insonparvarlik
-
insonning sharafi, vijdoni va imonning mahsuli hisoblanadi.
Insonparvarlik g‘oyalari, baxt-saodat va adolatga erishish
orzu-havaslari, xalq og‘zaki ijodiyotida, adabiyotda, diniy
falsafiy, pedagogik ta’limotlarda uzoq o‘tmishdan beri o‘z
aksini topib kelmoqda.
Insonparvar ta ’lim - umuminsoniy qadriyatlar, insonning
hayoti va sog‘lig‘i, shaxsning erkin rivojlanishi ustuvorligi
tamoyillariga asoslangan ta’limdir.
0 ‘zbekistonda ta’lim-tarbiya tizimini insonparvarlashtirish,
umuman, jamiyatni insonparvarlashtirishning ajralmas tarkibiy
qismidir. Bu borada amalga oshirilishi zarur bo‘lgan
tadbirlardan biri uzluksiz ta’limni insonparvarlashtirishning
asosiy tamoyillarini ishlab chiqishdir. Bu esa ta’lim-tarbiya
tizimini insonparvarlashtirish uni qayta qurishning eng asosiy
va markaziy muammolaridan biridir.
Uzluksiz ta’lim-tarbiya tizimini insonparvarlashtirish keng
dunyoqarashli va ma’rifatli, aql-idroki mukammal, ma’naviy-
axloqiy jihatdan barkatnol, ruhan tetik, o‘z mamlakati va uning
jahon hamjamiyatida tutgan o‘mi va rolida o‘zining fuqarolik
mas’uliyatini to‘g‘ri va to‘la anglab yetgan imonli, komil inson
shaxsini tarbiyalash maqsadlaridan kelib chiqadi.
Ta’limni insonparvarlashtirishning markaziy masalasi yoshlarda
yuksak axloq va fuqarolik sifatlarini shakllantirish, insonning or-
nomusi, sha’ni va mas’uliyati kabi tuyg‘ulami, vatanparvarlikni,
ma’naviy-ruhiy fazilatlami tarbiyalashdan iboratdir.
Ta’limni insonparvarlashtirish ta’lim va tarbiyaning
insonparvarlik
vazifasini
amalga
oshirishning
muhim
omillaridan biridir. U tashkiliy, uslubiy, huquqiy-me’yoriy,
pedagogik-psixologik tadbirlami o‘z ichiga qamrab oladi.
Bunday tadbirlar majmuasi insonparvarlik g‘oyalarining va
ta’lim-tarbiyadagi gumanitar vosita va uslublarning tabiiy-
ilmiy va texnik bilimlar doirasiga kirib borishni ta’minlashga
va shular orqali tafakkuming texnokratik usulini yengib o ‘tish
va bartaraf qilishga qaratiladi.
Ta’limni insonparvarlashtirishning bosh maqsadi - ilmiy-
texnik bilimlaming gumanitar ta’litn bilan chambarchas
birligini va o‘zaro bog‘liqligini ta’minlashdan iboratdir.
Uzluksiz ta’limni insonparvarlashtirish ijtimoiy-madaniy
qadriyatlami insonning ijtimoiy intizomi va uning ixtisoslik
bo‘yicha mehnat faoliyatining ajralmas va tabiiy belgilariga,
xususiyatlariga
aylantirishdan
iborat
b oiib,
bo'lajak
mutaxassisning insonparvarlik sifat va fazilatlarining ustuvor
bo‘lishini ta’minlashga qaratiladi. Ta’limni insonparvar
lashtirish rejalari gumanitar turkumdagi fanlaming, shu
jumladan,
ijtimoiy-iqtisodiy
fanlaming
insonparvarlik
xususiyatlaridan ham ta’lim-tarbiya jarayonlarida unumli va
samarali foydalanishni keng yo‘lga qo‘yish bilan birga, bu
turkumga kirmagan fanlar, ya’ni fizika, kimyo, biologiya,
matematika, shuningdek, texnika fanlari va umuman, talim
tizimida o‘tiladigan barcha fanlaming ham tarbiyaviy
tamoyillariga, insonning ma’naviy-axloqiy, ruhiy jihatdan
takomillashtirish imkoniyatlariga alohida ahamiyat va e ’tibor
qaratishni, ulaming insonparvarlik xususiyatlarini kengroq
ochib, tahlil etib ko‘rsatib berishni, talaba-yoshlami o‘qitish
orqali ma’naviy-ruhiy jihatdan ham tarbiyalashni maqsad qilib
qo‘yadi. 0 ‘quv dasturlarining, darslik va qo‘llanmalaming
yangi avlodini yaratishda, ta’limning texnik vositalaridan
foydalanishda,
ular
uchun
maxsus
o‘quv
dasturlari
tayyorlashda ta’limni gumanitarlashtirishning mana shu
tomonlariga, ya’ni yosh mutaxassislaming ma’naviy-axloqiy
jihatdan barkamol shaxs sifatida takomillashuvida har bir
fanning ishtirokini eng yuqori darajada ta’minlashga katta
e’tibor berilishi zarur.
