Iqtisodiyotda axborot kommunikatsion texnologiyalar va tizimlar

25 
4-mavzu. IT-infratuzilmasi va bulutli hisoblash Cloud 
texnologiyalari. Office 365, Google docs amaliy 
dasturlari.  
REJA  
  
1. Bulut texnologiyasi ...  
2. Bulutli texnologiyani asosiy model tavsiflari  
3. Ijobiy tomonlari va Salbiy tomonlari
Bulutli texnologiyalar modellari va vujudga kelish jarayoni Bulutli 
texnologiyalar - bu model iste’molchiga ATni servis sifatida internet orqali 
namoyon qiladi. Bulutli hisoblashlarning yuzaga kelishida “virtualizatsiya” 
texnologiyalarining ahamiyati juda katta hisoblanadi. Birinchi bo‘lib 1960-
yilda virtualizatsiya texnologiyalari IBM taklif qilingan ammo qimmat 
meynfreym kompyuter texnologiyalarini arzon x86 protsesorli kompyuter 
serverlariga o‘tgandan so‘ng virtualizatsiya termini ancha vaqtgacha esdan 
chiqarildi. 2000- yildan boshlanib holat o‘zgara boshladi, shu yillarga qadar 
WMware x86 razryadli virtualizatsiyada monopoliyani qo‘lga kiritdi. 2005-
yilda WMware kompaniyasi virtual mashinalarni DTdan foydalangan xolda 
bepul tadbiq qildi. 2006-yilda Microsoft kompaniyasi “Microsoft virtual PC” 
Windows versiyasini ishga tushirildi. 2006-yilda Amazon kompaniyasi o‘z 
qurilmalarida virtual serverlarni kengaytirish orqali “Amazon Elastic Compute 
Cloud” yuzaga keldi buning yana asosiy sabablaridan biri virtual serverlarni 
boshqa qurilmalarga (iste’molchilarga) ijaraga berish orqali bulutli 
texnologiyalarni kelib chiqishiga turtki bo‘ldi. Bulut - AT- infratuzilma 
tashkilotlarining innavatsion modeli (konsepsiya) xisoblanib, u alohida 
ajratilgan va taqsimlangan konfiguratsiyalangan apparat va tarmoq 
resurslaridan, dasturiy ta’minotdan tashkil topgan va ular masofadagi 
provayderlarni ma’lumotlar markazida yotadi.
Bulutli hisoblash usullari Model yagona puldagi tarmoqdan qulay va bir 
vaqtning o‘zida konfiguratsiyalangan hisoblash resurslaridan birgalikda 
foydalanish 
imkoniyatini 
yaratadi 
(misol 
uchun, 
tarmoqlar, 
serverlar,ma’lumotlar bazasi, ilovalar va servislar) shu bilan birga minimal 
boshqarishda ham oparativ va erkin ishlash imkoniyatini taqdim etadi. 
Bulutning bu modeli 5 ta asosiy harakteristika, 3 ta servis model va 4 ta 
taqdimlash modellaridan iborat.
Bulutli texnologiyani asosiy model tavsiflari Ularni, boshqa turdagi 
hisoblashlardan farqlash (internet resurslaridan). Talab bo‘yicha o‘z o‘ziga 
xizmat ko‘rsatish. Foydalanuvchi server vaqtini, ma’lumotlar saqlash ombori 
xajmini, zarur bo‘lganda avtomatik tarizda, xizmat ko‘rsatayotgan provayder 
bilan o‘zaro bog’liq bo‘lmagan xolda, hisoblash kuchini mustaqil tarizda 

26 
aniqlash va o‘zgartirish mumkin. Tarmoqdan keng holda foydalana olish. 
Hisoblash kuchi imkoniyatlari tarmoqda standart mexanizimlar orqali katta 
masofada foydalana olish mumkin. Har - xil turdagi (yupqa - qalin) mijoz 
platformasidan (terminal qurilmalar) keng qamrovda foydalanish imkonini 
beradi. Server V 8 Resurslarni birlashtirish. konfiguratsiyalangan provayder 
hisoblash resurslarini yagona xovuzga birlashtirish orqali ko‘p sonli 
foydalanuvchilar resurslardan birgalikda foydalanish imkoniyatiga ega 
bo‘ladilar. Resurslarni tezkor elastikligi. Foydalanuvchilarning talabiga qarab 
bulut xizmatlari kengayishi, tez taqdim etilishi, qisqartirilishi mumkin. 
O‘lchangan servis. (aslida foydalanilgan bugalteriya istemol servisi va to‘lov 
xizmatlarini imkoniyatlari.) Bulutli tizimlar servis turiga qarab abstraksiyaning 
bazi bir darajalarida o‘lchashni amalga oshirish orqali resurslardan 
foydalanishni optimallashtiradi va ular ustidan avtomatik nazorat qiladi.

Download 3,06 Mb.