|
Korpus lingvistikasi book · October 022 citation reads 1,207 authorBog'liq AbjalovaM.KorpLing.Uslubiyqollanma (1)Manzura Abjalova
~ 44 ~
3)
asl matndagi ikkita gap bitta gapga tenglashtirilib tarjima qilnai;
4)
ikkita gap bitta gap bilan tarjima qilinadi, ammo gaplarning ichki
chegarasi asliy matndagi bilan tarjima matndagi gaplarga mos kelmaydi;
5)
asl matndagi gap tarjima qilinmaydi, chunki mazmunan buning
hojati bo‘lmaydi;
6)
tarjima matnidagi gap asliy matnda bo‘lmasligi mumkin
41
Tarjima jarayoni nozik ish hisoblanadi. Asliy matndagi mazmun
tarjima matnida o‘z ifodasini topishi kerak. Muayyan qo‘shimcha boshqa
tilda bir necha qo‘shimcha yoki predloglarga mos kelishi mumkin.
Masalan, -ning qaratqich kelishigi ingliz tilida
’s
va
of
predlogi bilan,
-
ga, -gacha, uchun
kabi grammatik ifodalar
to
predlogi yordamida tarjima
qilinishi mumkin. Bunday klauzlar bilan birga so‘zlarda ham shunday
muammo uchraydi. Masalan, ingliz tilidagi
like
so‘zi
yoqtirmoq
va
kabi,
-dek, o‘xshab
birliklarning tarjimasi bo‘lib keladi.
PKni yaratish uchun asliy til va uning tarjimasining mavjudligi
yetarli emas. Asosiy masala asliy tildagi fragmentning tarjima tilda o‘z
ifodasini topishi hisoblanadi. Mana shu maqsadda moslashtirish (ingl.
alignment
) jarayoni qo‘llaniladi. Natijada parallel matnlardagi bir xil
fragmentlar bir-biriga qiyosan taqdim etiladi.
Muvofiqlashtirishning quyidagi turlari mavjud:
– so‘zma-so‘z muvofiqlashtirish
(word alignment) – eng ideal, ammo
eng katta muammo tillardagi leksemalar, frazemalar, so‘zshakllari har
doim ham o‘z muqobiliga ega bo‘lavermaydi. Dastlabki mashina
tarjimalari so‘zma-so‘z tarjimani amalga oshirgan.
– gaplarni muvofiqlashtirish
(sentence alignment) – nisbatan
samarali usul.
– abzats bo‘yicha muvofiqlashtirish
(paragrapf alignment).
Muvofiqlashtirish masalasi bilan birga yana bir muammo
ko‘ndalang bo‘ladi: bimatnlarning o‘zaro mos bo‘lmay qolishi.
Tarjimonlar senzuraga yo‘l qo‘ymaslik, matnlarni qisqartirish, bir qancha
gapni tarjimada bitta gap bilan ifodalash, tarjimaga ijodiy yondashish
41
Зубов А. В., Зубова И. И. Информационные технологии в лингвистике: учеб. пос. М.:
Издательский центр «Академия», 2004.
|
| |
