“PEDAGOGIK MAHORAT” ilmiy-nazariy va metodik jurnal. 2023, № 11
80
hurmatli va do'stona munosabatni shakllantirish; boshqa odamlar bilan muloqot qilish va unda o'zaro
tushunishga erishishga tayyorlik va qobiliyatni shakllantirish; o'z pozitsiyasini ochiq ifoda etish va himoya
qilishga tayyorlik, o'z harakatlariga tanqidiy munosabatda bo'lish va ularni munosib baholash qobiliyati o'z-
o'zini hurmat qilish va hissiy jihatdan ijobiy o'ziga nisbatan munosabat; boshqalarga hurmat – sherikni
tinglash va eshitish qobiliyati, har kimning huquqini tan olish o'z fikrlariga ega bo'lishi va barcha
ishtirokchilarning pozitsiyalarini hisobga olgan holda qarorlar qabul qilishi.
Shaxsning shakllanishiga hamrohlik qiluvchi xususiyatlarning ta'siri quyidagilarda namoyon bo'ladi:
Ko'p jarayonlilik va ko'p mavzuli mavzu muhim ijtimoiy va shaxslararo munosabatlar tizimini tashkil
qiladi.
Zamonaviy dunyoning ijtimoiy, madaniy, lingvistik, ma'naviy xilma-xilligini hisobga olgan holda fan
va ijtimoiy amaliyotning zamonaviy rivojlanish darajasiga mos keladigan yaxlit dunyoqarash; o'rganishga
bo'lgan mas'uliyatli munosabatni shakllantirish, o'quvchilarning o'z-o'zini rivojlantirish va o'z-o'zini
tarbiyalashga tayyorligi va qobiliyatini o'rganish motivatsiyasi va bilish [10].
Shaxsning u yoki bu tomonining rivojlanishi jarayondan muntazam foydalanish bilan sodir bo'ladi.
Birgalikda yaratish jarayoni ko'proq shaxsning ijodiy kabi jihatini rivojlantirishga qaratilgan fikrlash.
Ijodiy fikrlash quyidagi xususiyatlar majmui sifatida taqdim etiladi (fikrlash stereotiplarini yengish
qobiliyati, muammolarni aniqlash qobiliyati, noaniq vaziyatda yechim topish qobiliyati va intellektual
qiyinchiliklarni yengish qobiliyati), muammoni hal qilishda mustaqillik. Ijodiy fikrlash ijodiy muammolarni
hal qilishda, ijodiy ishlarni bajarishda rivojlanishi mumkin.
Xulosa Shunday qilib, birgalikda ijod qilish pedagogikasi zamonaviy darsning ajralmas qismidir,
chunki u nazariy bilimlarni o'zlashtirishga ham ta'sir qiladi. Shuning uchun sinfda birgalikda yaratish
jarayonini tashkil etishga e'tibor berish dolzarbdir.
