22
Tenglamadan ko'rinib turibdiki, konstanta tezligi
energiyaning aktivlanishiga
bog‘liq bo‘lar ekan. Vannadiyli katalizator uchun tajriba yo‘li bilan ikkita energiya
aktivlanish energiyasi miqdori aniqlangan. Bitta qiymat U = 23000 kal/g V
+5
ko‘rinishidagi
vanadiyga ega katalizatorga,
boshqasi V
+4
shaklidagi
vanadiy bor
katalizatorga (E=40000 kal/g) taalluqli. Energiyaning aktivlanishini pasaytirish va
SO
2
ni SO, gacha oksidlanish tezligining ortishi uchun, masalan, vanadiyli massadan
iborat katalizator ishlatiladi. SO
2
reaksiyasining oksidlanishi ikkita konstanta —
muvozanat konstantasi va tezlik konstantasi
bilan xarakterlanadi,
ular turlicha
temperaturaga bog‘liq bo‘ladi. Oksidlanish tezligining
maksimal miqdoriga mos
keladigan temperatura optimal hisoblanadi. Dastlabki gazning bir xil tarkibi uchun
optimal temperaturaga reaksiya o'tib borishi bilan tinimsiz o‘zgarib boradi. Gaz
aralashmasi muvozanatdan uzoq boMganda jarayon
yuqori temperaturada olib
boriladi. SO
2
ni SO
3
gacha
aylantirib borishda SO
2
ni
maksimal oksidlanishini
ta’minlash uchun kontaktlanish temperaturasi pasaytiriladi.
7 hajm% SO
2
va 11 hajm O
2
ga ega bo’lgan gazning oksidlanish rejimining optimal
temperaturasi quyida ko‘rsatilgan:
Oksidlanish darajasi x,%
61
70
80
90
95
96
97
98
99
Qatlamdagi temperatura, °C
600
572
537
492
455
445
436
418
389
