Yuklamani aktiv qarshilikdan iborat deb qaraymiz va
ishlash prinsipini
o‗rganamiz. Chiqishdagi kuchlanish
U
0
xuddi to‗g‗irlagichning nol
chiqishli ikki yarim davrli sxemasidan chiqadigan
kuchlanishgao‗xshab bir tomonli kuchlanishdan iboratdir (1.6-rasm).
1.2.2.-rasm. Chiqishdagi kuchlanish U
0
xuddi to‘g‘irlagichning
nol chiqishli ikki yarim davrli sxemasidan chiqadigan kuchlanishga
o‘xshab bir
tomonli kuchlanishdan iboratdir
D
1
,
D
2
diodlar 0 –
t
1
vaqt oralig‗ida ochiq, chunki
U
2
kuchlanish
musbat yarim davrli kuchlanishdan iborat. Shuning uchun xuddi shu
davrda musbat yarim davrli kuchlanish
U
0
chiqishda hosil bo‗ladi.
D
1
,
D
2
ochiq diodlar transformatorning ikkilamchi chulg‗amini
R
yuk
yuklama bilan bog‗laydi va
chiqishdagi
U
0
kuchla-nishning kattaligi va qutbi
U
2
kuchlanish bilan
mos keladi.
U
1
kuchlanishda
manfiy yarim davr kelganda
transformatorning ikklamchi chulg‗amida
U
2
teskariga o‗zgaradi (
t
1
–
t
2
, vaqt oralig‗ida). Bu kuchlanishning ta‘sirida
D
3
,
D
4
diodlar ochiq,
tok o‗tadi, natijada to‗g‗rilagichning chiqishida xuddi avvalgiga
o‗xshagan bir tomonli kuchlanish hosil bo‗ladi.
Avvalgi yarim
davrdagi kuchlanishning amplitudasi, shakli navbatdagiga o‗xshagan
bo‗lganligi uchun chiqish kuchlanishining o‗rtacha
qiymati U
0
orqali
aniqlanadi.
To‗g‗rilangan kuchlanishning o‗rtacha qiymati
U
0
bilan
transformator-ning ikkilamchi chulg‗amidagi ta‘sir etuvchi kuchlanish
orasidagi munosabat ikki yarim davrli nol chiqishli to‗g‗rilagichdagiga
o‗xshagan bo‗ladi, ya‘ni
U
0
= 0,9·
U
2
.
Yuklamadan oqayotgan
I
0
tok navbatma-navbat
D
1
,
D
2
va
D
3
,
D
4
diodlardan oqadi, shuning uchun har bir
dioddan oqadigan ortacha
tokning qiymati
I
o‘rt
=
I
0
/2.
Yopiq dioddagi teskari kuchlanishning maksimal qiymati:
U
max
=
√ U
2
=
U
0
Bu
kuchlanish
nol
chiqishli
ikki
yarim
davrli
to‗g‗rilagichnikidan ikki barobar kichkina. Bu sxemada diodlarning
soni ko‗pligiga qaramasdan avvalgi sxemaga nisbatan sodda tuzilgan
va teskari kuchlanishning maksimal qiymati kichkina bo‗l-ganligi
uchun bular kichik va o‗rta quvvatli to‗g‗rilagichlarda ishlatiladi.
