|
JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONSBog'liq 28-18-PB (1) Axborot xati konf. ADU, Mayers- Briggs qo\'shimcha, 36-qo\'shma qaror, 27.04.2022, Oila tushunchasi, uning turlari va shakillari, fHy1I56Pj1m1Sqci4f9q3e28B9S0AiBM, dars ishlanma, 11-21-ALGORITMIK TILLAR VA DASTURLASH, Мустақил ишни ташкиллаштириш, Иқтибослик учун, Документ Microsoft Word, Calendar plan-RAQAMLI VA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI (2), статья, Исмаилова Н С , Шагазатов У У Жахон иқтисодиёти ва халқаро (1), A5JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS
WSRJournal.com
Volume – 5_ Issue-4_May_2022
70
bu etalon bilan bog`liq o`xshtishlarni uchratish mushkul. Ammo koreyslarda uning
mo`rtligi bilan bog`liq o`xshatish mavjud. Qalbim novvotday parchalanib ketdi
ko`rinishida ularning nutqida namoyon bo`ladi. Bu kabi o`xshatish etalonlarning
elatlarda turlicha ma‘noda ishlatilishiga sabab tillarning pragmatik tabiati, nutqiy
vaziyati tamomila boshqacha va bir-birida takrorlanmasdir.
Masalan, tilimizda urchuq etaloni bilan bog`liq urchuqday aylantirmoq -nima
deyishni bilmay qolish, yoki urchuqday aylantirmoq -ahmoq qilmoq ma‘noli
o`xshatishlar mavjud, ammo buni boshqa tillarda uchratish mushkul. Biz turli
etalonli o`xshatishlar keltiramiz, ularni tilimizda yuzlab, minglab uchratishimiz
mumkin.
Ammo
ulaning
hammasi
hamisha
ham
qo`llana
olmasligi
o`xshatishlarning murakkab qurilma ekanligini isbotlaydi. Negaki har qanday
o`xshatishning ma‘nosi konteksda va nutqiy muloqotda oydinlashadi. Shuningdek,
O‘xshatish etaloni qanchalik original bo‘lsa, o‘xshatishli qurilma ham shu darajada
ohorli bo‘ladi.[4] Har qanday o‘xshatishdan maqsad nutqiy sharoitda adresat fikrini
to`laqonli yetkazish uchun tasavvur qilinishi qiyin bo‘lgan mavhum tushunchalarni
aniqlashtirish, narsa-hodisa, harakat-holatlarning eng nozik jihatlarini kitobxon
ko‘zi o‘ngida va muloqotda tinglovchiga go‘zal bo‘yoqlarda gavdalantirishdan
iborat bo‘lmog‘i lozim. O`xshatishlar faqat nutqda o`zining xususiyatini namoyon
qila oladi. Aynan o`xshatishlarning ana shu jihati bevosita pragmalingvistikaning
tadqiqot obyektidir.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI:
1. Dadaboyev H. Eski o`zbektilida qiyoslash, o`xshatishning ifodalanishi. //Lingvist
IV-Toshkent: Akademnashr, 2013.
2.Mahmudov N. , Xudoyberganova D. O`zbek tili o`xshatishlarining izohli lug`ati.
-Toshkent: Ma‘naviyat, 2013.
3. Nurmonov A, Mahmudov N. O`zbek tilshunosligi tarixi Toshkent. 2002
7-8 - betlar
4. Hakimov M. O`zbek tili pragmatikasini o`rganish Farg`ona 2011 15-bet
|
| |
