Kompyuter lingvistikasi




Download 81,11 Kb.
bet4/8
Sana29.12.2019
Hajmi81,11 Kb.
#6177
1   2   3   4   5   6   7   8

Fan bobi-2: Lingvistik bilimlar bazasi

Fan bo’limi-3: Formallashtirish tamoyillari va Lingvistik bilimlar bazasidan foydalanish

Qiyinlik darajasi – 1

Axborot –kompyuter uslubiga quyidagilarda qaysilar kiradi?

rasmiy va ilmiy uslub

publitsistik va ilmiy uslub

faqat so’zlashuv uslubi

publitsistik va so’zlashuv uslubi

82 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-5: Kompyuter leksikografiyasi

Fan bo’limi-9: Lug‘at tipologiyasi. Maxsus dasturlar. Matnlarni qayta ishlash tizimida lug‘atlardan foydalanish.

Qiyinlik darajasi – 2

Wikipedia nima?

virtual qomus

nazariy baza

ilm-fan muammolarini yuzaga chiqaruvchi vosita

elektron lug’at

83 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-4: Mashina tarjimasi

Fan bo’limi-5: Tarjima til faoliyatining ko‘rinishi sifatida Inson tarjima faoliyatida umumiy model va uning Mashina tarjimasining asosi sifatida.

Qiyinlik darajasi – 2

Tilning diskret shakli deganda nima tushuniladi?

nutqdagi ko’rinishi

Lisoniy ko’rinishi

dekodlangan nutq shakli

kodlangan sun’iy til shakli

84 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006.



Fan bobi-4: Mashina tarjimasining lingvistik muammolari

Fan bo’limi-6: Tarjima yordamida leksik ekvivalentlarni tanlash usullari va polisemiya. Morfologik va atoqli otlarni tarjima qilishdagi muammolari.

Qiyinlik darajasi – 1

Hozirgi kunda algoritmik tillar taxminan qancha?

500dan ortiq

300ga yaqin

3000dan ortiq

500 ga yaqin

85 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006.



Fan bobi-4: Mashina tarjimasining lingvistik muammolari

Fan bo’limi-15: Tabiiy va sun’iy tillar. Avtomatlashgan analiz va sintez.

Qiyinlik darajasi – 1

Algoritm asosan qanday shakllarda bo’ladi?

so’z, grafik, psevdokod, programma shaklida

faqat son va formula shaklida

kodlashgan va dekodlashgan

Dasturiy va tabiiy

86 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-4: Mashina tarjimasining lingvistik muammolari

Fan bo’limi-15: Tabiiy va sun’iy tillar. Avtomatlashgan analiz va sintez.

Qiyinlik darajasi – 1

Quyidagi ta’riflardan qaysi biri postulatga taalluqli?

uni tasdiqlash ham, inkor qilish ham mumkin

u boshlanish, davomiylik va yakunlash qismlaridan tashkil to’gan bolib, aksiomaning eng so’ngi bosqichidir.

u aksiomadan farqli ravishda mantiqan keltirib chiqariladi

u aksiomaning o’rganilishi bo’yicha ilmiy metod sifatida shakllangan

87 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006.



Fan bobi-4: Mashina tarjimasining lingvistik muammolari

Fan bo’limi-6: Tarjima yordamida leksik ekvivalentlarni tanlash usullari va polisemiya. Morfologik va atoqli otlarni tarjima qilishdagi muammolari.

Qiyinlik darajasi – 2

Nazariyaning mutlaq to’g’ri, umum tomonidan qabul qilingan formulalari qanday nomlanadi?

nazariyaning teoremalari

nazariyaning aksiomalari

xalqaro qabul qilingan formulalar

nazariyaning postulatlari

88 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-4: Mashina tarjimasining lingvistik muammolari

Fan bo’limi-6: Tarjima yordamida leksik ekvivalentlarni tanlash usullari va polisemiya. Morfologik va atoqli otlarni tarjima qilishdagi muammolari.

Qiyinlik darajasi – 1

Lingvistik universaliyalar nima?

aksiomatik nazariyaning rivoji natijasida barcha tillar uchun xos bo’lgan umumiy qonuniyatlarni aniqlash jarayoni

aksiomatik nazariyaning rivoji natijasida barcha sonlar va formulalar uchun xos bo’lgan umumiy qonuniyatlarni aniqlash jarayoni

aksiomatik nazariyaning rivoji natijasida barcha teoremalar va ta’riflar uchun xos bo’lgan umumiy qonuniyatlarni aniqlash jarayoni

aksiomatik nazariyaning rivoji natijasida barcha grafiklar va dasturlar uchun xos bo’lgan umumiy qonuniyatlarni aniqlash jarayoni

89 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006.



Fan bobi-4: Mashina tarjimasi

Fan bo’limi-5: Tarjima til faoliyatining ko‘rinishi sifatida Inson tarjima faoliyatida umumiy model va uning Mashina tarjimasining asosi sifatida.

