6.4-rasm.
K580BI53 seriyasidagi taymerning va
K580BH59 seriyadagi
darajali uzilishlar kontrollerining sxematik k
ơrinishi.
Masalan K580VI53 taymeri 3 ta bir-biriga b
og’lik bơlmagan 16 razryadli
ayiruvchi sanash qurilmalaridan iborat. Ular 2/10 lik va 2
lik sanoq sistemalarida
ishlashi mumkin. Xar bir sanash qurilmasini bir necha ish rejimidan (mul`tivibrator,
yakkavibrator, tu
g’ri impul`slar generatori va x.k.) biriga programmlashtirish
mumkin. Xar bir sanash qurilmasi Ci
– impul`slar kirishiga, Ui –boshqarish kirishiga
va OUTi
– chiqish signaliga ega.Taymerni programmalash davomida uning sanash
qurilmasiga 16 razryadli son yoziladi. Ui-boshqarish singnali ruxsati bilan Ci-
kirishidagi xar bir impul`s sanash qurilmasidagi sonni bittaga kamaytiradi va
u “0”
soniga yetganda OUTi
– chiqishida ish rejimiga mos bơlgan singnal xosil bơladi.
Masalan, taymer schetchiklaridan birini impul`slar ketma-ketligi ko'rinishidagi
signal beruvchi,
«Elektronika NSTM-01» robotining chiziqli xarakat yuritmalari yơl
datchikiga, ulash mumkin.
Darajali uzilishlar kontrolleri (DUK) mikroprotsessorli
boshqarish
sistemalarida apparat vositalari va programma asosida xosil qilinadigan turli uzilish
sơroqlariga (asosiy programmani vaqtincha tơxtatib, uzilish sơrog’iga mos
programmani ishga tushirish va u bajarib
bơlingandan sơng asosiy progammani
uzilish
bơlgan joyidan davom ettirish) xizmat kơrsatish uchun mơljallangan. DUK
ning ishlash prinsipi bilan tanishishni K580VN59 katta
integral sxemasi misolida
k
ơramiz (6.5-rasm). Xar bir DUK 8 ta uzilish so’rog’iga (IR0, IR1,..., IR7) xizmat
k
ơrsata oladi.
T
OUTO
OUT1
OUT2
U
cc
Д0
.
.
Д7
А0
А1
CS
RD
WR
C
0
У
0
C
1
У
1
C
2
У
2
DUK
INT
IR0
IR1
IR2
IR3
IR4
IR5
IR6
IR7
U
cc
GND
Д0
.
.
Д7
А0
CS
INTA
RD
WR
CASO
CAS1
CAS2
MS
6.5-ra
sm. “Elektronika NSTM-01" roboti impul`sli datchigining ishlash
prinsipi.
Bir nechta DUKlarni kaskadlash sxemasi orqali ulash bilan 64 tagacha
uzilish
sơrog’iga xizmat kơrsatuvchi sxemani xosil qilish mumkin. CAS0, CAS1,
CAS2 - kaskadlash sxemasi b
ơyicha ulanish kirishlari. Bunday sxemada bitta DUK
yetakchi, qolganlari ergashuvchi xisoblanadi. Ularning yetakchilik yoki
ergashuvchanlik maqomi MS kirishi orqali
ơrnatiladi. INT, INTA – mikroprotsessor
bilan bo
g’lanish singlari.
Biror
IRi-kirishi orqali uzilish
sơrog’i kelganda DUK mikroprotsessorga
INT orqali uzilish
sơrog’i yuboradi. Mikroprotsessor
bajarayotgan komandasini
oxiriga yetkazib, uzilishga tayyorlik singnali INTA ni DUKga uzatadi va undan 3
baytli podprogrammaga
ơtish komandasini qabul qiladi. Bu podprogrammada
kelgan uzilish s
ơrog’iga mos xizmat kơrsatish programmasi joylashgan bơladi. 6.6-
rasmda taymer va DUKning mikroprotsessorli sistemaning adreslar, ma`lumotlar va
boshqarish shinalariga ulanish sxemasi keltirilgan.
6.6
– rasm. Taymer va DUKni sistema shinalariga ulanish sxemasi
U
п
(0,4мм)
+5В
U
п
t
1
2
3
Raz’yomga
BSh
АSh
1
