• Ta’limiy korpus hajmi. Ayni damda oʻzbek tili ta’limiy korpusi lingvistik ma’lumotlari hajmi quyidagi koʻrsatkichga ega: № Baza birligining nomi
  • KORPUS LINGVISTIKASI Manzura Abjalova
  • Amaliy natija.
    		•

    Korpus lingvistikasi book · October 022 citation reads 1,207 author




    Download 4,46 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet40/76
    Sana31.05.2024
    Hajmi4,46 Mb.
    #258257
    1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   76
    Bog'liq
    AbjalovaM.KorpLing.Uslubiyqollanma (1)

    Manzura Abjalova
     
     
    ~ 52 ~ 
    Mazkur imkoniyatlar korpus ruknlari doirasida namoyon boʻladi. 
    Misol tariqasida korpusning “Lugʻatlar” ruknidagi qidiruv satriga 
    “
    hayotimizda
    ” soʻzshaklini yozib natijani koʻramiz: 
    1)
    “soʻz tarkibi” – avtomatik morfologik tahlil natijasida 
    “hayotimizda” soʻzshaklining asosi “hayot” ekanligi ma’lum boʻladi; 
    2)
    “Soʻz boʻgʻinlari” ajratib koʻrsatildi; 
    3)
    hayot 
    soʻzining izohi taqdim etildi; 
    4)
    zid ma’noli shakllari mavjud emasligi ma’lum boʻldi; 
    5)
    hayot 
    lemmasining ma’nodoshlari taqdim etildi: 
    tirik, turmush, 
    umr; 
    6)
    talaffuzdoshi (paronimi) mavjud emasligi aniqlandi
    . 
    4-rasm. Oʻzbek tili ta’limiy korpusi “Lugʻatlar” ruknida 
    “hayotimizda” soʻzshakli qidiruvi natijasi 
     
    Mazkur misoldan anglashilganidek, ta’limiy korpus tarkibida 
    sinonimayzer dasturi mavjud boʻlib, boshqa resurslarga bogʻliq 
    boʻlmagan holda sinonimlar bazasidan nomorfologik, ya’ni soʻzning 
    lemmasiga tayanib uning ma’nodoshi taqdim etiladi.
    Ta’limiy korpus hajmi. 
    Ayni damda oʻzbek tili ta’limiy korpusi 
    lingvistik ma’lumotlari hajmi quyidagi koʻrsatkichga ega: 
    № 
    Baza birligining nomi 
    soni 
    1 
    kitoblar 
    184 
    2 
    Internet matnlari 
    4 78 908 
    3 
    soʻz turkumlari teglangan soʻzlar 
    36 897 

    KORPUS LINGVISTIKASI
     
    Manzura Abjalova
     
    ~ 53 ~ 
    4 
    gaplar 
    5 600 015 
    5 
    kontekstlar 
    5 562 202 
    6 
    izohlangan soʻzlar soni 
    4575 
    7 
    iboralar 
    1384 
    8 
    so‘zlarning darajalanish qatori 
    413 
    9 
    sinonim soʻzlar 
    993 
    10 antonim soʻzlar 
    870 
    11 paronim juftliklar 
    558 
    12 omonimlar 
    1636 
    13 “Ona tili qomusiy lug‘ati”dagi tushunchalar 
    1636 
    Amaliy natija. 
    Bir necha yillar davomida olib borilgan tadqiqotlar 
    va 2020-2021-yillardagi amaliy sa’y-harakatlar natijasida Toshkent 
    davlat oʻzbek tili va adabiyoti universiteti Kompyuter lingvistikasi va 
    raqamli texnologiyalar hamda Amaliy tilshunoslik va lingvodidaktika 
    kafedralari hamkorligida AM-FZ-201908172 raqamli “O‘zbek tilining 
    ta’limiy korpusini yaratish” mavzusidagi amaliy loyiha doirasida 
    OʻZBEK TILINING TA’LIMIY KORPUSI yaratildi. Bugungi kunda 
    mazkur korpusda
    1) mosfoanalizator (avtomatik morfologik tahlil); 
    2) soʻz(shakl)ni boʻgʻinlarga ajratish; 
    4) izoh (lar)ini taqdim etish; 
    5) antonimlarini koʻrsatish; 
    6) sinonimizator (qidiruvga yozilgan soʻzga uning ma’nodoshlarini 
    taqdim etish dasturi); 
    7) omonimshakllarni taqdim etish; 
    8) soʻzning talaffuzdosh (paronim)ini uning izohi bilan berish; 
    9) qidiruvga berilgan soʻz bilan bogʻliq “Ona tili qomusiy 
    lugʻati”dan ma’lumotlarni taqdim etish; 
    10) qidiruvga berilgan soʻz qatnashgan iboralarni koʻrsatish; 
    11) uning turli xususiyatlari boʻyicha darajalanish qatorini namoyish 
    etish imkoniyatlari mavjud. 


    Download 4,46 Mb.
    1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   76




    Download 4,46 Mb.
    Pdf ko'rish
    Bosh sahifa
    Aloqalar
        Bosh sahifa
    Dərs
    Mühazirə
    Qaydalar
    Referat
    Xülasə
    Yazı


    Korpus lingvistikasi book · October 022 citation reads 1,207 author

    Download 4,46 Mb.
    Pdf ko'rish