|
Kirish Nazariy bo‘lim
|
| bet | 9/10 | | Sana | 26.12.2023 | | Hajmi | 1,49 Mb. | | #128542 |
Bog'liq Ibragimov Quvonchbek (2)2-misol. Uzunligi L=39 metr bo`lgan m=355 kg massali ingichka sterjerjenning inersiya momentini hisoblang.
Berilgan: Formulasi:
L=39 metr J=
m=355 kg
Top.kerak-? J=?
12-rasm sterjinning ko‘rinishi
13-rasm hisoblashlarning dasturda ko‘rinishi
Hisoblashlarni dastur orqali ketma-ket bajarilishi:
#STERJEN
import math
import matplotlib.pyplot as plt
L = float(input('L = ' ))
L = 39
M = float(input('M = '))
M = 355
J = M*L**2/12
print('A=', round(J,))
A= 44996
Keyingi hisoblashlarni endi biz juda katta sonlarda yani yer sharida amalga oshirib yer sharining inersiya momentini topamiz.
3-misol: Radiusi r bo`lgan m massali shar (ichi to`liq) bo‘lgan shar deb olib yer sharining inersiya momentini toping.
14-rasm hisoblashlarning dasturda ko‘rinishi
Hisoblashlarni dastur orqali ketma-ket bajarilishi:
#yerning inersiya momenti
import math
import matplotlib.pyplot as plt
R = float(input('R = ' ))
R = 6378000
M = float(input('M = '))
M = 5976000000000000000000000
J = 2*M*R**2/5
print('A=', round(J,))
A= 97238804313600003439362387093976252416
Javob: yerning inersiya momenti:
97238804313600003439362387093976252416 ga teng
Biz bu bilan nimani aytishimiz mumkin bunday katta va qiyin amallarni yani 37 xonali sonni va undan ham bir necha barobar katta sonlarni bir zumda hisoblash faqat manashu dastur orqali amalga oshirishimiz mumkin buning uchun hech qanday ortiqcha vaqt ketmaydi. Va yana shuni ham takidlab o‘tishimiz joizki oddiy telefonda hisoblasak ham buncha katta honali sonlarni hisoblashga telefonlarimiz biroz qiynaladi. Bu dastur orqali hisoblaydigan bo‘lsak esa tezda hisoblaydi va kampyuter han hech qanday qiynalmaydi.
Xulosa
Rivojlanib borayotgan zamon bizni har doim harakatga, yangilik yaratishga, kechagidan ham yaxshiroq, samarali, ijod qilishga undaydi. Xususan ilm-fan doirasida fizika fanida izlab topilgan har bir yangilik bu turmush tarzimiz uchun as qotadigan yangilik hisoblanadi. Aynan murakkab hisoblash texnologiyalari orqali olis samodagi jismlaru minglab km chuqurlikdagi jismlar izlab topilmoqda. Yuqorida takidlab o‘tkanimizdek biz ishimizni yengillashtradigan Python va shunga o‘xshash dasturlar orqali juda katta hisoblashlarni amalga oshirdik. Biz bu mavzuni yoritishda foydalangan dastur orqali nafaqat qattiq jismlarni qanday bo‘lishini, balki inersiya momentlarini, balki dastur orqali jismlarni shaklini tuzilishini, o‘lchamlarini grafik chizish orqali esa qaysi parameter o‘zgarsa bu umumiy natijaga qanday ta’sir ko‘rsatishini ularga ko‘z bilan ko‘rishlariga imkon yaratib berishimiz mumkin. Bu narsa o‘quvchilar uchun xususan yoshlar uchun juda samarali vosita hisoblanadi. Sababi insonlar eshitgan narsalarining 30-50 % ni esda saqlab qolishadi. Ko‘rgan narsalarining esa 50-65% ni.
Bundan shu narsa ayon bo‘ladiki biz o‘quvchilarga qanchalik pedagogik til boyliklari orqali tushintrmaylik. Ammo ko‘rsatish ularni eslab qolishi uchun muhim vosita. Ushbu Kurs ishimizda keltirilgan nazariy, amaliy va metodik ishlanmalar fizika fanidan ushbu mavzuni qiyinchiliksiz o‘tkazishga mo‘ljallangan. U o‘z ichiga nazariya va amaliy misollar bir soatlik dars ishlanmalarni va dasturda hisoblashlarni jamlagan.
Bugungi kunda zamonaviy o`qituvchilarga qo‘yilayotgan talablar ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar zamirida yangilanib, takomillashib bormoqda. Shuning uchun har bir fan bo‘yicha o`quvchilarni fanga bo`lgan qiziqishlarini har tomonloma oshirib borish kerak. Buning uchun fizika fani darslarida yangi pedagogik, axborot texnologiyalaridan foydalanib dars o`tish maqsadga muvofiqdir. Men yozgan bu kurs ishida ham manashunday zamonaviy texnologiyalardan bittasining imkoniyatlari chuqur tahlil qilinib keltitib o‘tilgan.
O‘ylaymanki bu ishlagan ishim ko‘pchilik uchun foyda keltirib biroz bo‘lsa ham sizlar uchun yordam bo‘ladi. Qattiq jismlarni inersiya momenti mavzusini tushintrmoqchi bo‘lgan har bir fizik uchun foydasi tegadi degan umiddaman.
|
| |
