Kompyuter lingvistikasi




Download 81,11 Kb.
bet5/8
Sana29.12.2019
Hajmi81,11 Kb.
#6177
1   2   3   4   5   6   7   8

Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 2

Modellashtirish qaysi tilshunoslikning qaysi yo’nalishi ta’sirida faol tatbiq etila boshlandi?

strukturalizm

psixolingvistika

Kompyuter lingvistikasi

lingvokulturalogiya

108 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-2: Lingvistik bilimlar bazasi

Fan bo’limi-3: Formallashtirish tamoyillari va Lingvistik bilimlar bazasidan foydalanish

Qiyinlik darajasi – 1

Gap strukturasini modellashtirish qaysi olim tomonidan ilgari surilgan g’oya edi?

Ch. Friz

L. Barxudarov

L. Nelyunin

R.Grishman

109 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-2: Lingvistik bilimlar bazasi

Fan bo’limi-3: Formallashtirish tamoyillari va Lingvistik bilimlar bazasidan foydalanish

Qiyinlik darajasi – 1

Gap strukturasini modellashtirish ning asosiy mezoni nima hisoblanadi?

turli so`z turkumlariga mansub so’zshakllarining nutq zanjiridagi distributsiyasi

turli so`z turkumlaridan tashkil to’gan so’z birikmalarining nutqda voqealanishi

kesimning mavjudligi

so’z birikmalarining nutqda voqealanishi

110 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 1

Birinchi bo’lib qachon va qaysi olim Mashina tarjimasi tizimini yaratishning nazariy asoslarini ishlab chiqdi?

1949 -yilda U.Uiver

1836-1848 -yilda Ch.Bebbidj

1954 –yilda Jorjtaun universitetining bir guruh olimlari

1959- yilda, Yu. N. Marchuk

111 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 2

“Til sistema sifatida aynan matematikaning o’zidir”. Ushbu ga’ kimga taalluqli?

Beryozin

A. Po’latov

N. Chomskiy

Yu. N. Marchuk

112 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006.



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 2

Tilshunoslik fani qachondan boshlab mustaqil fan sifatida shakllandi?

1816 -yildan

1952 –yildan

1954 –yildan

1760 –yildan

113 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 1

Qaysi olimning g’oyalari Mashina tarjimasi fanining jadal rivojlanishida o’ziga xos ”turtki”bo’ldi? sabab bo’ldi?

L. Yelmslev

G.G.Piotrovskiy

Yu.N.Marchuk

L. Nelyubin

114 Manba – Rahimov A. Kompyuter lingvistika asoslari. Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 3

Matematik lingvistika fanini qaysi olim ”Til algebrasi”deb atashni taflik etgan edi?

L. Yelmslev

G.G.Piotrovskiy

Yu.N.Marchuk

L. Nelyubin

115 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006.



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 2

Qaysi olimning formal grammatika, transformatsion grammatika haqidagi qarashlari bevosita matematik lingvistikaning alohida yo’nalish sifatida yuzaga kelishiga sabab bo’lgan?

N. Chomskiy

L. Yelmslev

Yu.N.Marchuk

Nelyubin

116 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006. B.–74.



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 2

Kim axborotga ega bo’lsa, u dunyoni boshqaradi. Mazkur fikrlar muallifi kim?

Bil Geyts

Bernard SHou

Aristofan

Sezar

117 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006. B.–72.



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 1

Kompyuter lingvistikasi muammolarini qachon hal qilish mumkin?

Kompyuter uslubi yaratilsa

Dasturiy ta’minot yaratilsa

O’zbek tili grammatikasi soddalashtirilsa

Nutq adabiy tilga mos kelsa

118 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006. B.–53.



Fan bobi-4: Mashina tarjimasi

Fan bo’limi-5: Tarjima til faoliyatining ko‘rinishi sifatida Inson tarjima faoliyatida umumiy model va uning Mashina tarjimasining asosi sifatida.

Qiyinlik darajasi – 2

Kompyuter semantik tasnifida so’zlarning qanday mahnosi hisobga olinadi?

Denotativ

Konnotativ

Uslubiy

integral

119 Manba – Rahimov A. Kompyuter lingvistika asoslari. Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-4: Mashina tarjimasining lingvistik muammolari

Fan bo’limi-6: Tarjima yordamida leksik ekvivalentlarni tanlash usullari va polisemiya. Morfologik va atoqli otlarni tarjima qilishdagi muammolari.

Qiyinlik darajasi – 2

Matnlarni tarjima qilish jarayoni– bu …

mashina tarjima si

elektron tarjima

avtomatik tarjima

Yozma tarjima

120 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-4: Mashina tarjimasining lingvistik muammolari

Fan bo’limi-15: Tabiiy va sun’iy tillar. Avtomatlashgan analiz va sintez.

Qiyinlik darajasi – 2

Tabiiy tillardan avtomatik tizimda informatsiya uchun foydalanish masalalari bilan shug‘ullanadigan fan…

kompyuter lingvistiksi

Informatika

hisoblash lingvistikasi

Internet

121 Manba – Rahimov A. Kompyuter lingvistika asoslari. Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-4: Mashina tarjimasining lingvistik muammolari

Fan bo’limi-15: Tabiiy va sun’iy tillar. Avtomatlashgan analiz va sintez.

Qiyinlik darajasi – 2

Algoritm nima?

sonli, mantiqiy masalani bosqichma-bosqich yechishyo‘li

masalani yechish g‘oyasi

masalaning yechimi

sonli, mantiqiy masalaning muhim qismini yechishyo‘li

122 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 1

Kompyuter lingvistikasi bo‘yicha tadqiqot olib borgan olimlarni belgilang.

