Qo`shimcha qurilmalar
Kompyuterning funksional imkoniyatlarini kengaytirish maqsadida uning tizimli qismiga ayrim qo`shimcha qurilmalar ulanishi mumkin.
Bunday qurilmalar tarkibiga quydagilar kiradi:
Printer (bosmaga chiqarish qurilmasi) – matnli yokigrafik ko`rinishdagi ma`lumotlarni qog`ozga chiqarish uchun mo`ljallangan.
“Sichqoncha” – ma`lumotlarni kompyuterga kiritishni yengillashtiradi.
Modem – telefontarmoqlari orqali boshqa kompyuterlar bilan ma`lumotlar almashinishda ishlatiladi.
Kompakt disk uchun disk yurituvchi (diskovod) – ma`lumotlarni kompakt disklardan o`qish yoki unga yozish imkonini beradi.
Skayner – grafik, chizma va rasm ko`rinishdagi ma`lumotlarni kompyuter ekraniga tasviriy ravishda ko`cherish imkonini beradi.
Strimer – ma`lumotlarni magnit lentalarida saqlash uchun xizmat qiladi.
Ovozli xarita – ovoz (musiqa, ovoz va h.k.) yozish va eshitishni ta`minlaydi.
Ayrim qo`shimcha qurilmalar hususida keyinchalik batafsilroq ma`lumotlar keltiriladi.
Mikroprotsessor
Kompyuterning eng asosiy elementi, ya`ni “miya”si mikroprotsessor ekanligini ta`kidlab o`tgan edik. Mikroprotsessor hajm jihatdan uncha katta bo`lmagan, atigi bir necha kv. sm.li electron sxema bo`lib, uning ko`magida barcha hisoblashlar hamda ma`lumotlar almashinuvi bajariladi. Mikroprotsessor yuzlab har xil hisoblashlarni bajaradi, uning amallarini bajarish tezligi sekundiga yuz million operatsiyani tashkil qiladi. IBM PC turidagi kompyuterda asosan Intel firmasi ishlab chiqargan mikroprotsessorlar o`rnatiladi. Ba`zi kompyuterlarda AMD, Gyrix, IMB firmalarining mikroprotsessorlari ham ishlatiladi. Intel firmasining birinchi unversial Intel-4004 mikroprotsessori 1970 yilda ixtiro qilingan bo`lib, 4 bitli so`zlar ustida sekundiga 8000 amal amal bajara olish qobiliyatiga ega edi. Intel – 4004 4 Kbayt hajmli mikroprotsessorlar dasturlovchi kalkulyatorlar uchun mo`ljallangandir. 1978 yilda ishlab chiqilgan 16 bitli so`zlar bilan 1 Mbaytli xotiraga ega bo`lgan Intel – 8086 protsessorlari IBM PC/XT kompyuterlarida qo`llaniladi boshlanadi. Keyinchalik o`rtacha har 4 yilda mikroprotsessorlarning yangi – 80286, 80386, 80486 modifikatsiyalari ishlab chiqilib, ular bir-biridan taktli chastotasi tezligi va xotira hajmi bilan farqlanadi. 1993 yil may oyida Pentium mikroprotsessori ishlab chiqildi, hozirgi paytda ularning tezligi 450 Mgts ga, hajmi 16 Gbaytga yetgan modifikatsiyalari majud7.
1.2 Hisoblash tarmoqlarini tashkil qilish tamoyillari
Informatsion texnologiyalarda port – bu yuborilayotgan va qabul qilinayotgan axborotlar o`rtasidagi bog`lanishni tashkil etadi (mantiqiy yoki fizik).Odatda quyidagilar:
|
