– nomi dns.umass.edu. 13.3-rasmda ko‘rsatilganidek surf.eurecom.fr xosti avval

146 
13.3-rasm. gaia.cs.umass.edIP-adresni qabul qilishda rekursiv so‘rovlar. 
 
So‘rov davomiyligi, xost IP-adresni qabul qilish uchun zarur, bir vaqtda 
rekursiv va iterativ so‘rovlarni o‘z ichiga olishi mumkin. Misol tariqasida 13.5-
rasmda birlashtirilgan zanjirlar keltirilgan. Ya’ni, ildizli serverlar so‘rovlar sonini 
deyarli qayta ishlov berishga majburdirlar. 

147 
13.4-rasm. Oraliq server nomlariga rekursiv so‘rovlar, ildizli va vakillangan 
serverlar orasidagi o‘rnashgan joyi. 

148 
 
13.5-rasm. Rekursiv va iterativli so‘rovlar zanjiri. 
 
13.4. DNS yozib olish va DNS-xabarlari 
Server nomlarida DNS ma’lumotlar bazasida yozib olingan rusurslar 
saqlanadi (Resource Records, RR), ular xost nomlarini IP-adreslar bilan bog‘laydi. 
Biz ushbu bo‘limda DNS-so‘rov va DNS-javob tushunchasini uchratamiz. 
So‘rov va javob DNS protokolidan foydalanib o‘zidan yagona ikki xabar turini 
taqdim etadi. Bu xabarlar formati 13.6-rasmda yozib keltirilgan tuzilishga to‘g‘ri 
keladi. 

149 
13.6-rasm.DNS-xabarlar formati. 

 
Birinchi 12 baytda sarlavha seksiyasi tuzilgan, ular bir qancha 
maydonlardan tashkil topgan. Birinchi maydon o‘zi bilan 16 razryadli sonlarni, 
so‘rovlarni identifitsiyalashni taqdim etadi. So‘rov identifikator javoblar 
xabarlarida nusxalanadi, mijozlarda so‘rovlar bilan javobni solishtirishga imkon 
beradi. Bayroqlar maydoni bir razryadli «so‘rov/javob», so‘rov xabarlari (0) bilan 
yoki javobi (1) bilan paydo bo‘lishini aniqlashni o‘z ichiga oladi. Javob xabarlari 
bir razryadli nufuzli (vakillangan) DNS lar uchun o‘rnatiladi, agar server nomi 
nufuzli DNS uchun so‘ralayotgan nom hisoblanganda. Bir razryadli bayroq asosan 
rekursiv holatda o‘rnatiladi. Agar server nomi rekursiv mexanizm so‘roviga ega 
bo‘lsa, bir razryadli bayroq javob xabarlarda rekursiv bo‘lganda o‘rnatiladi. 
Shuningdek, sarlavhada to‘rt seksiya uchun «turlar» ma’lumoti tarkib topgan. 
• Savollar seksiyasi so‘rov to‘g‘risida ma’lumotlarni va nomlar maydonini, 
so‘ralayotgan xost nomi ko‘rsatilgan va maydon turi, javob tarkibini aniqlash, 
masalan xost manzili (A tur ) yoki pochta server nomini o‘z ichiga oladi. 

150 

 
Javoblar seksiyasi javobli xabarlarda qatnashadi va talab qilinayotgan 
yozib olishlar resursini saqlaydi. Sababi, xost nomlarini bir qancha IP-adreslar 
bilan solishtirish mumkin (masalan,web-serverlarning takrorlanishi natijasida), 
javoblar seksiyasi shuningdek, bir qancha yozib olishlarni o‘z ichiga oladi. 

 
Nufuzli seksiya boshqa nufuzli serverlar to‘g‘risida yozib olishlarni o‘z 
ichiga oladi. 

 
Qo‘shimcha seksiya «foydali» yozib olishlarni o‘z ichiga oladi. Misol 
uchun, javoblar maydonida yozib olish bo‘lishi mumkin. 

Download 11,41 Mb.