8
Sho‘rolar davridagi
eski
ta’lim tizimining
asosiy
qusurlaridan biri, uning jamiyat real hayotidagi o‘tmish
ajdodlar tomonidan bunyod etilgan madaniy merosdan, asi
qadriyatlardan, ijtimoiy ong taraqqiyoti darajasidan ajralib
qolganligidir. Bu borada ijtimoiy safsatabozlik ham ta’lim-
tarbiya ishlariga katta ma’naviy zarar yetkazadi: rasmiy
doiralarda tantanali ravishda e’lon qilingan va iftixor deb
ta’kidlangan narsalar bilan haqiqatan mavjud bo‘lgan narsalar
orasidagi katta ziddiyat borligi aniq-ravshan ko‘zga tashlanar
edi.
Ta’limni insonparvarlashtirish tadbirlari talaba-o‘quvchi-
larning
o‘z ixtisosliklari bo‘yicha bilimlari orqali ham,
shuningdek, ijtimoiy-iqtisodiy hamda gumanitar fanlar orqali,
umuman, madaniy, ma’naviy-axloqiy me’yorlar hamda
qadriyatlami o‘zlashtirish orqali shakllangan ko‘nikma va
malakalarida samimiylik, haqgo‘ylik, odamgarchilik, imon-
e’tiqod kabi sof insoniy sifat va fazilatlaming ustun bo‘lishini
ta’minlashga,
bo‘lajak mutaxassisning
o‘z
kasb-hunari
bo‘yicha faoliyatida el-yurtning sihat-salomatligi, ijtimoiy-
iqtisodiy, madaniy-ma’rifiy rivoji to‘g‘risida, mamlakatning
tinchligi
va
osoyishtaligi,
ekologik jihatdan
tozaligi,
obodonchiligi, vatanning taqdiri va kelajagi haqida g‘amxo‘rlik
qilishga o‘rganishi va o‘zining bular uchun ham mas’ul
ekanligini chuqur his etishini tarbiyajashga qaratilgandir.
Ta’limni insonparvarlashtirish yoki gumanitar ta’limning
bosh tamoyili shaxsning intellektual, jismoniy va ma’naviy-
axloqiy qobiliyatlarining shakllanishi, taraqqiy etishi va o‘zini
namoyon qilishi uchun muayyan sharoitini yuzaga keltirishni
taqozo etadi, tabiiy-ilmiy fanlarga boigan texnologik
munosabat va to'siqlami yengib o‘tishga yordam beradi; fan-
texnika va ishlab chiqarishning qaysi tarmog‘ida faoliyat
ko‘rsatishidan
qat’i
nazar
har
bir
mutaxassisning
9
madaniyatidan, badiiy-estetik, san’at va gumanitar sohalardan,
jamiyatning
m a’naviy-axloqiy
negizlaridan,
boshqa
kishilaming va umuman, jamiyatning manfaatlaridan ajralib
qolmaslik va aksincha, ulardan muntazam ma’naviy oziq olish,
xabardor bo‘lish mas’uliyatini ham oshiradi.