J..Martin, G.Belonogov, Ch.Bebbij,R.Piotrovskiy

J..Martin, G.Belonogov, Ch.Bebbij, A.Reformatskiy

J..Martin, G.Ramstedt, Ch.Bebbij, R.Piotrovskiy

J..Martin, G.Belonogov, Ch.Bebbij, G.Ramstedt

123 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 1

Kompyuter lingvistikasi bo‘yicha tadqiqot olib borgan o‘zbek olimlarini belgilang.

A.Qayumov, S.Muhamedov, S.Rizaev, H.Arziqulov

A.Po‘latov, S.Muhamedov, S.Ahmedov, H.Arziqulov

A.Po‘latov, S.Mo‘minov, S.Rizaev, H.Arziqulov

A.Po‘latov, S.Mo‘minov, S.Rizaev, H.Ne’matov

124 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 2

Har bir formula umumiy ma’no nuqtayi nazaridan tekshiriladigan nazariyani ko’rsating

Formal nazariya

Aksiomatik nazariya

Mantiqiy nazariya

Antroposentrik nazariya

125 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 2

O‘zbek tilshunosligida “Kompyuter lingvistikasi” tushunchasini birinchi bo‘lib qo‘llagan olim?

A.Po‘latov

A.Jumaboyev

I.Mo‘minov

S.Muxamedov

126 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006.



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 1

Kompyuter lingvistikasining tushunchaviy apparati qanday elementlarni o’zichiga oladi?

ontologik va eksperimental

ontologik va tadqiqiy

eksperimental va tadqiqiy

ontologik va nazariy

127 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006.



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 2

1974 yilda nechta INFORM-ELECTRO institutida qaysi tarjima tizimlari bo‘yicha ilmiy tadqiqotlarolibborilgan?

fransuzcha-ruscha, inglizcha-ruscha, nemischa-ruscha

fransuzcha-nemischa, inglizcha-ruscha, nemischa-ruscha

nemischa-ruscha, inglizcha-ruscha, nemischa-ruscha

fransuzcha-ruscha, inglizcha-nemischa, nemischa-ruscha

128 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006.



Fan bobi-4: Mashina tarjimasi

Fan bo’limi-5: Tarjima til faoliyatining ko‘rinishi sifatida Inson tarjima faoliyatida umumiy model va uning Mashina tarjimasining asosi sifatida.

Qiyinlik darajasi – 3

1959-yilda qayerda Mashina tarjimasi bo‘yicha laboratoriya ochilgan?

Moskvada

Alma-otada

Toshkentda

Leningradda

129 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 1

Kibernetika qanday fanlar sirasiga kiradi?

Sohalararo

gumanitar

aniq

ijtimoiy

130 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006.



Fan bobi-4: Mashina tarjimasining lingvistik muammolari

Fan bo’limi-6: Tarjima yordamida leksik ekvivalentlarni tanlash usullari va polisemiya. Morfologik va atoqli otlarni tarjima qilishdagi muammolari.

Qiyinlik darajasi – 1

Nelson tarjima tizimidagi matnlar umumlashmasini qanday nomlagan edi?

Gipertekst

ssilka (havola)

Tezaurus

giperssilka (giperhavola)

131 Manba – Rahimov A. Kompyuter lingvistika asoslari. Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-2: Lingvistik bilimlar bazasi

Fan bo’limi: Lingvistik bilimlar bazasi strukturasi: ma’lumotlar bazasi va lingvistik protsessor. Lingvistik ma’lumotlar bazasi: modeli va tiplari.

Qiyinlik darajasi – 1

Information qidiruv tizimida ma’lumotni tavsiflash qanday nomlanadi?

Indekslash

Modellashtirish

Referatlash

dalillash

132 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006.



Fan bobi-4: Mashina tarjimasining lingvistik muammolari

Fan bo’limi-15: Tabiiy va sun’iy tillar. Avtomatlashgan analiz va sintez.

Qiyinlik darajasi – 1

Modellashtirish asosidagi murakkab informatsiontizim …

Algoritm

intellekt

model

gipertekst

133 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006.



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 1

Qaysi tushuncha kompyuter lingvistikasiga tegishli emas?

Tabiiy tillarni me'yorlashtirish

Informatsion qidiruv tizimi

Avtoreferatlash

matnni avtomatik tahrirlash

134 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006.



Fan bobi-5: Kompyuter leksikografiyasi

Fan bo’limi-9: Lug‘at tipologiyasi. Maxsus dasturlar. Matnlarni qayta ishlash tizimida lug‘atlardan foydalanish.

Qiyinlik darajasi – 3

Elektron lug‘atlarni yaratish qaysi tutash sohaga tegishli ?

kompyuter lingvistikasi

matematik lingvistika

Kibernetika

programmalash

135 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-4: Mashina tarjimasining lingvistik muammolari

Fan bo’limi-15: Tabiiy va sun’iy tillar. Avtomatlashgan analiz va sintez.

Qiyinlik darajasi – 1

Tabiiy tillarni qayta ishlashning nechta ko‘rinishibor?

5

4

7

10

136 Manba – Rahimov A. Kompyuter lingvistika asoslari. Toshkent: Akademnashr, 2011



Download 81,11 Kb.
1   2   3   4   5   6   7   8




Download 81,11 Kb.