|
O‘zbekiston Respublikasida ilm-fanni 2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasi
|
| bet | 6/9 | | Sana | 08.04.2023 | | Hajmi | 5.36 Mb. | | #49619 |
Bog'liq Malaka ma\'ruza 1 1 Organik kimyo fanidan 200 ta test o’qituvchi k f. n. M. S. Hota, 4-sinf (1), Betlik, Ёзма кўрсатма Gidromet, maktabgacha ta\'lim menejmenti orginal, Amaliy mashg\'ulot 14. O‘zbekiston Respublikasida ilm-fanni 2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasi
“2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasini “Ilm, maʼrifat va raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish yili”da amalga oshirishga oid davlat dasturi to‘g‘risida”gi Prezident Farmonida Ilm-fan sohasini 2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini ishlab chiqish belgilangan edi. Shu munosabat bilan 2020 yil 29 oktabrda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Ilm-fanni 2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi Farmoni qabul qilindi.
Konsepsiya hamda uning maqsadli ko‘rsatkichlari va indikatorlari, ilmiy tashkilotlarning ilmiy-innovatsion faoliyati samaradorligini baholashga yo‘naltirilgan milliy reyting tizimini joriy etish, ilm-fanda o‘zini o‘zi boshqarish tizimini rivojlantirish orqali davlat va ilmiy tashkilotlar o‘rtasida ijtimoiy sheriklikni rivojlantirish hamda uning doirasida loyihalarni amalga oshirish, 2025 yilga qadar ilmiy-tadqiqot va ishlanmalar sohasidagi texnologik innovatsiyalarga xarajatlarning umumiy hajmida tashkilotning o‘z kuchi bilan bajarilgan texnologik innovatsiyalarga xarajatlarning ulushini 3,5 baravarga, 2030 yilgacha esa 9 baravarga oshirish kabi maqsad-vazifalarni amalga oshirishni nazarda tutadi.
Oily ta’lim bilan qaqmrov darajasini oshirish , xalqaro standartlar asosida yuqori malakali, kreativ va tizimli fikrlaydigan, mustaqil qaror qabul qila oladigan kadrlar tayyorlash, ularning intellektual qobilyatlarini namoyon etishi va ma’naviy barkamol shaxs sifatida shakllasnishi uchun zarur shart-sharoit yaratish
Sohada sog’lom raqobat muhitini shakllantirish, uning jizibadorligini oshirish, jahon miqyosidagi raqobatdoshligini ta’minlash
Quyidagilar oliy ta’lim tizimini rivojlantirishning strategik maqsadlari hisoblanadi:
Mamlakatni modernizatsiya qilish, ijtimoiy- iqtisodiy jihatdan barqaror rivojlantirish uchun yuqori malakali kadrlar tayyorlash sifatini oshirish, inson kapitalini mehnat bozori talablari asosida rivojlantirish
Milliy elektron ta’lim resurslari yaratilishini jadallashtirish, xorijiy elektron ta’lim resurslarini tarjima qilish ishlarini tashkil etish, ta’lim jarayonida elektron resurslar salmog’ini bosqichma-bosqich oshirib borish, elektron o’quv adabiyotlar yaratish, ularni mobil qurilmalarga yuklab olish maqsadida kutubxonalarda QR-kod yordamida elektron resurslar haqidagi axborotlarni joylashtirish tizimini yaratish;
Oliy ta’lim muassasalarida boshqaruv tizimi, o’quv jarayonlari, kutubxona va hujjatlar aylanmasini elektronlashtirish, turli hisobot va ma’lumotlar sonini keskin kamaytirish, ularni tayyorlashning qog’oz shaklidan voz kechishini ta’minlovchi “Elektron universitet’’ platformasiga joriy qilish belgilandi.
Ma’ruza va amaliy mashg’ulotlar, seminarlarni onlayn kuzatish va o’zlashtirish imkonini beruvchi, shuningdek ularni elektron axborot saqlovchilarga yuklovchi “E-MINBAR’’ platformasini amaliyotga joriy etish, ta’lim jarayonlarida “bulutli texnalogiyalar” dan foydalanish, ta’lim jarayonlarini raqamli texnalogiyalar asosida individuallashtirish, masofaviy ta’lim xizmatlarini rovojlantirish, vebinar (leksiya boshqa o’quv xonasidan yoki oily ta’lim muassasasidan onlayn o’zlashtirish), “blended learning’’ (avvaldan yozilgan leksiya va seminar mashg’ulotlarini uyda o’zlashtirish) va “flipped classroom’’ (leksiyani uyda o’zlashtirish, seminar mashg’ulotini oily ta’lim muassasasida bajarish) texnalogiyalarini amaliyotga keng joriy etish nazarda tutildi.
Standart loyihalari asosida tijoratlashtirish salohiyati yuqori bo’lgan yangi mahsulotlar va texnalogiyalarni yaratish orqali oliy ta’lim muassasalari negizida ilmiy-tadqiqot natijalarini amaliyotga joriy etish hamda ularni tijoratlashtirish bilan shug’ullanuvchi “spin-off va spin- out’’ karxonalarini tashkil etish belgilandi.