Ixtisoslik fanlari va ilmiy-texnik bilimlar bilan gumanitar
ta’limning
aloqalarini
mustahkamlash,
ta’lim-tarbiya
tizimlarida ulardan birgalikda samarali foydalanish vazifalarini,
mustaqil 0 ‘zbekistonning hozirgi sharoitda hayotning o ‘zi kun
tartibiga ko‘ndalang qilib qo‘ydi: respublikaga ko‘plab yangi
tipdagi kadrlar kerak. Ular faqat xalq xo‘jaligi talablarini
qondirish uchungina emas, balki 0 ‘zbekistonning jahon
jamiyatiga qo‘shilishi bilan bog‘liq masalalami bajarish, uning
xalqaro madaniy
va xo'jalik aloqalarini o‘stirish va
mutahkamlash uchun ham zarur. Ta’lim va tarbiyada
millatning madaniy an’analariga umumbashariy qadriyatlarga
murojaat etish ham, shakllangan me’yorlar va qarashlami qayta
anglashga bo‘lgan xatti-harakati ham ana shundandir. Eskirgan
mafkuraviy qoliplar va ko‘rsatmalardan voz kechish, erkin,
ijodkor va tashabbuskor shaxsni tarbiyalab yetishtirish, talaba-
o‘quvchilar ongini ijtimoiy safsatabozlik, milliy xurofotlardan
xalos etish yosh avlod ta’limi va tarbiyasi oldida turgan asosiy
vazifalardandir.
Hozirgi kun fan, madaniyat va ta’lim sohalarida ham katta
o‘zgarishlar amalga oshirilmoqda, islohotlaming sur’atlari
tobora jadallashmoqda. Biroq axborotlar asri talablariga
muvofiq o‘zgarayotgan hayotimiz ehtiyojlari jamiyat oldiga
yangidan-yangi vazifalami ko‘ndalang qilib qo‘ymoqda.
Bu vazifalami amalga oshirish uchun ta’lim va tarbiya
tizimining barcha bosqichlarini Kadrlar tayyorlash Milliy
dasturi asosida isloh qilish tadbirlari ko‘rilmoqda. Hozirgi kun
bu borada qilinadigan ishlaming birinchi, ikkinchi bosqichi
10
yakunlanib, uchinchi bosqich bo‘yicha ishlar amalga oshirila
boshlandi.
Shaxsning,
insonning
ma’naviy,
ruhiy
kamoloti
ta’minlanmasa, jamiyatning moddiy-texnik taraqqiyoti bir
tomonlama bo‘ladi va kutilgan natijani bermaydi. Ruhiy ibtido
yoshlar qalbini yuksak madaniyat va axloqiy fazilatlar bilan
boyitishga, ulaming, umuman, millatning ruhiy-ma’naviy
rostlanishiga yordam berishi kerak.
Madaniyat gumanitar ta’lim va tarbiyaning muhim
qismlaridan biri sifatida talaba-yoshlar ruhiy olamining
shakllanishida, hayotiy pozitsiyalaming mustahkamlanishida,
ulaming ijtimoiy faolligining o‘sishi va ixtisoslik bilimlari
hamda umumnazariy tayyorgarligining oshishida asosiy
vositalardan biri hisoblanadi. Insoniyat tomonidan to‘pl.angan
behisob madaniy boyliklardan bahramand boiish, ulami
o ‘zlashtirish
yoshlarda
gumanistik
dunyoqarashning
vatanparvarlik, vijdon, e ’tiqod, or-nomus, sha’n, mardlik,
jasorat,
oliyhimmatlik,
fidoiylik,
insonparvarlik
kabi
qadriyatlaming shakllanishiga yordam beradi. Yoshlarda
bunday sifat va fazilatlarni tarbiyalash maorif va oliy ta’lim
tizimida ustuvor ahamiyatga ega bo‘lishi kerak. Zero, Prezident
I.A.Karimov
ta’kidlaganidek,
siyosatda,
iqtisodda
va
ma’naviyat sohasidagi islohotlaming taqdiri о ‘sib kelayotgan
yosh avlodga bog‘liq.
