 0 ‘zbekiston terma jamoasi
suzuvchilari ilk bor chempionlar oltin medaliga sazovor bo‘ldilar:
Svetlana Babanina 400
| 