Kommunikasiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

288 
o’qishi yoki uni o’chirishi mumkin bo’ladi. IMAP protokoli foydalanuvchiga 
papkalar yaratish va xabarni bir papkadan boshqasiga ko’chirish hamda 
masofadagi papkalarni qidirish imkoniyatlarni beruvchi buyruqlarni taqdim etadi. 
IMAP seansida IMAP serveri foydalanuvchining vaziyat ma’lumotlarini qo’llab-
quvvatlaydi, masalan, papkalar nomi va qaysi xabar qaysi papka bilan birlashgan 
kabilar. 
IMAP ning yana bir imkoniyatlaridan biri bu –foydalanuvchiga xabarlar 
komponentlariga erishish imkoniyatini beruvchi buyruqlar to’plamiga ega 
ekanligidir. Masalan, foydalanuvchi agenti xabarning sarlavhasiga yoki ko’p 
qismli MIME xabarining bir qismiga erishishi mumkin. IMAP ning ushbu 
imkoniyati past tezlikli bog’lanishlarda foydali hisoblanadi. Past tezlikli 
bog’lanishda foydalanuvchi barcha xabarlarni yuklashni xohlamaydi, ayniqsa, 
xabarlar audio yoki video klip ko’rinishida bo’lsa. 
 
21.6. Web interfeysli elektron pochta 
Hotmail kompaniyasi o‘tgan o‘n yillikning o‘rtalarida birinchi bo‘lib 
elektron pochta bilan ishlash uchun web-texnologiyalarni qo‘lladi. Hozirgi vaqtda 
bu xizmat deyarli har bir Internet portali, shuningdek ko‘plab Internet-provayderlar 
tomonidan taqdim etilmoqda. Web-interfeys orqali elektron pochtaga ulanishda 
foydalanuvchi agenti rolini web-brauzer o‘ynaydi, u uzoqdagi pochta qutisi bilan 
NTTR protokoli bo‘yicha o‘zaro ta’sirlashadi. Bob yangi xabarni olishni 
istaganida o‘z pochta serveriga ulanadi, u Bobga xabarni HTTP (SMTP yoki 
IMAP emas) protokoli bo‘yicha yuboradi. Shunga o‘xshash Alisa yangi xabarni 
o‘z pochta serveriga brauzer orqali HTTP protokoli bo‘yicha uzatadi. Shunga 
e’tibor berish kerakki, Alisa va Bobning pochta serverlari orasida ma’lumotlarni 
almashinish, oldingidek, SMTP protokoli ssenariysi bo‘yicha amalga oshadi. 
Web-interfeys 
orqali 
pochtaga 
ulanish 
mexanizmi 
bir 
necha 
kompyuterlardan muntazam foydalanadiganlar uchun juda qulay hisoblanadi. 

289 
Xabarlarni o‘qish va jo‘natish uchun foydalanuvchiga faqat uyda, ofisda, 
mehmonxonada Internet kafelarda bo‘lishi mumkin bo‘lgan kompyuterga yoki 
brauzerli raqamli organayzerga ulanish zarur bo‘ladi. IMAP protokolidagi kabi 
foydalanuvchilar o‘z pochta qutisida papkalarning iyerarxik tuzilmasini tashkil 
etish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Shu bilan birga, buning uchun IMAP-serverlari 
ishlatiladi. Odatda papkalar va xabarlarga ulanish HTTP-serverda bajariladigan 
skriptlar yordamida amalga oshiriladi. Bu skriptlar IMAP-serverga ulanish uchun 
IMAP protokolini ishlatadi. 

Download 11,41 Mb.