Yer surilishlarining oldini olish usullariga:
-
qiya sathlarda qurilish va ular bilan bogMiq bo‘lgan kovlash ishla
rini olib bormaslik;
- qiya sathlarda tog‘ jinsi to‘kilmaIarining yig‘ilishiga y o i qo‘ymaslik;
- tem iryoi, transport vositalari harakat tezligining belgilangandan
oshishini taqiqlash;
- qiya sathlardagi o‘simlik dunyosini muhofaza qilish;
- qiya sathlarda sug‘orish, shudgorlash ishlarini olib bormashk kabi
ishlar kiradi.
Surilish harakati va ta’sirini bartaraf etuvchi usullami 4 guruhga
bo iish mumkin:
Surilish harakati tezligini sekiniashtirish yoki to‘xtatishga qaratil
gan usullar: a) suv oqimini tartibga soluvchi va boshqai'uvchi qurilmaiar
qurish; b) daryo va suv havzalari qirg‘oqlari yuvilishining oldini oluvchi
qurilmaiar qurish.
1. Yer osti suvlari sathini pasaytirish.
2. Tog‘ jinsi surilishlarini ushlab turuvchi tirgak devorlarini qurish.
3. Suriluvchi tog‘ jinsi qatlamini olib tashlash.
4. Tog‘ jinslari fizik-mexanik xususiyatlarini sun ’iy usulda yax-
shilash.
Yer surilishi ofatidan saqlanishning ishonchli omili, bu - xalqni o‘z
vaqtida ogoh etish hisoblanadi. 1996-1999-yillarda 0 ‘zbekistonning bir
qancha hududlarida, jumladan, Surxondaiyo, Qashqadaryo, Samarqand va
boshqa viloyatlarning tog‘ etaklarida yashovchi fuqarolaming yer suri
lishi ofati to‘g‘risida ogoh qilinishi natijasida odamlar boshqa joylarga
ko'chirildi va hech qanday moddiy va m a’naviy yo‘qotishlar bo'knadi.
Albatta, bu ishlar o ‘z vaqtida, yetarli faollikda o‘tkazilganligi sababli
odamlar falokatdan saqlab qolindi. Anamo hozirgi kunda ham respub
likamizning ba’zi viloyatlarida yer surilishi ehtimoli b o ig an hududlar
mavjud b o iib , hukumatimiz va fuqarolar muhofazasining mutasaddi
xodimlari tomonidan moddiy ravishda xavfli hududda yashovchi fuqarolar
ogohlantirib borilyapti.
