Nega aynan innovatsion o'qitish usullari? Dunyoda an'anaviy guruhlardan onlayn va gibrid o’qitishga o'tish kuzatilmoqda. Biroq, noutbuk yoki
telefon ekranlari orqali ta’lim olish talabalar uchun o’qituvchi nazoratidan osongina chiqish va boshqa bir
faoliyat bilan shug’ullanish imkonini berishi va shu bilan birga darsga diqqatini jamlayotgandek ko’rsatish
qobiliyatini rivojlantirishi mumkin. Biz bunday talabalarni ta’lim olmayotganlikda ayblay olmaymiz, chunki
bu holatda o’qituchining ham hissasi bor, chunki darslar zerikarli va sayoz tayyorlangan bo’ladi.
Dunyoning ko'pgina oliy ta’lim muassasalari va o'qituvchilar talabalarni qiziqtirish va jalb qilish
uchun yangi sharoitlarda innovatsion o'qitish strategiyalarini sinab ko'rmoqda. Raqamli dasturlar esa ularga
talabalar ongiga kirib borishga yordam beradi va talabalarning darslarga kirishini ta’minlaydi.
Quyidagi ro’yxatda 2022 yil oxiriga kelib dunyo oliy ta’lim muassasalari statistikasiga murojaat
qilamiz[10]:
Barcha AQSH talabalarining 61 foizi o'zlarining raqamli vositalariga ega edilar.
Yevropa OTMlari 75 foizi butunlay virtual o'tishni rejalashtirgan.
Ta'lim platformalari talabalar qurilmasidan foydalanishning 44% ni tashkil etdi.
O‘quv maqsadlarida masofadan boshqarish vositalaridan foydalanish 87 foizga oshdi.
O’zaro ta’lim olish ilovalaridan foydalanish 141% ga oshdi.
Yevropa universitetlarning 80 foizi talabalar uchun qo'shimcha texnologiya vositalarini sotib olgan
yoki sotib olishni rejalashtirmoqda.
Innovatsion o‘qitish usullarining 7 ta afzalliklari 1. Izlanishni rag'batlantirish – o’qitishning innovatsion yondashuvlari talabalarni o'z
dunyoqarashlarini kengaytirish uchun yangi narsalar va vositalarni o'rganish va kashf etishga undaydi.
2. Muammolarni hal qilish va tanqidiy fikrlash qobiliyatlarini takomillashtirish - Ijodiy o'qitish
usullari talabalarga individual sur’atda o'rganish imkonini beradi va ularni darsliklarda yozilgan javoblarni
izlash o'rniga muammoni hal qilishning yangi usullarini izlashga undaydi.
3. Bir vaqtning o'zida ko'p ma’lumotlarni qabul qilishdan saqlanish – innovatsion
yondashuvlardan foydalanadigan o'qituvchilar hali ham talabalarga ma'lumot berishadi, lekin ularni
kichikroq qismlarga ajratishga urinadilar. Endilikda ma'lumotlar osonroq o'zlashtirilishi mumkin va qisqalik
talabalarga asosiy mezonlarni tezroq o'zlashtirishga yordam beradi.
4. Ko'proq yengil ko'nikmalardan foydalanish - talabalar o'z ishlarini bajarish uchun guruhda
murakkabroq vositalardan foydalanishlari kerak, bu ularga yangi narsalarni o'rganishga yordam beradi va
ularning ijodkorligini oshiradi. Bundan tashqari, individual yoki guruh loyihalarini bajarishda talabalar o'z
vaqtlarini qanday boshqarishni, vazifalarni birinchi o'ringa qo'yishni, yaxshiroq muloqot qilishni, boshqalar
bilan ishlashni va boshqalarni o’zlashtiradilar.
5. Talabalarning tushunchasini tekshirish – baholash va imtihonlar talabaning o‘rganish qobiliyati
va bilimi haqida ba’zi narsalarni aytib berishi mumkin. Innovatsion o'qitish g'oyalari o'qituvchilarga darslarni
kuzatish va talabalari nimalarni boshdan kechirayotganini yaxshiroq tushunishi va eng to'g'ri yechimlarni
topishlari mumkin.
6. O'ziga baho berishni yaxshilang - innovatsion o'qitish usullari yordamida talabalar nimani
o'rganganlarini va nimani o'tkazib yuborganlarini tushunishlari mumkin. Hali ham bilishlari kerak bo'lgan
narsalarni kashf qilish orqali ular nima uchun ba'zi narsalarni o'rganishlari kerakligini tushunishlari va buni
qilishga tayyor bo'lishlari mumkin.
7. Guruhni faollashtiring – guruhlaringiz sizning ovozingiz yoki noqulay sukunatingiz bilan to'lib
ketishiga yo'l qo'ymang. Innovatsion o'qitish usullari talabalarga qiziqarli ma’lumotlarni beradi, ularni
gapirishga va ko'proq muloqot qilishga undaydi.
“PEDAGOGIK MAHORAT” ilmiy-nazariy va metodik jurnal. 2023, № 11
51
