moTioetanoiamin va
20
% li aminiakli suv eritmasidan tashkil topib,
zoman tipidagi zaharlovchilami zararsizlantiradi. Terini kasallantiruvchi
va asabni falajlovchi zaharli moddalarni zararsizlantirishda xlorli ohak
eritmasi ishlatiladi.
Kimyoviy qurollar bilan zararlangan atrof muhit kimyoviy yoki
mexanik usulda degazatsiya qilinadi. Kimyoviy usul bo‘yicha
yuqorida
aytilganidek, degazatsiyalovchi modda eritmalari bilan qayta ishlanadi.
Mexanik usulda esa zararlangan joylaming ustki qismlari (7-8 sm
qalinlikda) olib tashlanadi yoki o‘sha joyning ustini qalin somon, taxtalar
bilan berkitilib, himoya qilinadi.
Dezfaolizatsiya va degazatsiya omillarining tozaligi dozimetrik va
kimyoviy asboblar bilan tekshiriladi.
Dezinfeksiya oniili - biologik shikastlanish o ‘chog‘ida olib
boriladigan zararsizlantirish
tadbirlari hisoblanib, uni olib borish usullari
va qoidalari ikkinchi bobda batafsil keltirilgan. Dezinfeksiya omillarining
tozaligi bakteriologik usul orqali nazorat qilinadi.
S an itar qayta ishlash. Bu omil maxsus qayta ishlov berish usulining
asosini tashkil etib,
u fuqarolarni radioaktiv, zaharlovchi moddalar va
bakterial tumanlar bilan zararlanishining oldini olishda qoilaniladigan har
tomonlamali omillardan tashkil topgan.
Sanitar qayta ishlash qisman va to iiq turlarga boiinadi. Qisman
sanitar qayta ishlash - barcha kiyim-kechak,
yakka tartibdagi himoya
vositalari, ochiq qolgan terilarni mexanik usulda tozalash hisoblanadi.
T o iiq sanitar qayta ishlash deganda tana a ’zolarini zararsizlantiruvchi
usullarni q o ila s h (yuvish, dezinfeksiya qilish) tushuniladi. Bu barcha
tana a’zolarim izni, kiyim-kechak, himoya vositalari va boshqalarni
zararsizlantirish maqsadida q o ilan ilad i. Bu usul bo ‘yicha shikastlangan
hududdan chiqqan fuqarolar,
ishchi-xizmatchilar, tuzilm alar jalb
qilinadi.
T o iiq sanitar qayta ishlash omili maxsus qurilgan yuvinish
shoxobchalarida amalga oshiriladi. Bunda fuqarolar bir tomondan kirib,
kiyim-kechak, himoya vositalarini yechib, yuvinib, o g iz , ko‘z ichlarini
zaiasizlantirib,
ikkinchi tomondan dozimetrik, kimyoviy tekshiruvdan
o‘tib, so‘ngra toza kiyim-kechak kiyishadi va ikkincha dozimetrik
ko‘rikdan oiishadi.
Zararlangan kiyimlar, himoya vositalari,
maxsus usullar yordamida
zararsizlantiriladi. Shikastlangan hududdan chiqishda yuqorida aytilgan
189
muolajalar yuqori saviyada o‘tkazilsa, zararlanish miqyosi shuncha kichik
va talafotlarga uchrashning oldi olingan b oiadi.
