Ko‘char blok kuchdan ikki barobar yutuq beradi. Ko‘char va ko‘chmas bloklardan bir nechtasi o‘zaro ulansa, uni polispast

Download 1,85 Mb. Pdf ko'rish
bet	67/134
Sana	28.06.2024
Hajmi	1,85 Mb.
	#266146

1 ... 63 64 65 66 67 68 69 70 ... 134

Bog'liq
6-sinf fizika uzb

Qiya tekislik.

.
Ko‘char blok kuchdan ikki barobar yutuq beradi. Ko‘char va
ko‘chmas bloklardan bir nechtasi o‘zaro ulansa, uni
polispast

deb
ataladi. Polispastda
n
ta ko‘char blok qatnashsa, kuchdan 2
n
marta
yutish mumkin bo‘ladi.
Qiya tekislik.
Og‘ir bochkani mashinaga ortishda qiya tekislikdan
yumalatib chiqarish oson (61-rasm). Bunda
F
kuch og‘irlik kuchining
bir qismini tashkil etadi:
.
61-rasm.
Vint.
Mashinalarning balloni teshilib qolganda, uni almashtirish
uchun «domkrat» deb ataluvchi vintli ko‘targichdan foydalaniladi.
Uning ishlash tamoyilini 62-rasmdagi vintdan tushunish qiyin emas.
Uydagi go‘sht mayda
lagichda, maktab duradgorlik va temirchilik
ustaxonasidagi «tiski» (siqib ush lagich) da ham vintdan foydalani ladi.
Pona.
Mamlakatimizning ayrim joylarida bo‘lg‘usi kuyov
larni
sinash uchun ularga to‘nkani o‘tin qilib maydalashni taklif qilishgan
deyishadi. Shunday holda «pona» qo‘l keladi. Pona old tomonidan
qaralsa, uchburchak shaklida bo‘lgan jism bo‘lib, uni to‘nkaga rasmda
ko‘rsatilganidek qo‘yib, tepa qismidan uriladi (63-rasm).
Chig‘iriq.
Bu oddiy mexanizmdan ko‘pincha quduqlardan suvni
ko‘ta rishda foydalanishgan (64-rasm). Chig‘iriqda arqon o‘raluvchi
baraban radiusi
r
, uni aylantiruvchi tirsak uzunligi
R
bo‘lsa,
qurilmaning kuchdan beradigan yutug‘i
ga teng bo‘ladi.

92
62-rasm. 63-rasm.
Chig‘iriqning takomillashgan varianti
lebyodka
deyiladi (65-
rasm).
Unda
ikkita
chig‘iriq
o‘zaro
bog‘langan.
Birin chisi
aylantiruvchi tirsak va kichik radiusli tishli g‘ildirak. Bu tizim
kuchdan
marta yutuq beradi. Ikkinchisi katta radiusli tishli
g‘ildirak va arqon o‘raluvchi silindr. Bu tizim kuchdan
marta
yutuq beradi. Lebyodkaning kuchdan beradigan umumiy yutug‘i
n
64-rasm.
65-rasm.

Download 1,85 Mb.

1 ... 63 64 65 66 67 68 69 70 ... 134

Download 1,85 Mb.

Pdf ko'rish