97
Masalan, 9.1-rasmda keltirilgan tarmoqda 2 va 4-tugunlar to‘g‘ridan-to‘g‘ri
o‘zaro bog‘lanmagan va ma’lumotlarni tranzit tugunlar, masalan 1- va 5-tugunlar
orqali uzatishga majbur. 1-tugun o‘z A va V interfeyslar orasida, 5-tugun esa F va
B interfeyslar orasida ma’lumotlarni uzatilishini bajarishi kerak.
bu holatda
marshrut 2-1-5-4 ketma-ketlik hisoblanadi, bu yerda 2 – jo‘natuvchi tugun, 1- va 5
– tranzit tugunlar, 4 – oluvchi tugun.
Umumiy ko‘rinishda kommutatsiyalash masalasi quyidagi o‘zaro
bog‘langan xususiy masalalar ko‘rinishida berilishi mumkin:
1.
Ular uchun marshrutlar hosil qilinishi talab qilinadigan axborot
oqimlarini aniqlash;
2.
Oqimlarni marshrutlashtirish;
3.
Oqimlarni harakatlantirish, ya’ni oqimlarni
tanish va ularni har bir
tranzit tugunda lokal (ajratilgan) kommutatsiyalash;
4.
Oqimlarni multiplekslash va demultiplekslash.
9.2. Axborot oqimi tavsifi
Bitta tranzit tugun orqali bir necha marshrutlar o‘tishi mumkin. masalan 5-
tugun orqali (9.1-rasmga qarang) 4-tugun qolgan
tugunlarning har biriga
jo‘natadigan barcha m’lumotlar, shuningdek 3, 4- va 10-tugunlarga keladigan
barcha ma’lumotlar o‘tadi. Tranzit tugun kerakli tugunga olib boradigan aynan
o‘sha o‘z interfeysiga ma’lumotlar oqimlaridan har birini uzatilishini ta’minlash
uchun unga keladigan ma’lumotlar oqimlarini tanishni bilishi kerak.
Axborot oqimi yoki ma’lumotlar oqimi deb ma’lumotlarni umumiy tarmoq
trafigidan ajratadigan umumiy belgilar to‘plami bilan
birlashtirilgan uzluksiz
ma’lumotlar ketma-ketligiga aytiladi.
Masalan, bitta kompyuterdan keladigan barcha ma’lumotlar – oqimni
qanday aniqlash mumkin. birlashtiruvchi belgi manbaning manzili hisoblanadi. Bu
98
ma’lumotlarni bir necha nimoqimlar yig‘indisi sifatida tasavvur qilish mumkin,
belgi yuborish manzili hisoblanadi. Nihoyat,
bu nimoqimlardan har birini, o‘z
navbatida, turli ilovalar – elektron pochta, fayllarni ko‘chirish dasturi, veb-server
hosil qilgan maydaroq nimoqimlarga bo‘lish mumkin. Oqimni hosil qiladigan
ma’lumotlar turli ma’lumotlar axborot birliklari – paketlar,
kadrlar yoki
yacheykalar ko‘rinishida bo‘lishi mumkin.
Kommutatsiyalashda oqimning majburiy belgisi ma’lumotlarni yuborish
manzili hisoblanadi. Yuborish manziliga asoslanish orqali tranzit tugunga
kiradigan butun ma’lumotlar oqimi nimoqimlarga bo‘linadi,
ulardan har biri
ma’lumotlarning harakatlanishi marshrutiga mos interfeysga uzatiladi. Manba va
yuborish manzillari mos oxirgi tugunlar juftligi uchun oqimni aniqlaydi.