Qiyinlik darajasi – 1

Quyidagi elementlardan qaysilari sun’iy intellekt bosqichlarini tashkil etadi?

bilimlar bazasi -masalani yechuvchi tizim- intellektual interfeys

obyekt(inson)- subyekt(dastur)- intellektual interfeys

semantik tarmoq- matn korpusi - intellektual interfeys

model- neyron tarmoqlar- intellektual interfeys

90 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006.



Fan bobi-4: Mashina tarjimasining lingvistik muammolari

Fan bo’limi-6: Tarjima yordamida leksik ekvivalentlarni tanlash usullari va polisemiya. Morfologik va atoqli otlarni tarjima qilishdagi muammolari.

Qiyinlik darajasi – 1

Avtomatik tarjima tizimining nazariy asosini qaysi grammatika tashkil etadi?

transformatsion grammatika

generativ grammatika

konstruktiv grammatika

universal grammatika

91 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-2: Lingvistik bilimlar bazasi

Fan bo’limi-10: Lingvistik bilimlar bazasi strukturasi: ma’lumotlar bazasi va lingvistik protsessor. Lingvistik ma’lumotlar bazasi: modeli va tiplari.

Qiyinlik darajasi – 1

Qaysi tahlil matn muallifini, matnning yozilgan vaqtini aniqlab beradi?

Statistic

Formal

Struktual

Analogik

92 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006.



Fan bobi-4: Mashina tarjimasining lingvistik muammolari

Fan bo’limi-6: Tarjima yordamida leksik ekvivalentlarni tanlash usullari va polisemiya. Morfologik va atoqli otlarni tarjima qilishdagi muammolari.

Qiyinlik darajasi – 1

Mashina tarjimasi sohasining asoschilari kimlar?

kibernetika va matematiklar

dasturchi va informatika o’qituvchilari

tilshunos va adabiyotshunoslar

tilshunos va matematiklar

93 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-4: Mashina tarjimasining lingvistik muammolari

Fan bo’limi-6: Tarjima yordamida leksik ekvivalentlarni tanlash usullari va polisemiya. Morfologik va atoqli otlarni tarjima qilishdagi muammolari.

Qiyinlik darajasi – 1

Mashina tarjimasi bilan parallel ravishda qaysi nazariya shakllandi?

formal grammatika nazariyasi

an’anaviy grammatika nazariyasi

transformatsion grammatika nazariyasi

matematik mantiq nazariyasi

94 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006.



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 2

Matematik lingvistika fani qachondan boshlab mustaqil fan sifatida shakllandi?

1952 –yildan

1816 –yildan

1954 –yildan

1899 –yildan

95 Manba – Rahimov A. Kompyuter lingvistika asoslari. Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 1

Kompyuter lingvistikasi fanining vazifalari qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?

tabiiy va sun’iy tillarning formal modellari algoritmini ishlab chiqarish, til hodisalarini matematik parametrlarda baholash

matematik modellar hajmini oshirish orqali fan taraqqiyotini yangi bosqichga ko’tarish

sun’iy til yaratish; xalqaqro sun’iy intellektlarni ishlab chiqarisni yo’lga qo’yish va tarqatish

aniq fanlarda qo’llaniladigan metodlarni tilshunoslikda qo’llab bo’lmasligini isbotlash va buni ommaga taqdim etish

96 Manba – Rahimov A. Kompyuter lingvistika asoslari. Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-4: Mashina tarjimasi

Fan bo’limi-5: Tarjima til faoliyatining ko‘rinishi sifatida Inson tarjima faoliyatida umumiy model va uning Mashina tarjimasining asosi sifatida.

Qiyinlik darajasi – 1

Mashina tarjimasi bo’yicha dunyodagi birinchi tajriba qachon va qayerda o’tkazildi?

1954 –yilda Jorjtaun universitetida

1952 –yilda Gamburg universitetida

1816 –yilda Oksford universitetida

1899 –yilda Kopengagen struktual tilshunoslik maktabida

97 Manba – Rahimov A. Kompyuter lingvistika asoslari. Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 1

Kompyuter lingvistikasi fanida analiz deganda nima tushuniladi?

tabiiy tilning kompyuterda morfologik, sintaktik va semantik tahlil yordamida tushunilishi

kompyuterda matnning grammatik shakllantirilishi va hosil qilinishi

tabiiy tilni modellashtirib, sun’iy til uchun asos qilib olinish

komyuter tilini o’rganish jarayonida matematik formulalardan foydalanish

98 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 1

Kompyuter lingvistikasi fanida sintez deganda nima tushuniladi?

kompyuterda matnning grammatik shakllantirilishi va hosil qilinishi

tabiiy tilning kompyuterda morfologik, sintaktik va semantik tahlil yordamida tushunilishi

tabiiy tilni modellashtirib, sun’iy til uchun asos qilib olinish

kompyuter tilini o’rganish jarayonida matematik formulalardan foydalanish

99 Manba – Rahimov A. Kompyuter lingvistika asoslari. Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-2: Lingvistik bilimlar bazasi

Fan bo’limi-10: Lingvistik bilimlar bazasi strukturasi: ma’lumotlar bazasi va lingvistik protsessor. Lingvistik ma’lumotlar bazasi: modeli va tiplari.

