“Ta’limda innovativ-kreativ texnologiyalarning qo’llanilishi, neyrolingvistik dasturlashning
amaliy asoslari” mavzusidagi xalqaro konferentsiya 2021-yil, 27-dekabr
410
Bugun dunyoda yuz berayotgan to‘rtinchi sanoat tamaddunining dvigateli —
harakatga keltiruvchi kuchi kreativlikdir.
Atrofga boqsangiz, har tomonda inson
ijodkorligining beqiyos va hayratlanarli namunalariga duch kelasiz: elektron
xizmatlar, virtual reallik, to‘rtburchak tarvuzlar, tuproqsiz hosil olish... Bularning
barchasi
inson tasavvuri, tafakkuri mahsuli. Bugun biz uchun odatiy tuyulgan
kitob, musiqa, bino, samolyot, hatto lampalar ham qachonlar
orzu va tasavvurda
bo‘lgan, keyinchalik aql-idrok samarasi o‘laroq yaratilgan.
Ko‘p sonli manbalar, xususan pedagogik amaliyot sohalarining tahlili ta’lim-tarbiya
jarayonining rivojlanishiga to‘siq bo‘layotgan muammolar mavjudligidan guvohlik
beradi. Bular asosan, bizning fikrimizcha, o‘rganilayotgan ob’ektlarning ba’zi bir
jihat va xususiyatlarini lavhalar (fragment) shaklida o‘rganish
natijasida yuzaga
kelib, mantiqan bog‘lanmagan va tizimlashmaganligidadir. Amaliyotdagi bunday
holatlarni bartaraf etishda integrativ yondashuv muhim ahamiyat kasb etadi.
Integratsiyalashgan mashg‘ulotlarda didaktik va psixologik talablarni
hisobga olgan holda muayyan o‘quv predmeti doirasida
maxsus tashkil etilgan
individual hamda alohida guruhlarda jamoa bo‘lib olib boriladigan ishlar orqali
hamda turlicha murakkablik darajasida bo‘lgan topshiriqlarning har tomonlama
o‘ylab ishlab chiqilgan tizimi har bir mavzuning o‘zlashtirilishi
muayyan
pedagogik shart-sharoitlarni talab qiladi. Bunday sharoitda ta’lim rivojlanishiga
nisbata ilgarilab boradi.
Ta’lim oluvchiodatda mustaqil bejariladigan topshiriqni kichik guruhda
o‘zaro yordam, hamfikrlik natijasida tez bajaradi. Kichik guruh uchun marakkablik
qiladigan mashq va masalalarni o‘quvchilar jamoa bo‘lib,
oson va sifatli
bajarishlari mumkin. Savol va topshiriqlarni tabaqalashganlik darajasidan kelib
chiqqan holda hamda bir mavzu bo‘yicha belglab beriladigan topshiriqlar ularning
sifati, har bir o‘quvchining o‘zligini namoyon qilishini talab qiladi. Shu bilan birga
bunday topshiriqlarni bajarish jarayonida ta’lim oluvchio‘z rivojlanishi va bilim
sifatining darajasi va individual xatti-harakatlarini ham belgilab oladi. Ta’lim
oluvchishaxsining o‘ziga xos rivojlanish jarayoni quyidagilarda namoyon bo‘ladi:
ya’ni o‘z o‘quv predmetini o‘zlashtirishga moyilligida.
Uzluksiz ta’lim
jarayonida bilim, ko‘nikma va malakalar o‘quvchilarni
rivojlantirishning maqsadi emas, balki vositasi sifatida qaralishiga erishish lozim.
DTS da ko‘zda tutilgan ta’lim mazmunini o‘zlashtirish natijasi mustaxkam bilim,
ko‘nikma va malakalar sifatida namoyon bo‘lishi kerak. DTS da ko‘zda tutilgan
ta’lim mazmunini barcha o‘quvchilar ko‘nikma darajasida egallashlari shart.
Shundan keyingina o‘quvchining individual imkoniyati va xoxishini hisobga olgan
