26
yangiliklardan kelib chiqadigan dolzarb va tizimli ravishda o'z-o'zini tashkil etuvchi yangiliklardir.
Zamonaviy ta'limni rivojlantirishga taalluqli "innovatsion faoliyat" tushunchasini ta'lim xizmatlari
sifatini, ta'lim muassasalari va ularning bitiruvchilarining raqobatbardoshligini oshirishga,
talabalarning har tomonlama shaxsiy va kasbiy rivojlanishini ta'minlashga qaratilgan o'quv mazmuni
va o'quv jarayonining tashkiliy-texnologik asoslarini maqsadli o'zgartirish sifatida ko'rib chiqish
mumkin. Respublikamiz ta'lim tizimidagi innovatsiyalar xususiyati, ularning mazmuni, shakllari va
amalga oshirish usullari insoniyat rivojlanishining
global muammolariga, shuningdek, Davlatimiz
jamiyatini isloh qilishning ijtimoiy-iqtisodiy, huquqiy, ma'naviy va siyosiy jarayonlariga bog'liq.
O'quv jarayoni samaradorligini oshirish uchun zamonaviy texnologiyalar va innovatsion
o'qitish usullarini joriy etish muhimligining turli jihatlari,
jumladan, raqamli ta'lim platformalari,
masofaviy o'qitish usullari, virtual haqiqat va boshqa innovatsion yondashuvlardan foydalanish yangi
texnologiyalarni o'quv rejalari va o'quv dasturlariga integratsiya qilish, shuningdek, ushbu
texnologiyalardan foydalanish uchun kadrlar tayyorlash zarurligidir.
O'zbekiston Respublikasida raqamli iqtisodiyotni shakllantirish sharoitida oliy ta'limni
rivojlantirishga katta e'tibor qaratilmoqda. Bu bir qator hukumat hujjatlarining qabul qilinishi bilan
tasdiqlanadi. Xususan, 2020-yil 5-oktabrda O'zbekiston Respublikasi Prezidentining "raqamli
O'zbekiston-2030 "strategiyasini tasdiqlash va uni samarali amalga oshirish chora-tadbirlari
to'g'risida" gi PF-6079-sonli Farmoni qabul qilindi, unda raqamli infratuzilmani rivojlantirmasdan va
raqamli texnologiyalar sohasidagi bilim darajasini oshirmasdan mamlakatni
yanada rivojlantirish
mumkin emasligi ta'kidlandi. Bundan tashqari, milliy iqtisodiyot tarmoqlari va sohalarini raqamli
rivojlantirish malakali kadrlarni talab qiladi. Shu munosabat bilan, faqat so'nggi 3 yil ichida
prezidentning oliy ta'lim tizimi darajasini yangi, yuqori bosqichga ko'tarishga
xizmat qiluvchi bir
qator farmonlari, qarorlari qabul qilindi (O'zbekiston Respublikasi Prezidentining "oliy ta'lim tizimini
yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to'g'risida" gi PQ-2909-son, 20.04.2017-yildagi 18-son, 313-
modda,19-son, 335-modda, 24-son, 490-modda, 37-son, 982-modda; o ' zbekiston Respublikasi
Prezidentining "oliy ta' lim muassasalarida ta 'lim sifatini oshirish va ularning mamlakatda amalga
oshirilayotgan keng ko'lamli islohotlarda faol ishtirok etishini ta 'minlash bo' yicha qo 'shimcha chora-
tadbirlar to' g 'risida" gi PQ-3775-son qarori, 05.06.2018-y.; o ' zbekiston Respublikasi Prezidentining
"oliy ta' lim muassasalarida ta 'lim sifatini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to' g 'risida" gi
qarori 2019-2023 yillarda Mirzo Ulug'bek nomidagi O'zbekiston milliy universitetida talab yuqori
bo'lgan malakali kadrlar tayyorlash va ilmiy salohiyatni rivojlantirish tizimlariМирзо. Bundan
tashqari, O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M. Mirziyoyev tomonidan "O'zbekiston
Respublikasi oliy ta'lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to'g'risida" gi
Farmon chiqarildi. Mazkur hujjatda O'zbekistonda oliy ta'limni o'zgartirishning asosiy vazifalari
belgilab berilgan. Bularga quyidagilar kiradi: – zarur vakolatlarga, yuqori axloqiy tamoyillarga ega
va mustaqil fikrlashga qodir bo'lajak mutaxassislarning bilim, ko'nikma va malakalarini oshirish; –
oliy maktabni modernizatsiya qilish;-so'nggi ta'lim yondashuvlari
asosida ijtimoiy-iqtisodiy
rivojlanish. Oliy ta'lim sohasi faoliyati hukumat hujjatlari majmuiga muvofiq amalga oshiriladi va
jahon miqyosida yuqori reyting ko'rsatkichlariga erishish maqsadida oliy o'quv yurtlarida o'quv
jarayonini tubdan o'zgartirishga qaratilgan. Kasb-hunar ta'limini isloh qilish ko'plab mamlakatlarda,
shu jumladan O'zbekiston Respublikasida ta'lim tizimini rivojlantirishning muhim yo'nalishlaridan
biridir. Islohotning maqsadi kasbiy tayyorgarlik sifatini oshirish va uni mehnat bozori talablariga
moslashtirishdir. Ushbu sohadagi asosiy tashabbuslardan biri mehnat bozorining zamonaviy
talablariga muvofiq o'quv rejalari va dasturlarini takomillashtirishdir. Ta'lim muassasalarining yangi
kasbiy standartlari va litsenziyalari joriy etildi, bu esa o'qitish sifatini oshirishga va malakali
mutaxassislarning ish beruvchilariga kafolat berishga imkon beradi. Shuningdek, kasb-hunar ta'limi
tizimini isloh qilish doirasida O'zbekiston Respublikasida amaliy mashg'ulotlar, mahorat darslari va
stajirovkalar faol rivojlanmoqda, bu esa talabalar va talabalarga kelajakdagi kasblari sohasida zarur
ish tajribasiga ega bo'lish imkonini beradi. Zamonaviy texnologiyalar va texnologiyalar talablariga
javob beradigan zamonaviy o'quv laboratoriyalari va uskunalari yaratilmoqda.
