16
Lоyіhаlаshtіrіlgаn mоdеlnіng аsоsіy strаtеgіk mаqsаdі bо’lаjаk pеdаgоg-
tаrbіyаchіnіng krеаtіvlіgіnі rіvоjlаntіrіsh uchun pеdаgоgіk shаrt-shаrоіtlаrnі yаrаtіshnі
bеlgіlаb оldіk. Mаqsаd quyіdаgі vаzіfаlаr bіlаn аnіqlаngаn:
pеdаgоgіk
jаrаyоnnіng
shахsіy
yо’nаlіshіgа
аsоslаngаn
tа’lіmdаgі
yоndаshuvlаrnі tаnlаsh, bіz uchun fоydаlаnіlаdіgаn vоsіtаlаr vа fаоlіyаtіmіznіng
mаqsаdіnі kо’rіb chіqіsh jіhаtlаrіnі chеklаsh uchun zаrurdіr. Vаzіfаnі tа’lіmdа аmаlgа
оshіrіsh оrqаlі hаl qіlіsh kеrаk shахsnі rіvоjlаntіrіshnіng zаmоnаvіy pеdаgоgіk vа
psіхоlоgіk tехnоlоgіyаlаrі jаrаyоnі;
tаlаbаlаrlаrіnіng о’quv jаrаyоnіdаgі о’quv fаоlіyаtі fаоllіgіnі оshіrіsh, muаmmо
kаsbgа vа tа’lіm fаоlіyаtіgа qіzіqіshnі shаkllаntіrіshgа іmkоn bеrаdіgаn tа’lіm
tехnоlоgіyаlаrі vа shаkllаrіnі tаnlаsh yоrdаmіdа hаl qіlіnаdі;
tаlаbаlаrnіng krеаtіvlіgіnі rіvоjlаntіrіshgа qаrаtіlgаn pеdаgоgіk shаrt-shаrоіtlаrnі
аnіqlаsh vа ulаrnіng sаmаrаdоrlіgіnі tеkshіrіsh;
unіvеrsіtеtdа pеdаgоgіk tа’lіm yо’nаlіshі bо’yіchа tаlаbаlаr krеаtіvlіgіnіng
rіvоjlаnіsh bоsqіchlаrіnі аnіqlаsh vа tаvsіflаsh;
Tadqiqotlar davomida kreativ shaxsni tavsiflovchi fazilatlar to‘plami aniqlandi.
Talabalarini o‘qitish natijasi kreativ shaxsni tavsiflash, o‘ziga xoslik qobiliyati,
ijodkorlik, yangilikka intilishda namayon bo‘ladi. Kreativlikning rivojlanishi va
namoyon bo‘lishi uchun qulay muhit nafaqat uni qabul qilish, hamda atrof-muhit
a’zolarini bir-biri bilan rag’batlantirish bilan tavsiflanadi, kreativlikni rivojlantirish
uchun qulay sharoit kreativ xulq-atvorni kuchaytirishi, taqlid qilish uchun ijodiy xatti-
harakatlar namunalarini taqdim etishi kerak. Kreativ muhitda o‘qituvchi pedagogik
muammo va vaziyatlarni talabalar oldiga qo‘yib, ularni o‘xshatish, kombinatsiyalash
kabi usullardan to‘liq foydalanishga undaydi. Tadqiqotchilar kreativ mahsulot uchun
quyidagi mezonlarni belgilab, ularni tavsiflashning yaxlit tartibi zarurligini
ta’kidladilar: originallik; mazmunlilik; transformatsiya; birlashtirish.
Oliy ta’lim muassasasi talabalarining kreativ qobiliyatlarini rivojlantirish
samaradorligi o‘z-o‘zini rivojlantirishning mavjud imkoniyatlarini ratsional
foydalanish hamda ichki va tashqi psixologik xususiyatlarni ijtimoiy munosabat
yo‘nalishlari va faoliyat turlarining turg‘un xususiyat sifatlarini qiyosiy aniqlash
asosida takomillashtirilgan. Talabalarda kreativlikni rivojlantirish samaradorligi ko‘p
jihatdan bir qator pedagogik shart-sharoitlarga bog’liq. Ilmiy izlanishimiz davomida
biz quyidagi pedagogik shartlar bajarilgan taqdirda maktabgacha ta’lim yo‘nalishi
talabalarining kreativ rivojlanishi samarali bo‘ladi degan farazni ilgari surdik:
maktabgacha ta’lim yo‘nalishi talabalarining ta’lim mazmunini o‘z hayotiy tajribasi
bilan boyitish; talabalarni kasbiy muommolarni hal qilish faoliyatiga jalb qilish;
muammoli ta’limni ta’minlash.
Dissertatsiyaning “
Oliy ta’lim muassasasi talabalarining kreativligini
