192
moliyalashning zaruriy sharti hamda davlat
organlari, tarmoqlar va idoralar tomonidan
bitiruvchilarning tegishli malakasini rasmiy tan
olishdir.
ixtisoslashtirilgan o„qitishni samarali yo„lga
qo„yishga, buning uchun diplomlarni
nostrifikatsiyalash,
stajirovka
tizimini
qo„shgan holda jahon ta‟lim salohiyatidan
foydalanishga imkon beradi.
Geoaxborot
ta‟limining
o„quv-uslubiy
materiallar
(darsliklar,
ma‟lumotnomalar,
qo„llanmalar va h.k.) bilan muntazam kam
ta‟minlanishi
bugungi kunda eng murakkab
masalaga aylandi hamda GATning texnologik
va axborot rivojlanishining jahon darajasi bu
muammoni deyarli hal qilib bo„lmaydigan
ahvolga olib kelmoqda.
O„zbekistonda telekommunikatsiya va
tarmoqli texnologiyalarning rivojlanishi
ta‟limning
geoaxborot
resurslarini
o„zlashtirishni tashkil etish, internet tizimidan
doimiy ravishda to„ldirish, yangi axborot
ta‟lim texnologiyalaridan foydalanish o„quv
materiallari bilan samarali axborot
almashinishni yo„lga qo„yishga, masofaviy
geoaxborot ta‟lim
dasturini ishlab chiqish va
amalga oshirishga o„tishga, elektron o„qitish
vositalarini ko„paytirish va tarqatishga
imkon beradi.
Yuqorida keltirilganlardan ayon bo„ladiki, barcha darajalardagi
geoinformatika sohasida ta‟lim faoliyatini kengaytirmasdan va
mustahkamlamasdan, o„quv dasturlari va materiallarini tuzishga fanlararo
yondashuvni rivojlantirmasdan hamda malakali geoaxborot kadrlari tayyorlash
tizimini yaratishga butun davlat GAT jamiyatining intellektual
salohiyatini,harakat va vositalarini muvofiqlashtirmasdan turib yaqin kelajakda
oliy ta‟lim bu sohadagi mehnat bozorining mutaxassislarga bo„lgan
talabini
qondira olmaydi.
Jahon tajribasi ko„rsatadiki, GAT texnologiyalari va raqamli geofazoviy
ma‟lumotlarning rivojlanishi, ularning qo„llanish sohalarining kengayishi
jamoatchilik faoliyati va ta‟limning o„ziga xos alohida turining, ishlab
chiqarish va iste‟molning mustaqil tarmog„ining, geoaxborot industriyasi deb
nomlanadigan tarmoqning shakllanishiga olib keladi. Geoaxborot nuqtai
nazaridan rivojlangan davlatlarda bu geoaxborot infratuzilmalari (GAI) ni
yaratish va rivojlantirish dasturlarini shakllantirishda o„zining yorqin ifodasini
topadi. Aynan shu narsa GAT industriyasining
vujudga kelishi va mavjud
bo„lishining moddiy asosi bo„lib hisoblanadi.
193
Geoaxborot kadrlarini kasbiy tayyorlash yo„nalishlari va mazmunini
aniqlash kontekstida qayd qilish zarurki, GAT industriyada quyidagi kasbiy
faoliyat turlari bo„yicha mutaxassislar faoliyat yuritishlari zarur:
– birlamchi raqamli geofazoviy ma‟lumotlarni to„plash, yangilab turish
va taqsimlash;
– geofazoviy ma‟lumotlar bazalarini loyihalash;
– geografik axborot tizimlarini loyihalash;
– geoaxborot
loyihalarini rejalashtirish, boshqarish va ma‟murlashtirish;
– GATni ishlab chiqish, ekspluatatsiya qilish va rivojlantirish;
– geoaxborot xizmatlari marketingi va tarqatish;
– GAT texnologiyalariga o„qitish va kasbiy geoaxborot ta‟limi.
Shunday qilib, geoaxborot tizimlari geofazoviy ma‟lumotlar va umuman
geoinformatikaning kelgusida yuksak darajada rivojlanishi, avvalo, ushbu soha
uchun yuqori malakali kadrlar tayyorlash zaruriyati bilan uzviy bog„liqdir.
Aynan shunday mutaxassislar mamlakatda mustahkam GAT industriyasini
vujudga
keltirib, iqtisodiyotning barcha tarmoqlarida bu tizimning
muvaffaqiyat bilan ishlashini ta‟minlaydilar.
