|
Korpus lingvistikasi book · October 022 citation reads 1,207 authorBog'liq AbjalovaM.KorpLing.Uslubiyqollanma (1)KORPUS LINGVISTIKASI
Manzura Abjalova
~ 63 ~
bilan bog‘liq manbalarni qulay va tezkor olish mumkin bo‘lgan elektron
ma’lumotlar bazasi hisoblanadi.
Jahon tilshunosligida hozirgi kunga qadar mualliflik manbalarini
yaratish borasidagi tadqiqotlar amalga oshirilmoqda. Xususan, 1956-
1961-yillarda Pushkin tilining lug‘ati, shuningdek, alohida asarlarning
lug‘atlari, masalan, 1978-yilda Lev Tolstoyning “Urush va tinchlik”
46
romanining chastotali lug‘ati nashr etildi. 1981-yilda R.Qo‘ng‘urov va
S.Karimovlar tomonidan “Zulfiya poeziyasining lug‘ati. Konkordans”
tuzilgan. 1986-yilda esa S.Rizayev va N.Bo‘ronovlar tomonidan
“A.Qahhor “Sinchalak” povesti tilining chastotali lug‘ati” yaratilgan.
Bunday tadqiqotlar, shubhasiz, dolzarb hisoblanib, hozirgi kunda
yozuvchilarning zamonaviy mualliflik korpuslarini yaratish borasidagi
izlanishlarning shakllanishiga zamin bo‘lgan.
Umuman, mualliflik korpuslarini yaratish asosi mualliflik
lugʻatlarining tuzilishi bilan bogʻliq va MK yaratish ishlari shakllanishi
oʻz tendensiyasiga ega. Buni quyidagicha aks ettirish mumkin:
1.2.1-rasm. Mualliflik korpuslarining yaratilish tendensiyasi
Rus adiblarining mualliflik korpuslari bo‘yicha izlanishlar nafaqat
rus tilshunosligida, balki jahon korpusshunosligida shiddat bilan
rivojlanib, uning taraqqiyoti natijasida juda ko‘plab ijodkorlarning
elektron lug‘at va korpuslari yaratildi. Mualliflik korpuslarining
yaratilishi bir qancha yozuvchi, shoir tili konkordansini tuzish, milliy
korpusda ularning asarlari bazasini yaratish imkonini berdi. Bu borada
rus korpus lingvistikasida amalga oshirilgan ishlar va erishilgan yutuqlar
diqqatga
sazovor.
Xususan,
A.P.Chexov,
A.S.Pushkin,
F.M.Dostoyevskiylarning
korpuslari,
M.V.Lomonosov
nomidagi
46
Rus tilining milliy korpusi. Электрон ресурс: http://www.ruscorpora.ru/search (murojaat
vaqti 15.03.2022).
|
| |