Uzluksiz ta’lim tizimining barcha talaba-o‘quvchilarini
Respublikamizning tarixiy shaharlariga, diqqatga sazovor
joylariga muntazam ravishda sayohatlar uyushtirib turish,
muzeylarga, ko‘rgazmalarga, teatrlarga, konsertlarga maxsus
jadval
tuzib
ommaviy
ravishda
olib
borish,
ta’lim
muassasalarida ulaming mehnat va urush faxriylari
bilan,
zamonamiz
qahramonlari
bilan,
san’atkorlar,
shoir-
yozuvchilar, shifokorlar, huquq-tartibot idoralarining mas’ul
11
xodimlari, mahalla oqsoqollari, ota-onalar bilan davra
suhbatlarini, uchrashuvlar tashkil etish - bular hammasi
yoshlarda milliy iftixor, vatanparvarlik tuyg‘ularini tarbiyalash
bilan birga ulaming dunyoqarashini yanada kengaytirishga,
boyitishga umuminsoniy saviyasini oshirishga yordam beradi.
0 ‘quv yurtlarida talabalaming qiziqishlari bo‘yicha tashkil
etilgan turli xil to‘garaklar, klublar, sport seksiyalari, kasb-
hunar sexlari ham talaba-yoshlaming uyg‘un rivoji uchun
yaratilayotgan sharoitlardandir.
0 ‘zbekiston mustaqillikka erishishi munosabati bilan uning
jamiyat tizimida sifat jihatdan tub o‘zgarishlar sodir bo‘ldi.
, Respublikada amalga oshirilgan ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy
islohotlar jamiyatning tubdan yangilanishi, qayta qurilishi
uchun muhim zamin yaratadi, shu jumladan, madaniy
sohalarda ham, ta’lim-tarbiya tizimida ham keng islohotlar
o‘tkazish imkoniyatlari vujudga keldi.
Mustaqil 0 ‘zbekiston taraqqiyotining hozirgi bosqichida
ta’limning insonparvarlik Va tarbiyaviy vositalariga, jahon
ta’lim tizimining ijobiy tajribalari va yutuqlariga diqqat-e’tibor
kuchaydi.
Shunga ko‘ra, ayrim olib borilgan tadqiqotlar: N.EJuma-
yevaning3
hamda
O.N.Ibodullayevaning4
nomzodlik
dissertatsiyalarida insonparvarlik g‘oyasini shakllantirishning
pedagogik asoslarini va ta’limni insonparvarlashtirishda
o‘qitish tamoyillari va metodlarining o‘zaro
aloqadorligini
ifodalab berishgan.
Ta’limni
(gumanitarlashtirish)
insonparvarlashtirish
3 N.EJumayeva Umumiy o‘rta ta’limni insonparvarlashtirishda o‘qitish
tamoyillari va metodlarining o‘zaro aloqadorligi. 13.00.01. ped.f.n.il.dar.
olish uchun yoz.diss. Qarshi, 2005. 162 b,
4 O.N.Ibodullayeva Kichik yoshdagi o'quvchilarda insonparvarlik
g‘oyasini shakllantirishning pedagogik asoslari. 13.00.01.ped.f.n.il.dar.olish
uchun yoz.diss.NavoiyDPI, 2005.
12
.
bo‘yicha muhim tadbirlar belgilanmoqda. Biroq bu harakatlar
muayyan obyektiv sabablarga ko‘ra, to‘siqlarga uchrashi ham
tabiiydir.
Chunki
jamiyatda
pul-tovar,
mulkchilik
munosabatlarining
tubdan
o‘zgarishi
ommaning
ruhiy-
psixologik holatida, uning ongi va dunyoqarashida jiddiy
o ‘zgarish yasaydi, ayrim hollarda shaxsning ma’naviy-axloqiy
me’yorlarining buzilishiga va buning oqibatida insonparvarlik
tamoyillariga to‘g‘ri kelmaydigan omillaming sodir bo‘lishiga
olib kelishi ham mumkin.
