25
4-mavzu. IT-infratuzilmasi va bulutli hisoblash Cloud
texnologiyalari. Office 365, Google docs amaliy
dasturlari.
REJA
1. Bulut texnologiyasi ...
2. Bulutli texnologiyani asosiy model tavsiflari
3. Ijobiy tomonlari va Salbiy tomonlari
Bulutli texnologiyalar modellari va vujudga kelish jarayoni Bulutli
texnologiyalar - bu model iste’molchiga ATni servis
sifatida internet orqali
namoyon qiladi. Bulutli hisoblashlarning yuzaga kelishida “virtualizatsiya”
texnologiyalarining ahamiyati juda katta hisoblanadi. Birinchi bo‘lib 1960-
yilda virtualizatsiya texnologiyalari IBM taklif qilingan ammo qimmat
meynfreym kompyuter texnologiyalarini arzon x86 protsesorli kompyuter
serverlariga o‘tgandan so‘ng virtualizatsiya termini ancha vaqtgacha esdan
chiqarildi. 2000- yildan boshlanib holat o‘zgara
boshladi, shu yillarga qadar
WMware x86 razryadli virtualizatsiyada monopoliyani qo‘lga kiritdi. 2005-
yilda WMware kompaniyasi virtual mashinalarni DTdan foydalangan xolda
bepul tadbiq qildi. 2006-yilda Microsoft kompaniyasi “Microsoft virtual PC”
Windows versiyasini ishga tushirildi. 2006-yilda Amazon kompaniyasi o‘z
qurilmalarida virtual serverlarni kengaytirish orqali “Amazon Elastic Compute
Cloud” yuzaga keldi buning yana asosiy sabablaridan biri virtual serverlarni
boshqa qurilmalarga (iste’molchilarga) ijaraga berish orqali bulutli
texnologiyalarni kelib chiqishiga turtki bo‘ldi.
Bulut - AT- infratuzilma
tashkilotlarining innavatsion modeli (konsepsiya) xisoblanib, u alohida
ajratilgan va taqsimlangan konfiguratsiyalangan apparat va tarmoq
resurslaridan, dasturiy ta’minotdan tashkil
topgan va ular masofadagi
provayderlarni ma’lumotlar markazida yotadi.
Bulutli hisoblash usullari Model yagona puldagi tarmoqdan qulay va bir
vaqtning o‘zida konfiguratsiyalangan hisoblash resurslaridan birgalikda
foydalanish
imkoniyatini
yaratadi
(misol
uchun,
tarmoqlar,
serverlar,ma’lumotlar bazasi, ilovalar va servislar) shu bilan birga minimal
boshqarishda ham oparativ va erkin ishlash imkoniyatini taqdim etadi.
Bulutning bu modeli 5 ta asosiy harakteristika, 3 ta servis model va 4 ta
taqdimlash modellaridan iborat.
Bulutli texnologiyani
asosiy model tavsiflari Ularni, boshqa turdagi
hisoblashlardan farqlash (internet resurslaridan). Talab bo‘yicha o‘z o‘ziga
xizmat ko‘rsatish. Foydalanuvchi server vaqtini, ma’lumotlar saqlash ombori
xajmini, zarur bo‘lganda avtomatik tarizda, xizmat ko‘rsatayotgan
provayder
bilan o‘zaro bog’liq bo‘lmagan xolda, hisoblash
kuchini mustaqil tarizda
26
aniqlash va o‘zgartirish mumkin. Tarmoqdan keng holda foydalana olish.
Hisoblash kuchi imkoniyatlari tarmoqda standart mexanizimlar orqali katta
masofada foydalana olish mumkin. Har - xil turdagi (yupqa - qalin) mijoz
platformasidan (terminal qurilmalar) keng qamrovda foydalanish imkonini
beradi. Server V 8 Resurslarni birlashtirish. konfiguratsiyalangan provayder
hisoblash resurslarini yagona xovuzga birlashtirish orqali ko‘p sonli
foydalanuvchilar resurslardan birgalikda foydalanish imkoniyatiga ega
bo‘ladilar. Resurslarni tezkor elastikligi. Foydalanuvchilarning talabiga qarab
bulut xizmatlari kengayishi,
tez taqdim etilishi, qisqartirilishi mumkin.
O‘lchangan servis. (aslida foydalanilgan bugalteriya istemol servisi va to‘lov
xizmatlarini imkoniyatlari.) Bulutli tizimlar servis turiga qarab abstraksiyaning
bazi bir darajalarida o‘lchashni amalga oshirish orqali resurslardan
foydalanishni optimallashtiradi va ular ustidan avtomatik nazorat qiladi.