27
Kasbiy ta'limni isloh qilish xalqaro aloqalarni rivojlantirish va xorijiy
universitetlar va ish
beruvchilar bilan hamkorlikni o'z ichiga oladi. Bu talabalar va talabalarga yangi tajriba va bilimlarga
ega bo'lish, ilmiy va amaliy ko'nikmalarini rivojlantirish imkonini beradi shuningdek, talabalarga
amaliyot o'tash va mehnat bozorida ish topishda yordam berish uchun "martaba markazlari" ni
yaratishni, ish beruvchilar bazasini shakllantirishni va ilmiy-ta'lim muassasalari tarkibini
optimallashtirish asosida bitiruvchilarning salohiyatidan samarali foydalanishni nazarda tutadi.
Oliy ta'limni takomillashtirishning asosiy strategiyalaridan biri zamonaviy talablar va
standartlarga muvofiq qayta ko'rib chiqiladigan va takomillashtiriladigan o'quv rejalari va dasturlarini
isloh qilishdir. Ushbu strategiya doirasida mehnat bozori talablariga javob beradigan yangi
yo'nalishlar va mutaxassisliklar joriy etilib, O'zbekiston Respublikasida elektron ta'lim va masofaviy
ta'lim
faol rivojlanmoqda, bu esa talabalarga istalgan vaqtda, istalgan joyda ta'lim olish imkonini
beradi. Shu munosabat bilan maxsus masofaviy ta'lim markazlari tashkil etilib, yangi ta'lim
texnologiyalari joriy etilmoqda.
Oliy ta'limni takomillashtirishning yana bir muhim tashabbusi xalqaro aloqalarni rivojlantirish
va yetakchi xorijiy universitetlar bilan hamkorlik qilishdir. Bu talabalar va o'qituvchilarga yangi
tajriba va bilim olish hamda ilmiy tadqiqotlarni rivojlantirish imkonini beradi. Respublikasmizda
talabalarga amaliy tajriba orttirish va ilmiy bilim va ko'nikmalarini rivojlantirishga imkon beradigan
ilmiy tadqiqot loyihalari faol qo'llab-quvvatlanmoqda va talabalar tomonidan amaliy tajriba orttirish
va ilmiy bilim va ko'nikmalarni rivojlantirish kontekstida talabalar va
ilmiy-tadqiqot loyihalarini
qo'llab-quvvatlash samaradorligini tahlil qilish va baholashni taqdim etadi. Bunday qo'llab-
quvvatlashning talabalarning akademik rivojlanishiga va ularning kasbiy salohiyatini shakllantirishga
ta'sirini aniqlashdir. Tadqiqot ilmiy adabiyotlarni tahlil qilish usullaridan, shuningdek talabalar va
ilmiy rahbarlar ishtirokidagi so'rovnomalar va intervyulardan foydalanadi. Natijalar talabalar
loyihalarini qo'llab-quvvatlash bo'yicha mavjud dasturlarning afzalliklari va cheklovlarini ochib
beradi va umuman ilmiy jamoatchilik uchun foydani maksimal darajada oshirish maqsadida ularni
takomillashtirish bo'yicha tavsiyalar ko'rib chiqaladi.
Talabalarni kasbiy tayyorlash jarayonida universitetlar rivojlanish uchun talabalar bilan ilmiy
ishlarni tashkil etish bo'yicha to'plangan tajribadan kengroq foydalanishlari muhimdir ularning ilmiy
izlanishlarga
qiziqishi, shu jumladan rivojlanish talabalar hukumati, talabalar hukumati ilmiy
to'garaklar, kuratorlar bilan birgalikda ishlash, xalqaro va respublikamiz tanlovlarida ishtirok etish,
konferentsiyalar, ilmiy nashrlarda maqolalar nashr etish va talabalarni rag'batlantirish va jalb
qilishning boshqa mexanizmlari ilmiy izlanmoqda. O'zbekiston Respublikasida oliy ta'limni
takomillashtirish ustuvor yo'nalish bo'lib, mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirish uchun zarur bo'lgan
sifatli ta'lim va yuqori malakali mutaxassislarni tayyorlashni ta'minlash maqsadida rivojlanishda
davom etmoqda.
