47
oz bo’lishi sababli, bu boradagi muhim vazifalar yangi dalillarni yig`ish hisobiga,
bir yoki bir necha farazlar yordamida amalga oshiriladi. Masalan, har bir hududda
yoshlarni ma`lum bir kasbni tanlashlariga ta`sir ko’rsatadigan o’ziga xos omillar
mavjud.
Kasbga yo’naltirish nazariyasining ikkinchi tarkibiy qismi -
qonuniyatlardir.
Qonuniyatlarni bilish ilmiy tadqiqotning asosini tashkil etadi.
Topilgan
qonuniyatlar fanning maxsus tilida kasb-hunarga yo’naltirish tushunchasini boshqa
fanlarga oid tushunchalar bilan o’zaro aloqadorligini ma`lum aniqlikda ifodalaydi.
Har bir nazariyaning rivojlanganlik darajasi faoliyat asosidagi mavjud
tamoyillar tarkibi va sifati bilan aniqlanadi. Kasbga yo’naltirish tamoyillarini
belgilashda quyidagilarga e`tibor qaratiladi:
- onglilik;
- muvofiqlik (shaxs qiziqishlari qonuniyatlari
bilan jamiyat uchun zarur
bo’lgan kasblarga nisbatan ehtiyojning mos kelishi);
- kasb tanlash faolligi;
- rivojlantirish (ushbu tamoyil kasbning shaxs rivojlanishiga xizmat qilishi
lozimligi haqidagi g`oyani o’zida aks ettiradi).
SHuningdek, kasb-hunarga yo’naltirishda boshqa bir qator tamoyillar guruhi
ham mavjudki, ular umumpedagogik tamoyillar bilan uzviy aloqada ifodalanadi.
Bular quyidagilardan iborat:
- kasb-hunarga yo’naltirishning
hayot bilan, mehnat va amaliyot bilan
bog`liqligi;
- kasb-hunarga yo’naltirishning yoshlar mehnat tayyorgarligi bilan
bog`liqligi;
- mehnat ta`limi va tarbiyasining yaxshi yo’lga qo’yilishi;
bunda
o’quvchilarning texnikaviy ijodkorligini tashkil etish, ularning ijtimoiy
foydali, unumli mehnatidan mohirlik bilan foydalanish kerak.
