unar ya`ni bitta operandga qo`llaniladigan amallarga va  binar




Download 7,16 Mb.
Pdf ko'rish
bet138/308
Sana30.05.2024
Hajmi7,16 Mb.
#257687
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   308
Bog'liq
Информатика

unar
ya`ni bitta operandga qo`llaniladigan amallarga va 
binar
ya`ni ikki operandga qo`llaniladigan amallarga ajratiladi. 
Binar
amallar additiv ya`ni qo`shuv [+] va ayirish [–] amallariga , hamda 
multiplikativ ya`ni ko`paytirish [*], bo`lish [/] va modul olish[%] amallariga 
ajratiladi. 
Additiv 
amallarining 
ustuvorligi 
multiplikativ 
amallarining 
ustuvorligidan pastroqdir. Butun sonni butun songa bo`lganda natija butun 
songacha yaxlitlanadi. Masalan, 10/3=3, (-10)/3=-3, 10/(-3) =-3. 
Modul amali butun sonni butun songa bo`lishdan hosil bo`ladigan qoldiqqa 
tengdir. Agar modul amali musbat operandlarga qo`llanilsa, natija ham musbat 
bo`ladi, aks holda natija ishorasi kompilyatorga bog`liqdir. 
Binar arifmetik amallar bajarilganda tiplarni keltirish quyidagi qoidalar 
asosida amalga oshiriladi: 

short
va 
char
tiplari int tipiga keltiriladi; 

agar operandlardan biri 
long
tipiga tegishli bo`lsa ikkinchi operand 
ham 
long
tipiga keltiriladi va natija ham 
long
tipiga tegishli bo`ladi;

agar operandlardan biri 
float
tipiga tegishli bo`lsa ikkinchi operand 
ham 
float 
tipiga keltiriladi va natija ham 
float 
tipiga tegishli bo`ladi;


216 

agar operandlardan biri 
double
tipiga tegishli bo`lsa ikkinchi operand 
ham 
double
tipiga keltiriladi va natija ham 
double
tipiga tegishli 
bo`ladi;

agar operandlardan biri 
long double
tipiga tegishli bo`lsa ikkinchi 
operand ham 
long double
tipiga keltiriladi va natija ham 
long double
tipiga tegishli bo`ladi; 
Unar
amallarga ishorani o`zgartiruvchi 
unar
minus
[–] va 
unar plus
[+] 
amallari kiradi. Bundan tashqari [++] va [--] amallari ham unar amallarga kiradi. 
[++] 
unar
amali qiymatni 1 ga oshirishni ko`rsatadi. Amalni 
prefiks
ya`ni 
++i
ko`rinishda ishlatish oldin o`zgaruvchi qiymatini oshirib so`ngra foydalanish 
lozimligini, postfiks ya`ni 
i++
ko`rinishda ishlatishdan oldin o`zgaruvchi 
qiymatidan foydalanib, so`ngra oshirish kerakligini ko`rsatadi. Masalan, 
i
qiymati 
2 ga teng bo`lsin, u holda 
3+(++i)
ifoda qiymati 6 ga
, 3+i++
ifoda qiymati 5 ga 
teng bo`ladi. Ikkala holda ham i qiymati 3 ga teng bo`ladi.
[--] unar amali qiymatni 1 ga kamaytirishni ko`rsatadi. Bu amal ham prefiks 
va postfiks ko`rinishda ishlatilishi mumkin. Masalan, i qiymati 2 ga teng bo`lsin, u 
holda --i ifoda qiymati 1 ga, i-- ifoda qiymati 2 ga teng bo`ladi. Ikkala holda ham i 
qiymati 1 ga teng bo`ladi. 
Bu ikki amalni faqat o`zgaruvchilarga qo`llash mumkindir. Unar 
amallarning ustivorligi 
binar
amallardan yuqoridir. 

Download 7,16 Mb.
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   308




Download 7,16 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



unar ya`ni bitta operandga qo`llaniladigan amallarga va  binar

Download 7,16 Mb.
Pdf ko'rish