28~rasm. Kala suyagi singan odamning boshi ostiga yumshoq
yotiqcha qo'yib transport vositasida tashish
rab turadi. Bilak,qo‘l panjasi va barmoqlarga fanera, karton yoki shotisi-
mon shina qo‘yiladi. Q oini kosinkaga solib osib qo‘yiladi. Bilak suyak
lari singanida qoini tirsak bo‘gimidan to‘g‘ri
burchak ostida asta-sekin
bukib,kaftini ko‘krak tomonga burish va shu holda shina yoki qoida bor
vositalar yordamida qimirlamaydigan qilib bogiab qo‘yish kerak. Shina
bamioqlaming asosidan to yelkaning yuqori
uchdan bir qismigacha yet-
kazib qo‘yiladi. Ana shunda q o i bilak-kaft usti va tirsak bo‘gim lari ha-
rakatianraaydigan holatga keladi, keyin esa qoini durrachaga (kosirJcaga)
solib osib qo‘yiladi (29-rasm).
Chanoq suyaklari singanida shikastlangan
odam hamisha o g ir holatda boiadi. Uni qat
tiq narsa (fanera, taxta, eshik) ustiga chalqan-
cha yotqiziladi va tizzalarining
tagiga oyoqlari
tizza bo‘g‘imlaridan yarim ukilgan va ikki yon
tomonga sal kerilib turadigan qilib, palto yoki
choyshabni dumaloqlab qo‘yib qo‘yiladi (28 a,
b-rasmlar).
Shikastlangan odamning bir nechta suyak
lari
singan boisa, u vaqtda birinchi tibbiy
yordam quyidagi tartibda ko‘rsatiladi; qon
oqishi to‘xtatiladi, jarohatga steril bogiamlar
qo‘yib bogianadi, og'riqni
qoldiradigan dori
i9-rasm . Yelka suyaklari
yuboriladi va oldin hayotga hammadan ko ra
singanda immobilizatsiya
xavfli boigan siniqlar, keyin esa qolgan
qilish
243
a)
b)
28-rasm. Chanoq suyaklari singan (a), umurtqa pog'onasi
shikastlangan (b) odamni iminobilizatsiya qilish
siniqlar immobilizatsiya qilinadi va bemorni
tibbiyot muassasasiga olib
borish choralari ko‘riladi.
