Ko‘krak qafasi jaohatlangan kishilami zambilda bosh tomonini
yuqoriroq ko‘tarb, ko'krak qafasi bosilib qolmasligi
uchun yonboshlatib
olib borish kerak.
Shikastlangan odamlarni zambilda va transportda olib borayotgan
mahalda ulaming ahvolini, bogMam va shinalarning to‘g‘ri turganligini
kuzatib borish kerak. Y oi uzoq davom etadigan boisa, shikastlangan
odamning vaziyatini o‘zgartirib qo‘yish,
bosh tomoniga, tagiga solingan
kiyimlami to‘g‘rilab berish, chanqogini bosish (qomi jarohatlanganlardan
tashqari) lozim.
Odatda, zambildagi shikastlangan odamning oyogini oldinga qilib
olib boriladi. Ammo, u behush holda yotgan b o isa, uni kuzatib borish
mumkin b o iishi uchun boshini oldinga qilib boriladi. Tik yuqoriga
koiariladigan va pastga tushayotgan paytda
zambilning gorizontal
holatini saqlash kerak. Shikastlanganlarni kasalxonada zinadan
yuqoriga olib chiqilayotgan mahalda zambilning bosh tomonini
oldinga qilib, pastga olib tushilayotganda oyoq tomonini oldinga
qilib burib olinadi. Transportga chiqarishda bemor yotgan zambilning
bosh tomonini oldinga to‘g‘rilab beriladi,
transportga birinchi galda
zambildagi bemorlar, undan keyin esa yuradigan bemorlar va yaradorlar
chiqariladi.
Zambilning loaqal q oida yasalgan xili ham boimasa, shikastlangan
odamlami qoida, tasmalar va boshqa vositalar yordamida bir yoki ikki
kishi boiib qoida koiarib olib borish mumkin (albatta, jarohatning
holatiga qarab).
Masalan, Shikastlangan odamni qoilar bilan orqaga opichib olib
borish mumkin, bunda shikastlangan
odam balandroq joyga oiqizilib,
uning oyoqlari orasiga, unga orqa o‘girgan holda bir tizzasini bukib
cho‘kkalanadi. Shikastlangan odam koiamvchi kishining yelkalaridan
quchoqlab oladi, ko‘taruvchi kishi esa ikkala q o ii bilan uning sonlari
tagidan ushlab oinidan turadi.
Shikastlangan odamni uzoqroq masofaga yelkaga qo‘yib olib borish
hammadan ko‘ra qulayroq. Uni ko'taruvchi odam o‘ng
yelkasiga boshini
‘ orqaga qaratib oikaziladi. Koiaruvchi kishi shikastlangan odamning
oyoqlarini o‘ng q o ii bilan quchoqlaydi va shu bilan birga uning o‘ng
bilagi yoki q o ii panjasini ushlab oladi. Shikastlangan odamning qoi-oyoq
suyaklari, umurtqa pog‘onasi singan, ko'krak qafasi, qomi yaralangan
boisa, u holda bu usuldan foydalanib boimaydi (32-rasm).
