• Deshifrator (DSH)
  • 1.4.4. Mikroprotsessorning ichki qiymatlar shinasi (interfeysi).
  • Boshqarish sxemasi, boshqaruvchi qurilma (BQ)




    Download 2,97 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet29/123
    Sana09.02.2024
    Hajmi2,97 Mb.
    #153799
    1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   123
    Bog'liq
    AMV majmua

    1.4.3. Boshqarish sxemasi, boshqaruvchi qurilma (BQ). 
    MP da BQ ning roli juda ham muhimdir. BQ MP ning hamma bloklarini talab bo’yicha ketma-
    ketlik bilan ishlashini ushlab turadi.[1] 
    BQ ko’rsatmasi bo’yicha BRg dan navbatdagi buyruqni chaqirib olinadi, berilganlarni nima qilish 
    kerakligi aniqlanadi, keyin esa qo’yilgan masalani yechish uchun ketma-ket harakatlar ishlab 
    chiqiladi. Odatda BQ ning ishlashi programmalashtirilgan bo’ladi. BK ni MP ning ichidagi 
    kichkina MP desak bo’ladi. 
    Deshifrator (DSH). Deshifratorning asosiy vazifasi BRg dagi buyruqni dekodlashdir. 
    Dekodlagandan keyin BQ o’zidan buyruqni bajarish kerakligi tug’risida xabar beradi. 
    BQ ning ishlashi taymer bilan bog’langan. Qabul qilinayotgan taktli xabarlarni BQ ko’p fazali 
    sinxrosignallarga (sinxroxabarlar) aylantiradi. Bu yerda F1 va F2 fazali xabarlar ishlab chiqiladi. 
    Boshqaruvchi qurilma yoki bu fazada sinxroxabar ishlab chiqadi va shu vaqtda xotira yoki kirish-
    chiqish qurilmalari tashqi qurilmalariga chiqish xabarlari ishlab chiqadi. Yuqorida keltirilgan 
    ishlardan tashqari BQ yana quyidagi maxsus vazifalarni bajaradi: manbani ketma-ketlik bilan 
    ulashni boshqarish, vaqtincha to’xtatish (uzish) jarayonini boshqarish. BK boshqa qurilmalar 
    qachon va qanday ketma-ketlik bilan ichki qiymatlar shinasidan foydalana olishliliga qaror qabul 
    qiladi. 
    1.4.4. Mikroprotsessorning ichki qiymatlar shinasi (interfeysi). 
    MP ning tuzilish sxemasi shuni ko’rsatadiki, ya’ni 8-razryadli ichki qiymatlar shinasi ALQ va 
    registrlarni biri-
    biri bilan bog’laydi va MP ning ichki qiymatlarini uzatib turadi. 
    MP ning har bir funktsional bloki qiymatlar ichki shinasi bilan ulangan. Lekin BQ dan xabar 
    olmagunicha undan foydalana olmaydi. Ichki qiymatlar shinasi ikki tomonlama aloqa qiladigan 
    yo’ldir. Shinalar bo’yicha alohida bitlar emas, berilgan so’zlar uzatiladi. 
    Stek
    . Stek MP ning ichki registrlari yig’indisidan tashkil etiladi yoki bo’lmasa stek tashqi operativ 
    xotirani ayrim ajratilgan qismida bajariladi va ixtiyoriy tanlanadigan xotira qurilmasining tarkibiga 
    kiradi. Stekga 
    murojaat qilish va unga adreslash stekning ko’rsatuvchi registri orqali amalga 
    oshiriladi. 
    Stekning yacheykasiga ma’lumotlar ketma-ket joylashtiriladi. Stekdan ma’lumotlar 
    joylashtirilganga teskari bo’lgan tartibda olinadi. Ya’ni birinchi yozilgan ma’lumot, adres, operand 
    oxirida o’qiladi (chaqiriladi). Oxirgi yozilgan ma’lumot, adres esa birinchi chiqariladi. Stekni 
    misoli ingichka idishga o’xshatsak bo’ladi. Unga birinchi solingan olmani faqat hamma olmalarni 
    olgandan keyingina olishingiz mumkin. Oxirgi s
    olingan olma esa birinchi bo’lib olinadi. Bunday 
    xotirani LIFO (Last - Ln First - But 
    – oxirida kirdi – birinchi chiqdi) deyiladi. Stekning xotirasi 
    podprogrammalar bilan ishlaganda, vaqtincha to’xtatishda, translyatorlarni tuzishda va shunga 
    o’xshashlarda xizmat qilishda juda qulaydir. XM ni vaqtincha to’xtatganda uning xotirasini


    markaziy protsessorini tashqi periferiya ixtiyoriga berilganda tugallanmagan amalning natijasini 
    yo’qotib qo’ymaslik uchun hamda vaqtincha to’xtatilgan programmaning qaysi adresdan boshlab 
    bajarish kerakligini stek tashkil etib beradi. Ya’ni stekka navbatda bajarilishi kerak bo’lgan 
    programmaning, podprogrammaning adresi yozib qo’yiladi. Bularning hammasi stekni 
    ko’rsatkich registri (SV) orqali amalga oshiriladi. 
    Stekning ko’rsatkich registri stekning o’zgaruvchi cho’qqisi (balandligi) adresini o’z ichiga oladi. 
    Buyruq bajarilishi jarayonida stek ko’rsatkichining, qiymati avtomatik ravishda bittaga (agarda 
    xotira bir baytli so’z bo’lsa), ikkitaga ko’payib yoki kamayib turadi (agarda xotirada ikki baytli 
    so’z bo’lsa va shunga o’xshash). 
    Yangi so’z yuklanishi kerak bo’lsa, avvalo ZR ning qiymati, faqat keyingina esa bu so’z 
    modifikatsiyalangan SP ko’rsatgan yacheykaga yoziladi. 
    Stekdan so’zni chiqarib olishda avvalo SP ko’rsatib turgan yacheykaning qiymati o’qiladi, faqat 
    keyingina esa ZR ning qiymati bittaga ortadi. 
    Indeksli registrlar (IR). Indeksli registrlar kanalining programmasida umumiy registrlardek 
    ishlatiladi. Undan tashqari, indeksli registrdan xotiradagi operandlarni adreslash uchun 
    foydalaniladi. Indeksli adreslash turlari sifatida IR yordamida avtoinkrementli indeksli adreslashni 
    o’tkazish mumkin. Bu massivdagi qiymatlarni qayta ishlashga juda qulaydir. 
    Niqobli solishtiruvchi registr (NSR). Bu registr kanalning programmasida umumiy registrlardek 
    yoki niqobli solishtirish uchun ishlatiliishi mumkin. Xotiraga to’g’ridan-to’g’ri tushishda niqobli 
    solishtirish uchun ishlatiladi. Niqobli solishtirish ajratilgan baytning razryadlarini (operandni, 
    buyruqni yoki uzatilayotgan bayt
    ni) avvaldan berib qo’yilgan qiymat bilan solishtirishga imkon 
    beradi. Buning uchun NSR ni katta baytiga operatorni qiziqtiradigan razryadini ajratuvchi niqob 
    yuklanadi, bu registrning kichkina baytiga esa solishtiruvchi qiymat yuklanadi. (1.8-rasm). 


      
    1.8-rasm. Niqobli solishtiruvchi registrni niqobli solishtirish uchun 
    foydalanish jarayoni.

    Download 2,97 Mb.
    1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   123




    Download 2,97 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Boshqarish sxemasi, boshqaruvchi qurilma (BQ)

    Download 2,97 Mb.
    Pdf ko'rish