| 1.1 – rasm. Naqshinkor mis buyumlari
Bugungi kunda mis buyumlar tayyorlash, ularning yuzasini bezash zamonaviy texnika-texnologiyalar asosida ham amalga oshirilmoqda. Kuchli lazer nurlari orqali hamda tayyor naqshlarni buyum yuzasiga shtamplash orqali tayyorlanayotgan misgarlik buyumlari turmushumizni ham sifatli, ham samarali mahsulotlar bilan to’ldirmoqda.
1.2 – rasm. Misgarlik buyumi ( lagan )
Umumta’lim maktablarida metal buyumlardan tashqari yog’ochdan tayyorlanadigan mahsulot uchun bozor munosabatlari asosida ishlab chiqarishni tashkil etishda moddiy-texnik baza muhim ahamiyat kasb etadi. Odatda yog’och materiallarga qo’lda, stanoklar orqali o’quv ustaxonalarida ishlov beriladi. Yog’ochga ishlov berish bo’yicha mahsulot ishlab chiqarish o’quv ustaxonasi ish va o’lchov asboblari, moslamalar, stanoklar bilan jihozlanadi. Ustaxonada materiallar va zarur ko’rgazmalar ham bo’ladi. Ustaxonada olib boriladigan mashg’ulotlar ish o’rni deb ataluvchi maxsus joyda bajariladi. Ish o’rni barcha kerakli asbob-uskuna va materiallar bilan ta’minlanadi. Makab o’quv ustaxonasida har bir o’quvchi uchun alohida ish o’rni jihozlanadi. Bu esa o’quvchilarni mashg’ulot paytida bir-birlariga xalaqit bermay ishlashlari uchun qulaydir.
Yog’ochga ishlov berish bo’yicha bir necha xil asbob-uskunalar va moslamalardan foydalaniladi. Bular o’lchash-rejalash va ish asboblaridan foydalaniladi.
O’lchash-rejalash asboblariga buklama metr, chizg’ich, shtangensirkul nutromer kabilar kirsa, ish asboblariga esa arra, randa, iskana, egov, zubilo, bolg’a va boshqalarni kiritish mumkin.
Ishlab chiqarishni jadallashtirish va sifatli buyumlar tayyorlashda dastgoh va stonoklardan ham foydalaniladi. Zamon talablari asosida ishlab chiqarishni tashkil qilishdagi muhim ko’rsatkich mavjud bo’lgan materiallardan samarali tartibda foydalanishdan iborat. Ishlab chiqarish jarayonida turli xil buyumlar tayyorlashda materiallardan to’g’ri va isrof qilmasdan foydalanish, tayyorlangan buyumning sifatini, ishlab chiqarishning samaradorligini oshirish uchun ishlatiladigan materialning turini, xususiyatlarini, shu xususiyatlariga ko’ra ishlov berish texnologiyasini bilish talab etiladi.
Umumiy o’rta ta’lim maktablarida yog’ochga ishlov berish bo’yicha mahsulotlar ishlab chiqarish texnologiyasi bo’limi mavzulari orasida “Yog’ochga ishlov berish texnologiyasi: Uy-ro’zg’or, turmushda va maktabda qo’llanilayotgan texnika va konstruksiyalash elementlari. Eskizlar asosida buyumlar tayyorlash” mavzusiga qaraydigan bo’lsak, xalq hunarmandchiligi mahsuloti bo’lgan, turmushda qo’llaniladigan mahsulotlardan biri sifatida – beshikni tayyorlash, muayyan eskiz, texnologik xarita asosida olib borilishi va o’z navbatida buyumning turli dastgoh, ishlab chiqarish korxonalaridagi STD – 120 stanoklarida olib borilishi mahsulotning sifatini yanada oshishiga ximat qilgan bo’lar edi [8], [4], [21].
|