Shuning uchun ham hozirgi vaqtda, ijtimoiy-iqtisodiy
o‘tish sharoitida, gumanitar turkumdagi fanlar kafedralari
ishini ta’limning keng miqyosli, uyg‘un, insonparvarlik vazifa
va maqsadlarini bajarishga yo‘naltirish zarurati tug'ilmoqda.
Ayniqsa,
oliy
ta’lim
muassasalaridagi
va tibiiy-ilmiy
fakultetlardagi
ijtimoiy-gumanitar
kafedralaming
ilmiy
pedagogik imkoniyatlarini yanada oshirish, ulami yetakchi va
yuqori malakali kadrlar bilan ta’minlash borasidagi ishlami
jadallashtirish, o‘quv yurtlarining zamon talablariga javob
beradigan yangi tipdagi o‘quv qo‘llanmalari, darsliklar va
axborot vositalariga bo‘lgan ehtiyojlarini qondirish navbatdagi
muhim
vazifalardandir.
Gumanitar
sohalar
bo‘yicha
mutaxassislar tayyorlash sifati va samaradorligini oshirish, bu
soha professor-o‘qituvchilarini qayta tayyorlash ishlarini izchil
olib borish zarur. Bu vazifalami amalga oshirish uchun ayrim
oliy o‘quv yurtlari qoshida gumanitar sohalar bo‘yicha ilmiy-
o ‘quv markazlarini tashkil etish. Shuningdek, o‘quv-uslubiy,
ilmiy, tarjima adabiyotlarini nashr qilishni yo‘lga qo‘yish,
ta’lim-tarbiya muammolari bo‘yicha seminarlar, anjumanlar,
uchrashuv va davra suhbatlari, muloqotlar o‘tkazib turish
mumkin. Bu yo‘nalishlarda hozirgi kunda ancha ishlar amalga
oshirilmoqda. Biroq bu hali hozirgi davming tobora oshib
borayotgan talab va ehtiyojlariga to‘la javob bera olmaydi.
13
Yuqorida bay on qilinganlardan kelib chiqib aytish
mumkinki, gumanitar ta’limning ravnaqi, ayniqsa, uning ta ’lim
muassasalaridagi
texnika
va
tabiiy-ilmiy
istiqboli
quyidagilami nazarda tutadi:
1.
Gumanitar
ixtisosliklar
bo‘yicha
mutaxassislar
yetishtirishning sifati va miqdorini oshirish. Bunday vazifani
rivojlangan xorijiy mamlakatlar tajribalaridan kelib chiqib,
muhandis-menejer, muhandis-sotsiolog, muhandis-pedagog,
muhandis-psixolog yoki shifokor-pedagog, huquqshunos-
pedagog va shu kabi yo‘nalishlarda amalga oshirish mumkin.
2. Ta’Iimdagi tor sohachilikdan fundamental bilimlar olish
y o iig a o‘tish va bunda asosiy bilimlaming tabiiy-ilmiy
sohalargina emas, balki gumanitar sohalarga ham oid
bo‘lishiga erishish. Bu esa, o ‘z navbatida, bitiruvchilaming
faoliyatini turli xil ko‘rinishlariga, turli xil mashg‘-ulotIarga
tezda ko‘nikib ketishlariga yordam beradi.
3. Har qanday tabiiy-ilmiy va texnika fanlarini o‘qitishga
ham gumanitar mazmun kasb etish, bunday fanlaming
tarbiyaviy, ma’naviy-axloqiy, ijtimoiy-gumanitar, ekologik
salohiyatini, insonparvarlik xususiyatlari va mazmunini ochib
ko‘rsatish, bunda jahonshumul ilmiy-texnika kashfiyotlari,
mashhur olimlaming hayoti va faoliyatidan foydalanish
mumkin (masalan, A.Saxarov, H.Abdullayev, I.Mo‘minov va
boshqalar).
4. 0 ‘qituvchi shuni anglab yetish kerakki, ta’lim o‘z
mohiyatiga ko‘ra, gumanitar jarayon, bu borada talabani
taqirlash, kamsitish yoki huquqlarini cheklashning biron bir
ko‘rinishiga, har qanday sababga ko‘ra, yo‘l qo‘yib boim aydi.
