Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti «sanoat iqtisodiyoti va menejmenti: muammo va yechimlar»

26 
yangiliklardan kelib chiqadigan dolzarb va tizimli ravishda o'z-o'zini tashkil etuvchi yangiliklardir. 
Zamonaviy ta'limni rivojlantirishga taalluqli "innovatsion faoliyat" tushunchasini ta'lim xizmatlari 
sifatini, ta'lim muassasalari va ularning bitiruvchilarining raqobatbardoshligini oshirishga, 
talabalarning har tomonlama shaxsiy va kasbiy rivojlanishini ta'minlashga qaratilgan o'quv mazmuni 
va o'quv jarayonining tashkiliy-texnologik asoslarini maqsadli o'zgartirish sifatida ko'rib chiqish 
mumkin. Respublikamiz ta'lim tizimidagi innovatsiyalar xususiyati, ularning mazmuni, shakllari va 
amalga oshirish usullari insoniyat rivojlanishining global muammolariga, shuningdek, Davlatimiz 
jamiyatini isloh qilishning ijtimoiy-iqtisodiy, huquqiy, ma'naviy va siyosiy jarayonlariga bog'liq. 
O'quv jarayoni samaradorligini oshirish uchun zamonaviy texnologiyalar va innovatsion 
o'qitish usullarini joriy etish muhimligining turli jihatlari, jumladan, raqamli ta'lim platformalari, 
masofaviy o'qitish usullari, virtual haqiqat va boshqa innovatsion yondashuvlardan foydalanish yangi 
texnologiyalarni o'quv rejalari va o'quv dasturlariga integratsiya qilish, shuningdek, ushbu 
texnologiyalardan foydalanish uchun kadrlar tayyorlash zarurligidir. 
O'zbekiston Respublikasida raqamli iqtisodiyotni shakllantirish sharoitida oliy ta'limni 
rivojlantirishga katta e'tibor qaratilmoqda. Bu bir qator hukumat hujjatlarining qabul qilinishi bilan 
tasdiqlanadi. Xususan, 2020-yil 5-oktabrda O'zbekiston Respublikasi Prezidentining "raqamli 
O'zbekiston-2030 "strategiyasini tasdiqlash va uni samarali amalga oshirish chora-tadbirlari 
to'g'risida" gi PF-6079-sonli Farmoni qabul qilindi, unda raqamli infratuzilmani rivojlantirmasdan va 
raqamli texnologiyalar sohasidagi bilim darajasini oshirmasdan mamlakatni yanada rivojlantirish 
mumkin emasligi ta'kidlandi. Bundan tashqari, milliy iqtisodiyot tarmoqlari va sohalarini raqamli 
rivojlantirish malakali kadrlarni talab qiladi. Shu munosabat bilan, faqat so'nggi 3 yil ichida 
prezidentning oliy ta'lim tizimi darajasini yangi, yuqori bosqichga ko'tarishga xizmat qiluvchi bir 
qator farmonlari, qarorlari qabul qilindi (O'zbekiston Respublikasi Prezidentining "oliy ta'lim tizimini 
yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to'g'risida" gi PQ-2909-son, 20.04.2017-yildagi 18-son, 313-
modda,19-son, 335-modda, 24-son, 490-modda, 37-son, 982-modda; o ' zbekiston Respublikasi 
Prezidentining "oliy ta' lim muassasalarida ta 'lim sifatini oshirish va ularning mamlakatda amalga 
oshirilayotgan keng ko'lamli islohotlarda faol ishtirok etishini ta 'minlash bo' yicha qo 'shimcha chora-
tadbirlar to' g 'risida" gi PQ-3775-son qarori, 05.06.2018-y.; o ' zbekiston Respublikasi Prezidentining 
"oliy ta' lim muassasalarida ta 'lim sifatini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to' g 'risida" gi 
qarori 2019-2023 yillarda Mirzo Ulug'bek nomidagi O'zbekiston milliy universitetida talab yuqori 
bo'lgan malakali kadrlar tayyorlash va ilmiy salohiyatni rivojlantirish tizimlariМирзо. Bundan 
tashqari, O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M. Mirziyoyev tomonidan "O'zbekiston 
Respublikasi oliy ta'lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to'g'risida" gi 
Farmon chiqarildi. Mazkur hujjatda O'zbekistonda oliy ta'limni o'zgartirishning asosiy vazifalari 
belgilab berilgan. Bularga quyidagilar kiradi: – zarur vakolatlarga, yuqori axloqiy tamoyillarga ega 
va mustaqil fikrlashga qodir bo'lajak mutaxassislarning bilim, ko'nikma va malakalarini oshirish; – 
oliy maktabni modernizatsiya qilish;-so'nggi ta'lim yondashuvlari asosida ijtimoiy-iqtisodiy 
rivojlanish. Oliy ta'lim sohasi faoliyati hukumat hujjatlari majmuiga muvofiq amalga oshiriladi va 
jahon miqyosida yuqori reyting ko'rsatkichlariga erishish maqsadida oliy o'quv yurtlarida o'quv 
jarayonini tubdan o'zgartirishga qaratilgan. Kasb-hunar ta'limini isloh qilish ko'plab mamlakatlarda, 
shu jumladan O'zbekiston Respublikasida ta'lim tizimini rivojlantirishning muhim yo'nalishlaridan 
biridir. Islohotning maqsadi kasbiy tayyorgarlik sifatini oshirish va uni mehnat bozori talablariga 
moslashtirishdir. Ushbu sohadagi asosiy tashabbuslardan biri mehnat bozorining zamonaviy 
talablariga muvofiq o'quv rejalari va dasturlarini takomillashtirishdir. Ta'lim muassasalarining yangi 
kasbiy standartlari va litsenziyalari joriy etildi, bu esa o'qitish sifatini oshirishga va malakali 
mutaxassislarning ish beruvchilariga kafolat berishga imkon beradi. Shuningdek, kasb-hunar ta'limi 
tizimini isloh qilish doirasida O'zbekiston Respublikasida amaliy mashg'ulotlar, mahorat darslari va 
stajirovkalar faol rivojlanmoqda, bu esa talabalar va talabalarga kelajakdagi kasblari sohasida zarur 
ish tajribasiga ega bo'lish imkonini beradi. Zamonaviy texnologiyalar va texnologiyalar talablariga 
javob beradigan zamonaviy o'quv laboratoriyalari va uskunalari yaratilmoqda. 

