shoki boshlanishiga olib keladi. Kuyish shokining xususiyati uning uzoq
davom etishidir, bunda shok 24—72 soatgacha cho‘zilishi mumkin. Kuyish
kasaliigi o‘tkir intoksikatsiya, ya’ni organizmdagi
suv-tuzlar almashinuvi
jarayonlarining buzilishi bilan xarakterlanadi. Kuygan odamlarga birinchi
tibbiy yordam ko‘rsatishda darrov nimtatir qilib bir oz tuz qo'shilgan iliq
suv ichiriladi. Kuygan odamlarga birinchi tibbiy yordam nechog‘Uq bar-
vaqt ko'rsatilsa, asoratlar shu qadar kamroq boMadi. Yordam ko‘rsatishda
hammadan ilgari yonib turgan kiyimni o'chirish kerak, buning uchun
shikastlangan
odamning ustiga palto, choyshab tashlanadi. Tananing ku
ygan qismi kiyimdan xoli qilinadi, buning uchun kiyinming kuygan joyga
yopishgan qismini qoldirib, gir aylantrib qirqib olinadi. Badandagi pufFak-
chalami yorish, kuygan joyga qo‘l urish, yog‘, mazli malham va boshqa
moddalar surish yaramaydi.
Tananing anchagina qismi kuyib, talaygina
yuzasi zararlangan boMsa, shikastlangan odamni yaxshisi toza choyshabga
o‘rab, shokning oldini olishga doir barcha chora-tadbirlami ko‘rish va
tezda tibbiy muassasaga jo ‘natish maqsadga muvofiq. Ko‘zlar kuyib qol
gan vaqtda ko‘rsatiladigan birinchi tibbiy yordam ko‘zga
steril bogiam
qo‘yib bogiash va shikastlangan odainni tinch qo‘yishdan iborat. Napalm
va yondiradigan boshqa moddalardan shikastlangan odamlarga birinchi tib
biy yordam ko‘rsatishda birinchi galda yonib turgan joyni o‘chirish zarur,
buning uchun o‘sha joyga suvga hoilangan bogiam qo‘yiladi yoki yonib
turgan joylar suvga botiriladi. Alangani urib o‘chirishga harakat qilish
yonuvchan aralashmaning tanaga surkalib yoyilib ketishiga va aksincha
jadalroq yona boshlashiga sabab boiadi. Yonib turgan joy o‘chirilganidan
keyin kuygan joyga steril bint yoki kuyishga
qarshi maxsus bogiama
qo‘yib bogiash ma’qul.