Talabaga baho, uning masalasiga qarab emas, balki bilimi,
malakasi, qobiliyatiga qarab qo‘yilishi zarur. Har qanday talaba
dunyoqarash turini o ‘z erkicha tanlash huquqiga egadir.
0 ‘qituvchi
sha’niga
isnod
keltiruvchi
ta’magirlik
va
14
poraxo‘rlik kabi illatlar tamomila bartaraf etilishi kerak.
5.
Hayot va jamiyat taraqqiyoti mantiqi kun tartibiga
qo‘yayotgan ehtiyoj va zaruratlardan kelib chiqib va ularga
javoban,
ta’lim jarayonlariga yangi-yangi
ixtisosliklar,
mutaxassisliklar, yangi yo‘nalishlami muntazam kiritib borish
va xalq xo‘jaligi tarmoqlari uchun zarur kadrlami tayyorlab
berish davr talabidir. Masalan, hozirgi kunda mamlakatimizda
yuqori malakali sotsiologlar va psixologlar, huquqshunoslar va
siyosatshunoslar, tibbiyotning, sanoat va muhandislikning,
qishloq
xo‘jaligi,
moliya
va
iqtisodning
zamonaviy
yo‘nalishlari bo‘yicha yirik mutaxassislar kerak. Ularni
o‘zimizda yetarli darajada tayyorlash uchun o‘rta maxsus,
kasb-hunar va oliy ta’lim tizimini bunga moslashtirish
jarayonlarini jadallashtirish lozim.
1.2. Uzluksiz ta ’lim tizimida m a’naviy-ma’rifiy
ishlarning borishi
Ma’naviy-ma’rifiy ishlarning joriy holati qoniqarli deb
boim aydi.
Ya’ni -bizning
targ‘ibot-tashviqot ishlarimiz
ko‘pincha tor doirada qolib ketayotganligi, hayotning keng
qatlamlariga
kirib
borolmayotganligi,
tajribasiz
ayrim
yoshlaming ongiga yetib bormayotganligining naqadar xavfli
ekanligiga maxsus to‘xtalish mumkin. В uning uchun milliy
tarbiyani yuksaltirishda ham davlat bosh islohotchi bo‘lishini
e ’tirof etib, maktablar, litsey va kollejlarda bevosita ma’naviyat
masalalari bilan shug‘ullanadigan mutasaddi mutaxassislar
lavozimlari faoliyatini qoilab-quvvatlashni y o ig a qo‘yish,
barcha ta’lim muassasalarida bolalarimizni ongini yuksal-
tiruvchi, ularni ijobiy ishlar va tarbiyaviy tadbirlar bilan band
qiladigan turli tashkilot va to‘garaklar tuzish lozimdir.
Ko‘zlangan maqsadni amalga oshirish uchun ijtimoiy-
15
gumanitar fanlar hamkorligida pedagogika va psixologiya
fanlariga: oila mafkurasi va uni shakllantirish mexanizimini
ishlab
chiqish,
o‘quvchi
yoshlar
ma’naviyatini
shakllantirishning kompleks dasturini ishlab chiqish, milliy
dasturga
m a’naviy-mafkuraviy
tarbiya
yuzasidan
qo‘shimchalar kiritish, o‘quvchi yoshlami milliy g‘oya,
mafkura, o‘z-o‘zini anglash, qadriyatlar ruhida shakllantiruvchi
milliy tarbiya konsepsiyasini ishlab chiqish, milliy mafkuraviy
kurashning ilmiy-amaliy tizimlarini yaratish, xalqimizning
barcha qatlamlari xususiyatlarini aks ettiruvchi va qamrab
oluvchi targ‘ibot-tashviqot mexanizmlarini ishlab chiqish,
milliy m a’naviy g‘oyaning yangi ilmiy falsafiy ta’limini
yaratish, kengashlar faoliyatini uslubiy ta’minlashlari kerak
bo‘ladi.