Oliy ta’lim muassasalari hududida ishlab chiqarish korxonalarini joylashtirish va Klaster usulida faoliyat yuritishini tashkil etish, ishlab chiqarish rivojlangan hududlar, shu jumladan iqtisodiy zonalarda oliy ta’lim muassasalari faoliyatini yo’lga qo’yish belgilandi.
Innovatsion infratuzilmani yaxshilash maqsadida “Hujayra va molekulyar biotexnologiya’’ , “Tibbiy genetika”, “Ekofiziologiya’’, “Materialshunoslik’’ , “Energiya tejovji texnalogiyalar, nazorat-o’lchov va avtomatlashtirilgan tizimlar”, “Qurilish materiallari’’ hamda “Oziq-ovqat mahsulotlari va texnalogiyasi’’ yo’nalishlari bo’yicha 7 ta oliy ta’lim muassasalariaro ilmiy-tadqiqot laboratoriyasini tashkil etish ko’zda tutiladi.
Oliy ta’lim sohasida davlat-xususiy sheriklikni rivojlantirish, hududlarda davlat va nodavlat oliy ta’lim muassasalari, shu jumladan nufuzli xorijiy oliy ta’lim muassasalari filiallari faoliyatini tashkil etish asosida oliy ta’lim bilan qamrov darajasining 50 foizidan yuqori bo’lishi ta’minlanadi, sohada raqobat muhiti yaratiladi ;
O‘zbekiston Milliy universiteti va Samarqand davlat universiteti mamlakatimiz oliy ta’lim muassasalarining flagmaniga aylantiriladi;
Oliy ta’lim muassasalarida ta’lim ,fan innovatsiya va ilmiy tadqiqotlar natijalarini tijoratlashtirish faoliyatining uzviy bog’liqligini nazarda tutuvchi ‘’Univarsitet 3.0’’ konsipsiyasi bosqichma- bosqich joriy etiladi;
Oliy ta’lim muassasalari professor-o’qituvchilari, ilmiy izlanuvchilari, doktorantlari, bakalavriat va magistratura talabalarining yo’qori impakt-faktorga ega nufuzli xalqaro ilmiy jurnallarda maqolalar chop etishi, maqolalarga iqtiboslik ko’rsatkichlari oshishi, shuningdek respublika ilmiy jurnallari xalqaro ilmiy-texnik ma’lumotlar bazasiga bosqichma-bosqich kiritilishi ta’minlanadi ;
Konsepsiya hamda uning maqsadli ko‘rsatkichlari va indikatorlari, ilm-fan sohasida boshqaruv tizimini takomillashtirish, milliy reyting tizimini joriy etish, davlat va ilmiy tashkilotlar o‘rtasida ijtimoiy sheriklikni rivojlantirish hamda uning doirasida loyihalarni amalga oshirish kabi vazifalarni nazarda tutadi.
Unga ko‘ra, 2025 yilga qadar ilm-fanga yo‘naltiriladigan jami mablag‘larning yalpi ichki mahsulotga nisbatan ulushini 6 baravarga, 2030 yilgacha esa 10 baravarga oshiriladi.
2025 yilga qadar ilm-fanni umumiy moliyalashtirish hajmida ilmiy-tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlariga xususiy sektor tomonidan ajratiladigan mablag‘lar ulushini amaldagi 8 foizdan 20 foizga, 2030 yilgacha esa 30 foizga yetkaziladi.
Innovatsion ishlanmalar va startap loyihalarni moliyalashtirish maqsadida xorijiy yetakchi investitsiya kompaniyalari bilan hamkorlikda 2021 yil 2 ta, 2025 yil 10 ta venchur jamg‘armasi tashkil qilinadi. Shuningdek, 2021 yil «Yashnobod” innovatsion texnoparkining rezidentlari sonini 60 taga yetkazish va shu asosda innovatsion mahsulotlar turi va hajmini oshirish orqali 720 dan ortiq yangi ish o‘rnini yaratish ko‘zda tutilmoqda.
Ilmiy tashkilotlar tadqiqotchilarining o‘rtacha yoshini 2025 yilga qadar 45 ga, 2030 yilgacha esa 39 ga yetkazish, 2025 yilga qadar 39 yoshgacha bo‘lgan tadqiqotchilarning umumiy sonida yuqori malakali ilmiy xodimlarning (fan nomzodi, falsafa va fan doktorlari) ulushini 2 baravarga, 2030 yilgacha esa 3 baravarga oshirish belgilab berildi.
Farmonga ko‘ra, mamlakatimizdagi yettita zamonaviy laboratoriya majmualarini tashkil etish, ularni GLP va GMP jahon standartlariga mos uskunalar bilan jihozlash maqsadlari tasdiqlandi.
|
| |