Qiyinlik darajasi – 2

Kompyuter lingvistikasida qo’llanadigan lingvistik vositalar quyidagilardan qaysi biri?

deklarativ va protsedura metatil

analiz va sintez

morfologiya va sintaksis

dasturiy ta’minot

100 Manba – Rahimov A. Kompyuter lingvistika asoslari. Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-4: Mashina tarjimasining lingvistik muammolari

Fan bo’limi-6: Tarjima yordamida leksik ekvivalentlarni tanlash usullari va polisemiya. Morfologik va atoqli otlarni tarjima qilishdagi muammolari.

Qiyinlik darajasi – 1

Deklarativ deganda nima tushuniladi?

til va nutq birliklari lug’ati, grammatik ma’lumotnomalar, matnlar korpusi

lingvistik ta’minot bazasi boshqaruvchi vositalar (algoritmlar tuzish, dasturlar yaratish, kompyuter analizi va sintezi kabilar)

kompyuterning protssesori, ‘rinter, monitor, klaviatura va operativ xotirasi

o’zbek tili grammatikasining kompyuter modeli

101 Manba – Rahimov A. Kompyuter lingvistika asoslari. Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-4: Mashina tarjimasi

Fan bo’limi-5: Tarjima til faoliyatining ko‘rinishi sifatida Inson tarjima faoliyatida umumiy model va uning Mashina tarjimasining asosi sifatida.

Qiyinlik darajasi – 1

protsedura nima ?

lingvistik ta’minot bazasi boshqaruvchi vositalar (algoritmlar tuzish, dasturlar yaratish, kompyuter analizi va sintezi kabilar)

til va nutq birliklari lug’ati, grammatik ma’lumotnomalar, matnlar korpusi

kompyuterning protssesori, ‘rinter, monitor, klaviatura va operativ xotirasi

vaqt o’tishi bilan o’zbek tilidagi ”Windows”operatsion tizimini shakllanishi

102 Manba – Rahimov A. Kompyuter lingvistika asoslari. Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-2: Lingvistik bilimlar bazasi

Fan bo’limi-3: Formallashtirish tamoyillari va Lingvistik bilimlar bazasidan foydalanish

Qiyinlik darajasi – 1

Kompyuter lingvistikasi quyidagi qaysi fanlar bilan o’zaro aloqada bo’ladi?

semiotika, statistika, kibernetika, ehtimollar nazariyasi

semiotika, statistika, kibernetika, kri’tografiya

mantiq, kri’tologiya, sotsiologiya,

semiotika, statistika, korelyatsiya (qisman)

103 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 2

protsedura nima ?

lingvistik ta’minot bazasi boshqaruvchi vositalar (algoritmlar tuzish, dasturlar yaratish, kompyuter analizi va sintezi kabilar)

til va nutq birliklari lug’ati, grammatik ma’lumotnomalar, matnlar korpusi

kompyuterning protssesori, ‘rinter, monitor, klaviatura va operativ xotirasi

vaqt o’tishi bilan o’zbek tilidagi ”Windows”operatsion tizimini shakllanishi

104 Manba – Pulatov A. Kompyuter lingvistikasi. –Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-2: Lingvistik bilimlar bazasi

Fan bo’limi-3: Formallashtirish tamoyillari va Lingvistik bilimlar bazasidan foydalanish

Qiyinlik darajasi – 1

Deskriptiv xarakter deganda nima tushuniladi?

tavsifiy yondashuv

amaliy tatbiq

miqdoriy tavsif

oddiy tizimda ishlash jarayoni

105 Manba – Rahimov A. Kompyuter lingvistika asoslari. Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-1: Kompyuter lingvistikasi

Fan bo’limi-1: Fanning mazmun va mohiyati

Qiyinlik darajasi – 2

Mantiqiy kategoriyalarga ko’ra subyekt nima?

Ot

Son

Sifat

olmosh

106 Manba – Rahimov A. Kompyuter lingvistika asoslari. Toshkent: Akademnashr, 2011



Fan bobi-2: Lingvistik bilimlar bazasi

Fan bo’limi-10: Lingvistik bilimlar bazasi strukturasi: ma’lumotlar bazasi va lingvistik protsessor. Lingvistik ma’lumotlar bazasi: modeli va tiplari.

Qiyinlik darajasi – 3

Modellashtirish jarayoni quyidagi qaysi unsularni o’z ichiga oladi?

tadqiqotchi- taqdqiqot obyekti- subyekt va obyekt o’rtasidagi munosabatni aks ettiruvchi model

mantiq- mo’ljaldagi ish uchun yaratilgan maxsus kompyuter dasturi- ish yakuni/natija

manba/material- formula-formulani joylashtirish uchun maxsus qoli’

matematik manba-mantiqiy manba- taqdqiqot obyekti-mo’ljaldagi ish uchun yaratilgan maxsus kompyuter dasturi- yakuni bosqich

107 Manba – Po’latov A., Muhamedova S. Kompyuter lingvistikasi. – Toshkent, 2006.



Download 81,11 Kb.
1   2   3   4   5   6   7   8




Download 81,11 Kb.