|
Inson - turmush rivojlanishi oliy bosqichi bilan singib
ketgan mavjudot, ijtimoiy-tarixiy faoliyat subyekti. InsonBog'liq Ma\'naviyat asoslari. Hamdamova MInson - turmush rivojlanishi oliy bosqichi bilan singib
ketgan mavjudot, ijtimoiy-tarixiy faoliyat subyekti. Inson tizim
hisoblanadi, bunda jismoniy va ruhiy, jinsiy asoslanganlik va
tan olingan shakllanganlik, tabiiylik, ijtimoiy va ma’naviylik
yaxlit bir butunlikni hosil qiladi. Inson bir qator fanlaming
o‘rganish
obyektidir:
masalan,
antropologiya,
tafakkur
falsafasi, odam
anatomiyasi, psixologiya, sotsiologiya,
pedagogika va boshqalar.
Insoniylik (gumannost lotincha
humanus-insoniy) -
insonni sevish, insonning qadr-qimmati, iztiroblarini hurmat
qilish;
hamkorlik,
birga
ishtirok
etish,
yordamlashish
jarayonidagi muloqot va bu faoliyat jarayonida amalga
oshiriladi. Insoniylik bilan kelisha olmaydigan har qanday
faoliyat g‘ayriaxloqiy hisoblanadi, hattoki, «insoniyatga qarshi
jinoyat» tushunchasi ham paydo bo‘lgan.
Insoniylashtirish - jamiyatda insonparvarlik amallarini
kuchaytirish, umuminsoniy qadriyatlami qaror toptirish,
muloyimlik va insoniylik bilan uyg‘unlashgan holdagi
tugallangan estetik shaklga ega bo‘lgan insoniy qobiliyatlami
yuqori madaniy va axloqiy darajada rivojlantirish demakdir.
Insonparvarlik («inson» arabcha; «parvar» fors-tojikcha;
«lik»-o‘zbekcha ko‘plik qo‘shimchasi bo‘lib - kishiga
g ‘amxo‘rlik, gumanizm) odamzodning qadri, uning erkinligi
qobilyatlari har tomonlama nomoyon bo‘lishi uchun kurashish,
insonning baxt-saodati, teng huquqliligi, adolatli hayotini
ta’min etishga intilish, insoniylikning barcha tamoyillari
yuzaga chiqishiga shart-sharoitlar yaratish
ma’nosini
anglatadi.
6
Buyuk
adiblarimizning
fikricha,
|
| |
