93
1. Siz yana qanday oddiy mexanizmlarni bilasiz?
2. Lebyodkani qanday maqsadlarda ishlatsa bo‘ladi?
3. Uyingizda, maktabingizda qanday oddiy mexanizmlardan foyda-
la nishadi?
4. Mexanizmlardan foydalanib kuchni oshirishning chegarasi bormi?
5. Ko‘char va ko‘chmas bloklarni richaglar deb qarash mumkinmi?
34-MAVZU
MEXANIZMLARDAN FOYDALANISHDA
ISHLARNING TENGLIGI
Yuqorida ko‘rib o‘tilgan barcha mexa nizmlar biror
ishni bajarishda
foyda laniladi. Ularda mexanizmlarning kuchdan yutuq berishi haqida
gapirib o‘tildi. Qiziq, ulardan qaysilari ishdan yutuq berar ekan? Yoki
ham masimi?
Buni qiya tekislik misolida ko‘raylik. Qiya tekislik bo‘ylab
yukni
ko‘tarishda
bo‘lishi ko‘rsatilgan edi. Bunda yukni ko‘tarishda
kichik kuch talab qilinishi evaziga ko‘p yo‘l bosish zarur bo‘ladi (66-
rasm). Chunki
s
masofa
h
dan katta:
F
1
·
s
=
F
2
·
h.
Bundan yukni qaysi yo‘l bilan
yuqoriga olib chiqmaylik,
bajarilgan
ishlar teng bo‘lishi kelib chiqadi. Demak,
