27
2-BOB. INTERNET TARMOG‘INING TUZILISH PRINSIPLARI.
TARMOQ KOMPONENTLARI. STANDARTLARI
2.1. Internet tarmog‘ining vazifasi va tuzilishi
Interet nima o`zi? Bu savolga ikki xil yo`l bilan javob berish mumkin.
Birinchidan, biz internetning asosiy tushunchalarini tariflashimiz lozim. Bu
interetni yaratadigan qurilma va dasturiy ta’minot komponentlarining asosidir.
Ikkinchidan, murojatlarni taqsimlash hizmatlarini ta`minlaydigan tarmog`ning
infrastrukturasini asosli ravishda tariflash kerak. Keling, muhokamizning asosi
sifatida 2.1-rasmni misol tariqasida keltiramiz.
Internet (ingl. Internet = internet work) – tarkibiy tarmoq yoki quyidagi fizik
tarmoqlar asosida quriladigan umumtarmoqdir:
– lokal – Lokal Area Networks (LAN) – katta bo‘lmagan
hududlardagi
(radiusi 1-2 km dan ortiq bo‘lmagan) kompyuter tarmoqlari;
– shahar (yoki megapolislar tarmog‘i) –
Metropolitan Area Networks
(MAN) – yirik shaharlar, megapolislar hududlariga xizmat ko‘rsatish
mo‘ljallangan tarmoqlar.
– global – Wide Area Networks (WAN) – turli
shahar va mamlakatlarda
joylashgan, territorial taqsimlangan kompyuterlarni birlashtiruvchi tarmoq;
Tarkibiy tarmoqqa kiruvchi tarmoqlar quyi tarmoqlar (subnet), tashkil
etuvchi tarmoqlar birlamchi (yoki oddiygina) tarmoqlar deb ataladi.
Tarkibiy
tarmoqning komponentlari ham lokal, ham global tarmoqlar bo‘lishi mumkin. Bitta
quyi tarmoq doirasida barcha uzellar, ular uchun yagona bo‘lgan
texnologiyadan
foydalanib o‘zaro harakatda bo‘lishadi.
3
3
James F. Kurose, Computer Networking ATop-Down Approach 6
th
Edition// 2013 by Pearson Education
28
2.1-rasm. Internet tarmog‘ining tarkibiy qismlari