Milliy tarbiyaning nazariyasi, uslubiyati va o‘quvchi
yoshlar
birlashmalari
tizimini,
m a’naviyat
bilan
shug‘ullanuvchi mutasaddr lavozim professiogrammalami,
o'quvchi yoshlar uyushmalari hamda ulaming tizimi va
faoliyati mazmunining shakllarini ishlab chiqish kabi dolzarb
amaliy vazifalaming yechimini topishni yuklaydi.
Barkamol
avlodni
voyaga
yetkazishda
diniy
aqidaparstlikning tarixiy ildizlari, zamonaviy holati va unga
qarshi kurashning nazariy asoslariga ham ko‘p bog‘liqdir.
Odamlarimiz tafakkurida og‘ir kurash kechayotganidan ogoh
b o iish lozimligi, vaziyat - tarixiy xotira va milliy o‘zlikni
anglash va bu orqali barcha ma’rifiy mamlakatlarda
bo‘lganidek, g‘oyaga qarshi g‘oya bilan kurashishning falsafiy,
tarixiy asoslarini yaratishni, inson huquqlari milliy harakat
dasturini ishlab chiqishni talab qilmoqda. Bu esa falsafa, tarix,
madaniyatshunoslik, siyosatshunoslik, sotsiolo-giya va boshqa
fanlarda yangi dunyo qarash va yangi tafakkur shakllanish
xususiyatlarini o‘rganib, natijalarini hayotga tezroq tatbiq
16
qilishni, milliy o‘zlikni anglash jaryonini tahlil qilish, g‘oyaviy
kurash strategiyasi va texnikasi, usul 'va shakllarini
ishlab
chiqishni taqozo qiladi.
0 ‘zbekiston Prezidenti
I.A.Karimovning
«Tafakkur»
jurnali
bosh
muharriri,
«Uzteleradiokompaniya»
raisi
savollariga javoblari va respublikamizning bir guruh tarixchi
olimlari,
shuningdek,
jumalistlar,
matbuotchilar
va
adabiyotshunos olimlar bilan bo‘lgan suhbatlarida, Vazirlar
Mahkamasining
«Ma’naviy-ma’rifiy
islohotlami
yanada
chuqurlashtirish va uning samaradorligini oshirish chora-
tadbirlari to‘g‘risida» hamda « 0 ‘zbekiston Fanlar akademiyasi
tarix instituti faoliyatini takomillashtirish to‘g‘risida»gi
Qarorlarida yoshlarimiz ongida milliy g‘oya va mafkurani
shakllantirish, ulaming ma’naviyatini milliy va umumbashariy
qadriyatlar asosida yuksaltirish,
o‘tgan ming yilliklar
mobaynida ajdodlarimiz yaratgan shonli tariximiz haqidagi
haqiqatlami qayta tiklash va uning misolida yosh avlodni
milliy iftixor, vatanparvarlik tuyg‘ulari ruhida tarbiyalash kabi
g‘oyalar, vazifalar ta’lim tizimining ham oldida turgan dolzarb
vazifalarga aylandi.
0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 1997-yil avgust
oyida bo‘lib o‘tgan IX sessiyasida qabul qilingan «Ta’lim
to‘g ‘risida»gi Qonun va «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»
mamlakatimiz xalq xo‘jaligining barcha tarmoq va sohalarini
yuqori malakali va erkin fikrlovchi, ma’naviy jihatdan
barkamol mutaxassis kadrlar bilan ta’minlashga qaratilgan
tarixiy muhim hujjatlardir. Uzluksiz ta’lim tizimi qayta qurildi:
umumta’lim maktablari, o ‘rta kasb-hunar bilim yurtlari, oliy
ta’lim muassasalari hozirgi zamon talablari va mamlakatimiz
xalq xo‘jaligi ehtiyojlari, manfaatlari nuqtai nazaridan qayta
tashkil etildi. Ko‘plab universitetlar, yangi tipdagi kollej va
litseylar barpo qilindi. Xalq w>‘j alV ;T Tir h,r1i
-
jz e ^ e iu U H s e j-io jo q M V
l7
| 