27 
Kasbiy ta'limni isloh qilish xalqaro aloqalarni rivojlantirish va xorijiy universitetlar va ish 
beruvchilar bilan hamkorlikni o'z ichiga oladi. Bu talabalar va talabalarga yangi tajriba va bilimlarga 
ega bo'lish, ilmiy va amaliy ko'nikmalarini rivojlantirish imkonini beradi shuningdek, talabalarga 
amaliyot o'tash va mehnat bozorida ish topishda yordam berish uchun "martaba markazlari" ni 
yaratishni, ish beruvchilar bazasini shakllantirishni va ilmiy-ta'lim muassasalari tarkibini 
optimallashtirish asosida bitiruvchilarning salohiyatidan samarali foydalanishni nazarda tutadi.
Oliy ta'limni takomillashtirishning asosiy strategiyalaridan biri zamonaviy talablar va 
standartlarga muvofiq qayta ko'rib chiqiladigan va takomillashtiriladigan o'quv rejalari va dasturlarini 
isloh qilishdir. Ushbu strategiya doirasida mehnat bozori talablariga javob beradigan yangi 
yo'nalishlar va mutaxassisliklar joriy etilib, O'zbekiston Respublikasida elektron ta'lim va masofaviy 
ta'lim faol rivojlanmoqda, bu esa talabalarga istalgan vaqtda, istalgan joyda ta'lim olish imkonini 
beradi. Shu munosabat bilan maxsus masofaviy ta'lim markazlari tashkil etilib, yangi ta'lim 
texnologiyalari joriy etilmoqda. 
Oliy ta'limni takomillashtirishning yana bir muhim tashabbusi xalqaro aloqalarni rivojlantirish 
va yetakchi xorijiy universitetlar bilan hamkorlik qilishdir. Bu talabalar va o'qituvchilarga yangi 
tajriba va bilim olish hamda ilmiy tadqiqotlarni rivojlantirish imkonini beradi. Respublikasmizda 
talabalarga amaliy tajriba orttirish va ilmiy bilim va ko'nikmalarini rivojlantirishga imkon beradigan 
ilmiy tadqiqot loyihalari faol qo'llab-quvvatlanmoqda va talabalar tomonidan amaliy tajriba orttirish 
va ilmiy bilim va ko'nikmalarni rivojlantirish kontekstida talabalar va ilmiy-tadqiqot loyihalarini 
qo'llab-quvvatlash samaradorligini tahlil qilish va baholashni taqdim etadi. Bunday qo'llab-
quvvatlashning talabalarning akademik rivojlanishiga va ularning kasbiy salohiyatini shakllantirishga 
ta'sirini aniqlashdir. Tadqiqot ilmiy adabiyotlarni tahlil qilish usullaridan, shuningdek talabalar va 
ilmiy rahbarlar ishtirokidagi so'rovnomalar va intervyulardan foydalanadi. Natijalar talabalar 
loyihalarini qo'llab-quvvatlash bo'yicha mavjud dasturlarning afzalliklari va cheklovlarini ochib 
beradi va umuman ilmiy jamoatchilik uchun foydani maksimal darajada oshirish maqsadida ularni 
takomillashtirish bo'yicha tavsiyalar ko'rib chiqaladi. 
Talabalarni kasbiy tayyorlash jarayonida universitetlar rivojlanish uchun talabalar bilan ilmiy 
ishlarni tashkil etish bo'yicha to'plangan tajribadan kengroq foydalanishlari muhimdir ularning ilmiy 
izlanishlarga qiziqishi, shu jumladan rivojlanish talabalar hukumati, talabalar hukumati ilmiy 
to'garaklar, kuratorlar bilan birgalikda ishlash, xalqaro va respublikamiz tanlovlarida ishtirok etish, 
konferentsiyalar, ilmiy nashrlarda maqolalar nashr etish va talabalarni rag'batlantirish va jalb 
qilishning boshqa mexanizmlari ilmiy izlanmoqda. O'zbekiston Respublikasida oliy ta'limni 
takomillashtirish ustuvor yo'nalish bo'lib, mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirish uchun zarur bo'lgan 
sifatli ta'lim va yuqori malakali mutaxassislarni tayyorlashni ta'minlash maqsadida rivojlanishda 
davom etmoqda. 

Download 9,47 Mb.